Hoe ontstaat een erectieprobleem en wat kan je ertegen doen?

Erectieproblemen worden vaak beschouwd als oudemannenkwaal, maar dat is onterecht: volgens Nederlands onderzoek dealt 5 procent van de mannen tussen de 20 en 40 met erectieproblemen. Dat kan zorgen voor veel ongemak en onzekerheid, maar waarom gebeurt het precies en kan je er iets tegen doen?

Seksuoloog Anne Siemons heeft regelmatig cliënten op gesprek die kampen met een erectieprobleem. “Als we kijken naar een erectie, zijn daar twee dingen voor nodig: bloed en seksuele opwinding. Er moet dus bloed stromen naar de penis, maar dat kan alleen als er seksuele opwinding is. Voor die opwinding heb je aandacht voor het moment nodig. Je moet er zowel mentaal als fysiek bij zijn, maar er is vaak ook een aanloop nodig. Op het moment dat je onzeker bent en hier te veel mee bezig bent, kan dat zorgen voor een daling van die seksuele opwinding. Hierdoor kan je erectie wegblijven.” 

Sabeltandtijger

Siemons legt uit dat ze die daling van opwinding ook vaak terugziet bij mannen die de afgelopen keer geen erectie kregen. Siemons: “Dan kunnen er dingen door je hoofd spoken zoals: de vorige keer was ik semi-stijf. Ik wil dat ‘ie nu extra hard wordt. Je kan hierdoor veel gaan malen, want wat als ‘ie, net als de vorige keer, slap blijft?” Als je deze route opgaat, ben je volgens haar te weinig bezig met je geilheid. “Er is geen ruimte meer voor andere dingen. Daarnaast zorgt onzekerheid voor stress. En dat terwijl in ons systeem zit dat je niet moet seksen wanneer je stress hebt. De erectie blijft uit, want die is op dat moment niet nodig volgens je hersenen.” Ze vergelijkt het met de oertijd: “Op het moment dat er een sabeltandtijger voor je neus staat, krijg je geen erectie. Een logische reactie is dan: rennen. Tijdens de seks staat er geen sabeltandtijger in de hoek van je kamer, maar je brein weet oprecht het verschil niet.”

Maar wanneer spreken we van een ‘erectieprobleem’? Siemons legt uit dat het hebben van een erectieprobleem al na één keer kan optreden. “Het gaat toch in je hoofd zitten. Vaak zien we ook dat mannen in een vicieuze cirkel komen omdat ze bang zijn dat het een volgende keer weer gebeurt. Het kan ook zo zijn dat mannen wél stijf worden tijdens het masturberen, maar niet tijdens de seks. Ook dat kan weer zorgen voor onzekerheid: want waarom lukt het wel in je eentje en niet met iemand erbij?”

Hulpmiddelen 

“Als je als persoon merkt dat je dit al een aantal keren achter elkaar hebt meegemaakt, en dat kan al na drie of vier keer, kan een klein hulpmiddel al helpen. Hiermee bedoel ik niet gelijk Viagra of Kamagra. Dat is een te grote stap na drie keer en kan ook weer zorgen voor afhankelijkheid.” Daarnaast is ze van mening dat er veel hulpmiddelen zijn die beweren dat ze tegen erectieproblemen helpen, maar een enkeling is écht wetenschappelijk onderbouwt. “Dat vind ik enigszins problematisch aan de markt. Er zijn zoveel zalfjes die onterecht claimen een erectie te veroorzaken, waardoor je in mijn ogen mannen met een erectieprobleem nog meer de hoek in drijft. Dat komt omdat het vaak gewoon placebo is. Mocht het namelijk óók niet lukken met zo’n zalf, wat helpt dan nog wel? Je geeft mannen hierdoor nog meer onzekerheid.” 

Stimulerende erectiegel

Toch bestaan er volgens Siemons ook middelen die de erectie wél stimuleren. Ze doelt onder andere op seksspeeltjes zoals penisringen en een pomp. Maar ook een stimulerende erectiegelvoor mannen kan helpen. Ze is met name lovend over dat laatste. Björn van den Ham deed recentelijk onderzoek naar een stimulerende erectiegel. In dat onderzoek werden zo’n duizend mannen en hun partners gevraagd naar erectieproblemen en de manier waarop ze daarmee omgingen. Van den Ham: “Uit dat onderzoek blijkt dat heel veel mannen zich erbij neerleggen. Dat is zonde, want er zijn écht middelen die kunnen helpen.” Hij legt uit dat een stimulerende erectiegel eigenlijk een soort warmte/koud-verhouding is. De vaten in je penis worden telkens vernauwd en verwijd, waardoor er een pompend effect optreedt. Dat stimuleert simpel gezegd te bloedtoevoer. Hij maakt daarbij wel een duidelijke kanttekening: “Het is niet zo dat het middel gelijk werkt wanneer je het opsmeert. Je moet al seksueel omgewonden zijn.”

Geen oudemannenkwaal

Erectieproblemen zijn volgens Siemons zeker geen oudemannenkwaal. “Het is ook onder jongeren een veelvoorkomend fenomeen. Een grote factor is namelijk onzekerheid, wat juíst meer speelt onder een wat jongere doelgroep.” Siemons wil daarom ook meegeven dat het vaker voorkomt dan dat we nu denken. Daarnaast vindt ze dat er meer over gepraat en gedeeld mag worden. “Een keer geen erectie krijgen, is ook oké. Mannen geven vaak bij mij aan dat zij zich hierdoor minder mannelijk voelen. Maar je bent niet minder man wanneer je geen erectie kan krijgen.” We zijn dan ook gelukkig van het woord ‘impotent’ af. “Dat slaat natuurlijk nergens op, want je bent veel meer dan alleen je erectie.” Ze voegt hier een interessant feitje aan toe: “Gemiddeld gezien komt iemand met een seksueel probleem pas na vijf jaar naar een seksuoloog. Maar mannen met een erectieprobleem komen het snelst. Dat komt doordat penetratie vaak de focus is van onze seks. Maar er is zoveel meer te ontdekken: we hebben handen, een mond en andere lichaamsdelen. Daar mag ook naar gekeken worden.”

Pratende partners

Als laatste wil Siemons meegeven dat ook partners een rol hebben in dit soort situaties. “Ik had laatst een client met een erectieprobleem die alleen op gesprek kwam. Toen ik vroeg waarom zijn partner niet mee was, antwoordde hij dat het honderd procent zíjn ding was. Daar ben ik het niet mee eens: wanneer je seks hebt, is het nooit aan één iemand toe te schrijven.” Ze voegt daaraan toe dat een erectieprobleem over het algemeen vaker voorkomt wanneer mannen iemand écht leuk vinden. “Eigenlijk zou de ander dat als iets liefs en positiefs moeten zien. Sekspartners hebben zelf dus ook een grote rol in het taboe rondom erectieproblemen.”

In de negende aflevering van 'Ralphs Blind Date' spreekt Ralph met Youp. Hij heeft erectieproblemen. Benieuwd naar de video? Check 'm hier.

• Deel