Moe, geen zin of minder aantrekkingskracht? Zo voorkom jij een seks burn-out
- Artikel
- 12 nov 2025
- 6 minuten leestijd
Seksmoeheid. Het sluipt erin. Net zoals een burn-out: langzaam stapelen de eerste symptomen zich op, totdat je helemaal vastzit. Dat kan dus óók gebeuren met je seksleven: een ‘sex-out’. Seksuoloog en schrijver Mariëtte Sinninghe Damsté schreef er een boek over, waarvoor ze 1.500 heteroseksuele geliefden vroeg naar hun seksleven.
Het idee om een boek te schrijven over seksmoeheid kwam voor Mariëtte niet uit de lucht vallen. Ze is zelf vijftien jaar op en af seksmoe geweest, met af en toe een totale seks burn-out. “Dan lag ik naast mijn partner, terwijl ik aan alles voelde dat hij seks wilde. Alles in mij riep gewoon: ‘nee!’. Toen ik anderhalf jaar geleden onderzoek ging doen, bleek pas hoeveel koppels hier last van hebben. 67% van de vrouwen en 55% van de mannen was seksmoe. Dit geldt trouwens ook voor jonge stellen: “Ik dacht: kleine kinderen, drukke banen, weinig tijd: dat zijn allemaal risicofactoren. Dat is ook zo, maar dit komt ook vaak voor bij jonge mensen zonder ‘druk’ leven.”
Hoe seksmoe ben jij?
Om te checken hoe seksmoe jij nou precies bent, onderscheidt Mariëtte tien kenmerken. De belangrijkste hiervan zijn: minder lustgevoelens, minder nieuwsgierigheid naar je partner, minder aantrekkingskracht, spanning rondom het thema ‘seksualiteit’ of erger: het onderwerp komt niet eens op tafel. Daarnaast is ‘je te moe voelen voor seks’ een veelvoorkomend kenmerk. Wat opvalt? Deze kenmerken komen volgens Mariëtte best wel overeen met een normale burn-out, maar dan op seksueel vlak. Ze geeft aan – net zoals bij een burn-out – dat als je op ten minste drie van de tien kenmerken een dikke ‘ja’ scoort, je in een seksuele burn-out zit. Herken je je in één, twee of drie punten? Dan ben je seksmoe.
Voor alle seksmoe’ers geldt dat je je hoogstwaarschijnlijk in tenminste één van deze vier overlevingsmechanismen herkent:
- De Excuus-Truus (en Guus): altijd een reden om geen seks te hebben.
- De Pleaser: die alles doet om de partner te plezieren, maar zichzelf verliest.
- De Stoeipoes/Jager: die alles luchtig en speels maakt om de werkelijke verbinding te vermijden.
- Het IJskonijn: die in de intimiteit bevriest en helemaal afhaakt.
Gewoon twee hoofden die seksen
Maar wat is nou de grootste oorzaak van zo’n sex-out? Volgens Mariëtte is dat de manier waarop we seks hebben. “Die is heel mechanisch, ik noem dat ‘houtje-touwtje-seks’. Het soort seks dat je in elke Hollywoodfilm ziet. Dat ontstaat goed bedoeld: je bent verliefd en dan ontdek je elkaar. Je ontcijfert de toverformule waarop diegene het lekkerst klaarkomt. Dat is op het begin heel lekker, maar op een gegeven moment word je hier steeds beter en efficiënter in.” Wat er dan gebeurt? Je duikt continu met dat patroon het bed in. “Dat is jullie ‘recept’ voor seks. Maar als je goed kijkt, dan zie je eigenlijk gewoon twee hoofden die met elkaar seks hebben. Het is niet meer afgestemd op je lichaam. Dat wil namelijk altijd iets anders, en niet altijd op dezelfde manier gepijpt, gebeft of genomen worden.” Ze legt uit dat ons lichaam hierdoor ook ongevoeliger wordt: “Het is alsof je constant dezelfde work-out doet. Het gaat niet meer over contact en verbinding. En dat is wat intimiteit zo bijzonder maakt.”
