Zainab en Salma maakten de serie die ze zelf misten: “Jonge hijabi’s zijn heel lang niet gehoord”
- Artikel
- 22 maa 2023
- 7 minuten leestijd
Meisjes met een hoofddoek hoeven niet ‘gered’ te worden, maar dat is wel wat je vaak ziet op televisie en in films. Met hun serie Katwalk zorgen Salma Chafouk Idrissi en Zainab Goelaman voor een diverser beeld van hijabi in de media. Zainab: “Je hoofddoek is niet je hele identiteit. Je kunt nog steeds rapper, skater, hipster of goth zijn.”
De serie Katwalk (AVROTROS) gaat over Khadija (Kat) die droomt van een carrière als topmodel, maar bij een modellenwedstrijd wordt afgewezen omdat ze een hijab draagt. Ze laat het er echter niet bij zitten. In haar strijd worden de obstakels en patronen zichtbaar waar biculturele vrouwen in het echte leven maar al te vaak mee te maken krijgen.
Salma deed de regie en Zainab schreef het script. Samen ontwikkelden ze het verhaal omdat ze dit beeld van hijabi in de media misten. Dat het niet goed zit met met de representatie van biculturele vrouwen, merkten Salma en Zainab zelf al vroeg. Salma: “Toen ik zestien was, zag ik geen meisjes zoals ik op televisie.” Zainab herkent dat: “Ik zag in kinderfilms, series en videoclips ook alleen maar witte mensen. Daardoor dacht ik dat alles wat podium gericht of zichtbaar is, niet voor mij weggelegd was.”
Niet met je kop boven het maaiveld uitsteken
Zainab: “Vanuit de andere kant werd ik ook niet gestimuleerd. Mijn ouders zijn hierheen geëmigreerd. Zij vonden het vooral belangrijk om niet op te vallen. Ik denk dat dat komt doordat zij zich hier nooit helemaal veilig en welkom hebben gevoeld, terwijl ze inmiddels drie keer zo lang in Nederland wonen dan in Suriname. Hun boodschap: steek niet met je kop boven het maaiveld uit en kies een baan die zekerheid geeft.” Het gevoel dat beide werelden je niet stimuleren in het volgen van je dromen is volgens Zainab en Salma herkenbaar voor veel biculturele vrouwen.
Het afwijzen gebeurt vaak indirect
Salma: “Het afwijzen gebeurt vaak niet direct, maar ondertussen moet je als biculturele vrouw wel je normen en waarden opgeven. Het is een van de maatschappelijke thema’s die ze aankaarten in de serie Katwalk. “Hoofdpersonage Kat mag bijvoorbeeld wel op casting komen voor een modellenklus, maar als ze vraagt of ze zich kan omkleden in een kleedhokje in plaats van een grote ruimte met twintig andere modellen, kan ze gelijk vertrekken. In wezen kun je zeggen: ja, het kost tijd om je ergens anders om te kleden. Maar is het echt zo erg om daar rekening mee te houden, als je er een veiligere en diverse werkomgeving mee creëert? Nee! Daar heeft iedereen baat bij.”
Alleen activistisch is interessant
Een ander belangrijk punt dat ze met Katwalk willen aankaarten is dat biculturele vrouwen vaak alleen gevraagd worden voor biculturele onderwerpen. Zainab: “Als vrouw van kleur wordt er van je verwacht dat je over bepaalde onderwerpen een sterke mening hebt. Zodra je stem activistisch is, wordt het pas interessant want dat geluid kan de overwegend witte mediamassa niet nabootsen. Wij kunnen daardoor geen normale makers zijn, zoals Khadija geen normaal model kan zijn. Er spelen altijd verwachtingen mee van buitenaf.”
Hijabi in de hoofdrol
Voor de hoofdrol is Meryam Khaldi gecast. Een actrice die niet alleen op beeld, maar ook in real life een hoofddoek draagt. Een must voor het makers duo. Zainab: “Veel mensen vroegen ons: ‘Weet je zeker dat je zo’n meisje gaat vinden? En zo ja, zal ze dan wel de juiste kwaliteit kunnen leveren?’. Dat is gewoon gelukt. We hebben een topactrice van Nederlandse bodem gevonden in korte tijd. Ik hoop dat andere mensen uit de filmindustrie hierdoor inzien dat dat dus wél kan.”
Verder kijken dan de hoofddoek
Omdat het verhaal van Katwalk zich afspeelt in de modewereld, komen er ontzettend veel toffe modest fashion outfits voorbij in de serie. Dat is leuk om te zien, maar dient tegelijkertijd een ander doel. Zainab: “Het feit dat je een hoofddoek draagt, betekent niet direct dat je hoofddoek je hele identiteit is. Je kunt een rapper, skater, hipster of goth zijn en je hoofddoek op die manier stijlen.”Mensen die met hun vingertje wijzen, zijn zelf ook niet heilig
Katwalk is een serie met inhoud, maar er zit ook veel humor in de verschillende afleveringen. Als we Zainab en Salma vragen naar hun favoriete scène, hoeven ze niet lang na te denken. Zainab: “In aflevering drie wordt Kat door haar tante en nichtje aangesproken op de foto’s die ze online gezet heeft (zie onderstaande video). Ik vind het een geweldig fragment, omdat het binnen een komische context laat zien dat mensen die met hun vingertje naar anderen wijzen, zelf ook niet heilig zijn.
Salma: “Ik ga voor een scène in aflevering vier waarin Kat last-minute vervangen wordt door een model dat geen hoofddoek draagt (zie onderstaande video). Er ontstaat een heel ongemakkelijke situatie. Dit soort dingen gebeuren zo vaak in de media- en modewereld. Aan de voorkant, in dit geval op de cover, zie je een meisje met een hoofddoek, maar de kern van het probleem verandert niet.”
De serie is er, de eerste afleveringen staan inmiddels online, en daarmee is het doel van Salma en Zainab bereikt. Salma: “Maar het grotere doel is dat het wordt opgepikt door de meisjes voor wie we deze serie gemaakt hebben. Dat we door ons hoofdpersonage Khadija, deze meisjes inspireren authentiek te blijven aan zichzelf en hun dromen. Daarnaast is het hopelijk een goede les voor de media- en filmindustrie.”
Blijf vechten voor je dromen
Zainab vult aan: “Dat het niet alleen blijft bij ‘oh wat goed dat de serie er is’ aan de voorkant, maar dat er ook daadwerkelijk wat verandert voor biculturele vrouwen aan de achterkant van de industrie. Katwalk is een low budget project. Het kostte twee autodidactische filmmakers die samen opgeteld nog geen twee jaar bezig waren een beetje tijd, moeite en initiatief. Terwijl we een hele industrie vol met hoofdzakelijk witte mensen hebben met allemaal academische kennis, ervaring, een groot netwerk en geld. Zij hebben het allemaal niet gedaan. Wat zegt dat? Laat dit een wake-up call zijn voor hen: doe beter je best! En tegen bicultureel talent wil ik zeggen: als je jezelf op de juiste manier gerepresenteerd wil zien worden in de media, moet je het zelf doen. Dus blijf vechten voor je dromen."
Je bekijkt Katwalk op npo3.nl of op het YouTube-kanaal van NPO 3.
