Eten tot je knock-out gaat: zo ziet binge eating disorder eruit
- Artikel
- 28 apr 2023
- 5 minuten leestijd
Houda (30) walgde van zichzelf na iedere eetbui, toch lukte het haar niet om ermee te stoppen. De oorzaak: ze leed net als zo’n 180.000 Nederlanders aan binge eating disorder. “Je kunt ervoor behandeld worden, ook al struggle je hier al twintig jaar mee.”
Vrijwel iedereen kent de eetstoornissen anorexia en boulimia, maar bij binge eating disorder gaat er vaak niet direct een belletje rinkelen. Zo vertelt Houda in de Spot On-video van deze week dat ze jarenlang last had van deze eetstoornis zonder het te weten.
Jezelf ziek eten
Naar schatting hebben 180.000 Nederlanders wekelijks last van een eetbuistoornis. Ze nuttigen in extreem korte tijd zoveel eten dat ze er ziek van worden. En in het extreemste geval zelfs knock-out gaan. Het grote verschil met boulimia is dat het voedsel na de eetbui niet uitgespuugd wordt. Hierdoor gaat de ziekte vaak gepaard met overgewicht. Een groot deel van de patiënten met binge eating disorder zoekt laat of helemaal nooit hulp, onder andere door onwetendheid.
Waarom is deze eetstoornis zo onbekend? En wat moet er gebeuren om dat te veranderen? Dat vragen we aan Alexandra Dingemans, senior onderzoeker bij GGZ Rivierduinen Eetstoornissen Ursula. Dingemans doet al jaren onderzoek naar eetbuistoornis en pleit voor meer aandacht voor deze ziekte. “Mensen met binge eating disorder geven zichzelf vaak de schuld. Ik denk dat dat onder andere komt door het stigma op mensen met overgewicht. De omgeving en professionals denken toch vaak dat iemand daar zelf verantwoordelijk voor is.”
Niet je eigen schuld
“Wat ik van patiënten hoor is: ‘Ik stop het eten zelf in mijn mond, dus ik moet er ook zelf mee stoppen.’ Dat is zo naar om te horen en onjuist. Bij deze eetstoornis is de drang naar eten zo groot dat je geen keus hebt. Daarom hoef je je niet te schamen als je professionele hulp inschakelt.”
Mensen zoeken gemiddeld pas na vijftien jaar hulp
Binge eating disorder is in 2013 pas officieel erkend als eetstoornis. Hierdoor is er nog vrij weinig onderzoek naar gedaan. De cijfers die we in Nederland hanteren zijn gebaseerd op Australisch onderzoek. Dingemans: “In werkelijkheid ligt het aantal mensen dat aan eetbuistoornis lijdt misschien wel hoger.” Volgens de onderzoeker ontwikkelen de meeste mensen eetbuien rond hun puberteit. “In onze praktijk zien we veel dertigers. Gemiddeld wachten mensen dus zo’n vijftien jaar voor ze hulp zoeken. Dat is lang als je het vergelijkt met andere eetstoornissen.”
Eten om te verdoven
Dingemans: “Wat wij in onze praktijk zien is dat depressie, traumatische ervaringen en overgewicht oorzaken kunnen zijn van de eetbuistoornis. Het eten wordt gebruikt om te verdoven. Sommige patiënten geven aan tijdens een eetbui in een soort trance te zijn.”
Uit schaamte houden mensen hun eetbuien geheim
“Na het eten ontstaat vaak vrijwel direct een gevoel van schaamte. Dit zorgt ervoor dat veel mensen hun eetbuien verborgen houden. We moeten die schaamte weghalen zodat mensen eerder hulp zoeken.” Volgens Dingemans moeten er meer ervaringsverhalen in de media komen.
Niet alleen jonge witte meisjes
Dat zou volgens haar ook helpen om het beeld van type patiënten te veranderen. “Eetstoornissen worden vaak met jonge, witte meisjes geassocieerd. Dat klopt niet. Van binge eating disorder is juist bekend dat het niet uitmaakt of je man of vrouw bent of welke culturele achtergrond je hebt. Een vrouw van dertig kan ook een eetstoornis hebben.”
Media-aandacht is er nu nauwelijks, blijkt uit onderzoek van de NOS. Sinds de officiële erkenning in 2013 werd de eetbuistoornis nog geen zestig keer genoemd in artikelen van Nederlandse media. En dat terwijl anorexia nervosa in diezelfde tijd bijna vijfduizend keer (!) genoemd werd en boulimia bijna vijfentwintig duizend keer. “Het stigma op overgewicht en de schaamte die mensen met binge eating disorder voelen waardoor ze hun problematiek verzwijgen, zorgen ervoor dat dit in stand gehouden wordt.”
Je hoeft het niet alleen te doen
Het belangrijkste advies dat Alexandra mensen met binge eating disorder wil meegeven, is dan ook: praat erover! “Het is ontzettend eng, maar je partner, naasten of iemand op school of werk vertellen dat je hulp en steun nodig hebt kan echt helpen.” Op de website van het Ursula staan een aantal voorbeeldbrieven die je als inspiratie kunt gebruiken als je het gesprek wilt aangaan.
“Als je professionele hulp zoekt, is het goed om als eerst bij de huisarts aan te kloppen”, zegt Dingemans. “De huisarts kan je doorverwijzen naar een speciaal eetstoornis centrum of een andere eerstelijnspraktijk die verstand heeft van eetstoornissen. Als je die stap te groot vindt, zijn er ook zelfhulpgroepen zoals Anonieme Overeters. Er is een goede behandeling en een manier waarop je ervanaf kunt komen, ook al heb je er al twintig jaar last van.”
Herken jij je in dit verhaal en ben je op zoek naar hulp? De onderstaande organisaties kunnen hulp bieden.
Liever eerst een persoonlijk verhaal horen? Bekijk dan hier het interview met Houda over leven met een eetbuistoornis.
