Hoe help je een slachtoffer van seksueel misbruik?

Wanneer iemand in je omgeving slachtoffer is geweest van seksueel misbruik kan deze persoon behoefte hebben aan hulp. Maar hoe help je iemand in zo’n situatie het beste? Wij stelden die vraag aan Iva van Centrum Seksueel Geweld.

Hoe kan je iemand in je omgeving helpen die slachtoffer is geweest van seksueel geweld?
‘’Het beste wat je kan doen is rustig blijven. Schiet vooral niet in de paniek. Zeg bijvoorbeeld: ‘Wat goed dat je het me vertelt. Het is niet jouw schuld, er is niks mis met je. Niemand mag zomaar aan je zitten.’ Daarnaast is het belangrijk om de persoon aan te sporen om professionele hulp te zoeken. Zeker de helft van de slachtoffers houdt er namelijk serieuze klachten aan over. Een groot deel van hen krijgt PTSS (posttraumatische stressstoornis). Dat is zeker niet prettig. Maar gelukkig bestaat hier passende hulp voor. Via je huisarts kan je een traumabehandeling aanvragen. Die heb je in twee soorten: EMDR en cognitieve gedragstherapie. Bij EMDR-therapie is het de bedoeling dat je terugdenkt aan de gebeurtenis die nu nog spanning oproept. De therapeut zal ondertussen snel met zijn vingers heen en weer gaan. Jij moet deze volgen met je ogen. Door dit tegelijk te doen krijgt je geheugen veel informatie te verwerken. Zoveel zelfs, dat de herinnering aan de gebeurtenis vervaagt en haar emotionele lading verliest. Bij cognitieve gedragstherapie leer je om anders tegen het misbruik aan te kijken. Op een realistische manier. Dit doe je door gesprekken te voeren.’’

Wat moet je doen als je eigen partner slachtoffer is geweest van seksueel geweld?
‘’We zien vaak dat mensen die misbruik hebben meegemaakt seks gaan vermijden. Op de korte termijn kan dit werken, op de lange termijn werkt dit averechts. Daardoor wordt het probleem alleen maar groter. Zonder professionele hulp gaat dit probleem niet over. Je kan bijvoorbeeld samen met je partner naar een seksuoloog gaan. Het is ook belangrijk dat je begrip toont. Push niet om seks te hebben. En ga je partner al helemaal niet beschuldigen. Maar stel wel je grenzen. Sommige partners worden uit liefde heel erg beschermend. Ze laten hen nooit meer alleen, brengen hen overal heen en accepteren dat ze geen seks hebben. Ook daardoor kunnen de problemen groter worden. Kortom: als iemand blijft vermijden, gaan de angsten niet weg. Vermijdingsgedrag moet doorbroken worden en daarin kan een partner juist een belangrijke rol spelen. Ik raad partners soms aan mee te gaan naar de traumabehandeling.” 

Zijn er ook dingen die je absoluut niet moet doen?
‘’Stel geen beschuldigende vragen. Dat is het allerbelangrijkste. ‘Wat deed je daar en waarom ben je niet weggegaan? Had je het niet anders kunnen aanpakken?’ Dit zijn hele vervelende vragen voor een slachtoffer dat zichzelf al de schuld geeft. Reageer liever op een steunende manier, zoals je dat ook zou doen als er bij iemand is ingebroken. Dan stel je zulke vragen ook niet. Misbruik is ook een soort inbraak maar dan in een lichaam. Toch heeft men de neiging om daar anders op te reageren. Mensen vinden het niet fijn om verhalen over misbruik te horen. Het maakt ze ongemakkelijk en kwetsbaar omdat het hen ook had kunnen overkomen. Daarom stellen ze die beschuldigende vragen, het is een manier om die ongemakkelijke realiteit ver weg te houden van zichzelf. Ze vinden het moeilijk om te geloven dat dit zomaar gebeurt.’’

Wat is het beste om te doen wanneer je dit zelf hebt meegemaakt?
‘’Zo snel mogelijk naar ons bellen. Hoe eerder hoe beter. Het liefst binnen zeven dagen. Je krijgt dan een casemanager die in de gaten houdt of je de gebeurtenis goed verwerkt. In die eerste week kunnen de sporen van de verdachte nog vrijgesteld worden. Ook kan er nog een soa- of zwangerschapstest gedaan worden. Dit klinkt allemaal heel makkelijk maar de meeste mensen willen er niet over praten. Je mag daarom ook later bellen, wanneer je hier zelf behoefte aan hebt.’’

• Deel