Eígenlijk zou je dus kunnen stellen dat hoe beter je samen wordt in seks, des te groter de kans op een seksuele burn-out. Mariëtte spreekt veel mensen die aangeven dat ze op de milliseconde weten wanneer hun partner waar de hand gaat leggen. Daaraan voegt ze toe: “Mannen zijn eigenlijk al tevreden als ze gewoon klaarkomen. Het zijn de vrouwen die vaak aan de bel trekken en zeggen: ‘Ik vind het niet meer fijn.’ Het lijkt dan alsof ze ‘nee’ zeggen tegen seks. Maar ze zeggen ‘nee’ tegen de seks zoals ‘ie was. De vraag blijft dan: wat werkt dan wél?
Het korte antwoord: géén nieuwe lingerie, seksspeeltjes of parenclubs. Je zoekt het dan vooral buiten jezelf. Voor het langere antwoord onderscheidt Mariëtte in totaal vier stappen naar the way out:
1. Zelfliefde
“Teruggaan naar het ‘zijn’. Meer contact maken met je lichaam en met elkaar.” Dat is volgens haar het verschil tussen seks hebben en liefde maken. Jezelf de vraag stellen: waar heeft mijn lichaam echt behoefte aan? “Misschien geef jij altijd een pijpbeurt, maar heb je eigenlijk veel meer zin in het masseren van zijn rug.” Daarnaast legt Mariëtte uit dat het bekkengebied bij mannen erg gevoelig is. “Dat zijn vrouwen gaan kopiëren. De clitoris en vagina zijn heel belangrijk. Ik vind het goed dat de clitoris erkend wordt, maar vrouwen hebben ook op andere plekken stimulatie nodig. Ik geloof dat doordat we zoveel accent leggen op de clitoris en vagina, we daarmee verder weg zijn gegaan van de vrouwelijke natuur. Het seksuele centrum ligt juist meer bij de borsten en het hart. Dié worden vaak overgeslagen.”
2. Overgave
“We willen altijd wel vrijen, het is ons hoofd dat ertussen zit.” Lichamen zijn volgens Mariëtte altijd in voor een potje seks. Gedachten als: dit moet ik nog doen, de kinderen horen ons, morgen weer vroeg op: die gooien roet in het eten. “Je hoeft niet altijd zin te hebben in seks, om eraan te beginnen. Leg de lichamen tegen elkaar aan en zet je hoofd op het nachtkastje (oftewel: zet 'm uit). Zo leer je om de lijven te laten praten.”
3. Hartsverbinding
“Van seksueel presteren naar echt contact maken en je hart openen.” Mariëtte legt uit dat 80% van seks communicatie is. Hoe leer je écht communiceren in de slaapkamer? “Onze seks is veel te veel gericht op het altijd maar willen klaarkomen. Eén op de drie vrouwen komt bijna niet, of heel moeilijk klaar. We schreeuwen altijd dat klaarkomen zo zalig is, maar daar gaat het helemaal niet om. Probeer gewoon eens lekker te vrijen, zonder dat ‘piek-orgasme’ te willen bereiken.”
4. Hartstocht
Als laatste raadt Mariëtte aan om te blijven zoeken naar passie en verlangen in je relatie. En dan niet de kortdurende kick van een speeltje of parenclub, maar diepere spanning. “Wat je een aantal jaren geleden fijn vond, hoef je nu echt niet meer geil te vinden.”
Dat je nog wel seks hebt, zegt dus helemaal niks. Volgens Mariëtte kan je seks hebben op allerlei verschillende manieren. Puur en passievol, net als verliefde tieners. Maar ook zonder nieuwsgierigheid of echt contact. Het is een routine, moetje en iets ‘wat er nou eenmaal bij hoort.’ Maar: een minder spannend seksleven betekent helemaal niet dat je met de verkeerde persoon bent. Mariëtte: “Ik had vroeger na een paar maanden altijd veel minder zin in seks. Ik dacht: moet ik dan gewoon telkens kortdurende relaties aangaan? Maar nu ben ik van mening dat iedereen z’n seksleven kan opkrikken.”