Palestijnse Fatima over de slachtoffers in Gaza: ‘Het zijn geen nummers op een beeldscherm, maar mensen zoals wij’

Fatima is zelf geboren en opgegroeid in Syrië, maar haar ouders zijn beide Palestijns. In de eerste jaren van haar leven voelt ze weinig verbinding met haar roots. Dat verandert helemaal wanneer ze tijdens de oorlog in Syrië naar Nederland vlucht. “Eerst wilde ik niet opvallen en probeerde ik zoveel mogelijk in te blenden. Omdat ik opgroeide met Syriërs, groeide ik vooral op met die cultuur. Eenmaal in Nederland wilde ik mensen mijn Palestijnse roots juist laten zien, ik wilde laten zien hoe trots ik daarop ben.” 

Fatima groeit op met het geluid van nieuwszender Al Jazeera op de achtergrond, en gesprekken met vrienden en familie uit Palestina die vaak gaan over hoe zij de situatie in hun land volhouden. “Ik zag altijd berichten op Instagram en volgde het nieuws, maar voelde me er machteloos door. De pijn en ellende zijn altijd onderdeel geweest van mijn dagelijks leven.” 

Fatima’s familieleden leven in bezette Palestijnse gebieden. En online maakt ze via sociale media nieuwe vrienden die in Gaza wonen. Zo komt ze via Pinterest in contact met Bashar Alimour, een jonge Palestijnse student en kunstenaar uit Gaza. “Bashar ziet zijn kunst als poort naar de rest van de wereld en stopt in elk kunstwerk een boodschap. Zijn werk gaat vooral over Gaza en laat de schoonheid van zijn land zien. Ondanks de verschrikkelijke omstandigheden blijft hij kunst maken.” Fatima heeft zijn kunst laten drukken voor verkoop, de opbrengst ging naar Bashar. 

Fatima spreekt haar familie en vrienden regelmatig. Het zijn vooral gesprekken over hoe het gaat, ook al weet ze dat de situatie voor hen met de dag verslechtert. “Het is belangrijk dat we hun verhalen blijven delen, dat we hen zien.” 

Het lijkt alsof er steeds meer aandacht is voor de situatie in Gaza, maar dat heeft volgens Fatima te lang geduurd. “Het duurde 76 jaar voordat het lijden in Palestina meer aandacht kreeg in de media. Ook nu nog wordt het vaak niet door iedereen gezien.” 

Op 8 oktober 2023 staat ze bij haar eerste demonstratie in Den Haag. Daarna woont ze bijna elk protest en elke sit-in bij. “Tijdens die sit-ins voelde ik zoveel woede. Normaal ben ik echt een rustig persoon, maar toen ik de megafoon zag liggen, heb ik al mijn pijn en woede eruit geschreeuwd. Ook probeerden we voorbijgangers uit te leggen wat er in Gaza gebeurt om meer bewustzijn te creëren. Het was mooi om te zien dat sommige mensen ons met gebaren zoals een vuist of peace-teken supporten. Ook heel veel Nederlandse mensen, dat gaf een fijn gevoel.” 

Toch verloopt niet elk protest goed. Wanneer Fatima in februari aanwezig is bij een sit-in, voelt ze dat ze nog boos is door een video over het leed in Gaza, die ze kort ervoor op Instagram heeft gezien. “Toen de politie vond dat we de megafoon te hard gebruikten, reageerde ik: ‘Zolang mijn mensen sterven, verlaag ik mijn stem niet’”, vertelt ze. Fatima maakt op dat moment deel uit van een groep van dertig mensen. “Ineens stonden er 40 agenten om ons heen. Ik riep: ‘Fuck de politie en de Nederlandse overheid’ en werd al snel gearresteerd. Uiteindelijk kreeg ik een boete van 300 euro.” 

Demonstraties, beelden op televisie en de verhalen van mensen om haar heen: het afgelopen jaar zijn Fatima’s gedachten constant bij Gaza. “Ik herinner me dat ik de eerste twee maanden sliep terwijl Al Jazeera de hele nacht live aanstond op de achtergrond, elke dag”, vertelt ze. “Wanneer ik Instagram open, zie ik pijn, leed en dode lichamen. Het nieuws over mijn volk maakt deel uit van mijn dagelijks leven. Ergens wil ik ontsnappen aan de realiteit en mijn telefoon wegleggen, maar dat kan en mag ik niet. In het begin voelde ik vooral heel veel woede, maar nu word ik bijna emotieloos. De wereld brandt, en dan heb je ons hier op een plek waar het lijkt alsof er niets aan de hand is, waar alles gewoon door lijkt te gaan. Dat vind ik pijnlijk.” 

Door dat gevoel van machteloosheid besluit Fatima Tabaria op te richten, een Palestijns pop-up café in Den Haag waar mensen samen kunnen komen om de cultuur te ervaren, te rouwen, samen te huilen, op te laden en een gevoel van gemeenschap te beleven. “Veel mensen voelen zich eenzaam, vooral tijdens zulke gebeurtenissen. Bij Tabaria creëren we een plek waar ze zich gehoord en verbonden voelen.” De opbrengst van het café gaat voor een groot deel naar hulp voor het Palestijnse volk. 

Het organiseren van evenementen voor Palestina geeft Fatima veel steun, maar brengt ook spanning met zich mee. “Terwijl ik het nieuws hoorde over mijn volk, zat ik evenementen te organiseren. Hier vanuit het veilige Nederland, terwijl mijn mensen in Gaza worden vermoord. Dat voelt heel dubbel. Ik vraag me steeds af: wat moet ik doen om hen te kunnen helpen?” 

Bij Tabaria hoort Fatima mensen vaak zeggen dat ze het echt nodig hadden. Ze merkt dat veel van de aanwezigen dezelfde mensen zijn die ze eerder bij demonstraties heeft gezien. “Bij protesten ben je niet bezig met persoonlijke gesprekken of het echt horen van iemands gevoelens, bij zo’n event doen we dat wel.” 

Fatima mist voor haar gevoel de échte verhalen in de media. “Het gaat vaak over getallen, maar niet over mensen. Het lijkt alsof geweld in het Midden-Oosten genormaliseerd wordt. Dat als het daar plaatsvindt, het niet erg is. Gelukkig zijn er ook uitzonderingen in de Nederlandse media.” Fatima wil dat we praten over Bashar en over alle andere Palestijnen. “Het zijn geen nummers op een beeldscherm, maar mensen met dromen, hobby’s en talenten, zoals wij. Palestijnen zijn het afgelopen jaar gedehumaniseerd, ik hoop dat wij hen weer kunnen humaniseren.” 

Foto header: Ben Yau

Lees ook

17-11-2023

De Oekraïens-Palestijnse Masha over het dubbele verdriet dat zij voelt: “Ik wacht elke dag op een appje of mijn familie nog leeft”