Opgroeien als queer in een islamitisch gezin: “Ik leefde een dubbelleven”

In Nederland is homofobie helaas nog steeds te merken op straat en online. Thuis zou dan een veilige haven moeten zijn, maar wat als de normen en waarden daar ook anders zijn dan waar jij in gelooft? We spraken Rida (20) die opgroeide in een Marokkaans huishouden als queer.

Wanneer wist je dat je queer was?
“Ik wist het van jongs af aan al. Toen ik heel jong was, deed ik mijn moeders kleding weleens aan en deed ik haar maniertjes na. Maar ik heb niet veel kunnen ‘ontdekken’ in het huishouden waar ik woonde. Daar was gewoon geen ruimte voor. De afgelopen 1,5 jaar ben ik pas écht bezig met mijn identiteit te vinden. Maar dat ik queer ben, dat wist ik allang.”

Hoe komt het dat je daar thuis niet de ruimte voor kreeg?
“Ik kom uit een Marokkaans huishouden. Ons geloof, de Islam, is erg belangrijk en is ook een leidraad in onze cultuur. In de Islam is het niet verboden om gay te zijn, maar wel om naar die gevoelens te handelen. Het is een zonde. Thuis wordt er dan ook weinig over gepraat en als het dan ter sprake komt is het altijd in negatieve zin. Je leert van jongs af aan al dat wie jij bent en wat jij voelt, niet mag. Het is taboe. Ik voelde me daardoor niet op mijn gemak om erover te praten thuis. Ook al liep ik wel rond met de gedachten en gevoelens van queer zijn. Ik verzweeg het.

Daarnaast denk ik dat het ook te maken had met de schaamtecultuur die er hangt. Iedereen weet alles over elkaar en er wordt veel geroddeld.. Er is veel schaamte wanneer iemand van de familie gay is. Mijn ouders willen niet dat andere mensen het zien. “Een schande voor de familienaam”, zou het dan zijn. Als klein jongetje had ik hier al last van. Ik kan me nog goed herinneren dat ik met een vriendinnetje ging afspreken. We luisterden naar K3 en speelden met Barbiepoppen. Toen ze weer naar huis ging, zei mijn vader dat ik nooit meer met meisjes mocht afspreken.”

Hoe was de dynamiek thuis?
“Mijn ouders hadden vooral een bepaalde versie van mij in hun hoofd. Als ik thuis was, zorgde ik ervoor dat ik altijd die versie was. Als ik dat niet was, werden dingen erg ongemakkelijk bij mij thuis. Er kwamen dan vaak ruzies. Als ik met vrienden was, kon ik wel mezelf zijn. Thuis was ik veel stiller en hield ik dingen voor me. Ik zei alleen iets wanneer het iets toevoegde aan het gesprek. Ik beschermde mezelf zodat ze geen bepaalde ideeën van me zouden krijgen. 

Ik denk wel dat iedereen om me heen doorhad dat ik queer was, maar ik wilde ze niet de bevestiging geven dat het zo was. Daardoor lette ik veel op de manier hoe ik praatte, liep of bepaalde karaktereigenschappen die ze toekenden aan queer mensen. Mijn uitstraling, kleding en muziek die ik luisterde pastte ik ook aan wanneer ik thuis was. Het was erg vermoeiend om dit vol te houden, maar het zorgde wel voor een betere dynamiek thuis.

Toch is het niet alsof ik alleen nare dingen heb ervaren. Heel veel herinneringen zijn ook goed aan thuis. Ik heb veel liefde van mijn ouders gekregen en heb ook liefde voor mijn familie. Ik ben heel dankbaar voor alles wat ze voor me hebben gedaan. Alleen als ik gewoon iets té veel mezelf was, kwamen er ongemakkelijkheden. Ik was bijvoorbeeld met mijn moeder aan het dansen op Lana del Rey. Dat was heel leuk en gezellig, maar ik begon iets té feminine te dansen waardoor er weer een ruzie in huis ontstond. Als vervolg ging ik dit soort dingen niet meer doen.”

Waar struggelde je het meeste mee?
“Dat ik gewoon niet openlijk mezelf kon zijn. Het is erg moeilijk als je er niet over kunt praten thuis, maar het wel constant in je achterhoofd hebt. Je voordoen als iemand die je niet bent. Om het zwarte schaap in de familie te zijn. Wetende dat mijn ouders mij niet zouden accepteren omdat ik gay ben, deed het meeste pijn. Ik maakte me zorgen omdat ik niet wist hoe ik uit de situatie kon komen. 

Op een gegeven moment trok ik het niet meer. De ruzies en ongemakkelijkheid thuis kon ik mentaal en fysiek niet meer aan. Ik was uitgeput. Het kon niet langer zo meer voor mij. Ik wilde uit huis. Met de hulp van vrienden heb ik in korte tijd een plekje kunnen vinden en ben ik op mezelf gaan wonen. Ik ben nu wel gelukkiger. Ik ben blij met wie ik ben als persoon en heb meer liefde voor mezelf. Hier kan ik me in alle rust ontdekken. Momenteel heb ik geen contact met mijn familie. Het doet soms pijn, maar ik weet dat dit gewoon geen goed moment is om elkaar te spreken. Ik hoop wel in de toekomst weer met hen te praten.”

Heb je nog last van homofobie nu dat je uit huis bent?
“De meeste homofobie die ik krijg, komt van mensen die uit dezelfde cultuur komen als ik. Op straat en online krijg ik haat, maar ook medelijden. Ze zien me als iemand die ziek is, de weg kwijt is. Ze vinden dat ik me moet schamen. Het put me mentaal wel uit om die dingen te horen en lezen. Het wekt bij mij vooral de angst dat de samenleving voor altijd zo hatend naar elkaar blijft. In de toekomst hoop ik dat mensen meer tolereren en respectvoller met elkaar omgaan. Als ik iemands mening kan respecteren terwijl ik het niet met je eens ben, verwacht ik dat ook terug. Mensen moeten meer op henzelf gaan focussen in plaats van zich te bemoeien met andermans leven.”

Wat zou je willen meegeven aan mensen die in een soortgelijke situatie zitten?
“Ik heb van veel mensen gemerkt dat ze graag willen zijn waar ik nu ben. Ik wil ze aanmoedigen om gewoon bij zichzelf te blijven en zichzelf in een veiligere en betere situatie te zetten. Hoe moeilijk dat soms ook kan zijn. Houd een community met mensen die hetzelfde meemaken of waar je naar opkijkt. Die mensen willen je met alle liefde helpen met alle mentale zorgen. Ik vond dit soort mensen vaak op feesten of online. Maar ik loop soms ook gewoon op mensen af die me interessant lijken. Ik heb daar verrassend veel vrienden aan overgehouden. Weet dat je niet alleen bent, en veel meer mensen met soortgelijke problemen en gevoelens kampen. Je verdient het om geliefd te zijn, en dit zal je ook ervaren.” 

Kamp jij ook met deze gevoelens en zie je geen weg uit? Maruf is een online platform dat MENA queers een veilige plek biedt om hierover te praten. 

Opgroeien in een conservatief gezin terwijl je gay bent, zorgt voor veel moeilijke situaties. Soms gaat het zó ver, dat er homoconversie wordt uitgevoerd. Johan maakte dit mee en deelt zijn verhaal in Jurre’s Date. 

• Deel