Transgender personen over naar buiten gaan als hun echte ‘ik’: “Ik was bang dat ik op een man met make-up zou lijken”

Met make-up op naar buiten, een rokje of een binder dragen. Dit kunnen grote stappen zijn voor mensen die met hun genderidentiteit worstelen. Hoe is het om eindelijk als je echte ‘ik’ naar buiten te kunnen gaan? Wij vroegen het aan drie transpersonen.

Caden, hij/diens, 21

Hoe oud was je toen je er voor het eerst voor uitkwam dat je trans was?
“Ik was tien jaar oud toen ik erachter kwam dat ik transgender was. En vijftien toen ik voor het eerst uit de kast kwam. Om vervolgens weer terug in de kast te gaan. Op mijn negentiende ben ik volledig uit de kast gekomen en als man gaan leven. Toen heb ik ook iedereen verteld wat mijn nieuwe naam was en hoe ik aangesproken wilde worden.” 

Hoe was het om voor het eerst naar buiten te gaan als je echte ‘ik’?
“Het was in het begin erg lastig. Eigenlijk vond ik het echt een hel, tot ik een jaar hormonen slikte. Niemand leek ooit begrip te hebben voor mijn identiteit. Totdat ik aan hun plaatje en labeltje kon voldoen. Na een jaar aan het testosteron voelde ik me pas echt oké in het openbaar. Gelukkig hielp het als vrienden mij verdedigden wanneer ik misgendered werd. Goede vrienden om je heen is echt een must op dat soort momenten.”

Wat voor reacties kreeg je?
“De reacties waren heel verschillend. Ik ben door een hoop familie en vrienden aan de kant gezet. Mijn hele wereld werd opeens een stuk kleiner. Maar de mensen die bleven zijn alleen maar belangrijker geworden. Ik ben bij meerdere banen en opleidingen gestopt omdat ik alleen maar als ‘de transgender’ werd gezien en beoordeeld. Terwijl dat echt het minst interessant is aan mijn bestaan. Andere mensen willen juist graag bijleren en verbeteren. Dat is dan weer positief.”

Als je het over kon doen, had je dan iets veranderd?
“Ik had mezelf sowieso wat meer tijd en rust gegund. Mijn jeugd is gewoon niet-bestaand geweest. Net als voor meer transpersonen die na hun tienerjaren pas in transitie kunnen. Ik heb er veel te lang over gedaan om dat te accepteren. Maar ook om te beseffen dat alles oké is. Ik mag er zijn. Uiterlijk is maar uiterlijk. Het komt wel goed.”

Heb je tips voor mensen die nu door hetzelfde heen gaan?
“Gun jezelf tijd. Alles lijkt eeuwen te duren. De wachtlijsten, operatielijsten, alles. Maar voor je het weet kijk je in de spiegel en herken je jezelf. Zoek mensen die je begrijpen. Die hetzelfde meemaken. Zoek jouw mensen uit. Die zijn belangrijker dan dat je je ooit kan voorstellen. En tenslotte: wees jezelf. Draag wat je wil, knip je haar zoals je wil. Laat de normen los en doe waar jij je goed bij voelt.”

Annika, zij/haar, 25

Hoe oud was je toen je er voor het eerst voor uitkwam dat je trans was?
“Dat is een beetje een dubbel antwoord. Ik had het er al over toen ik acht was. Maar toen is dat eigenlijk door mijn omgeving de kop ingedrukt. Toen ik rond mijn achttiende uit huis ging ben ik er opnieuw over na gaan denken. Eerst dacht ik dat ik non-binair was. Maar dat was het toch niet helemaal. Ik wilde niet verder in dit lichaam. Later, op mijn 23e dacht ik: dit kan ik zo niet langer. Toen ben ik de medische transitie begonnen.” 

Hoe was het om voor het eerst naar buiten te gaan als je echte ‘ik’?
“Vanaf mijn zeventiende deed ik drag. En als kind kleedde ik me ook al in jurkjes. Kleding heeft nooit een mannelijke of vrouwelijke lading gehad voor mij. Het merendeel van mijn kleding was altijd al van de vrouwenafdeling. Maar toen ik op mijn 23e voor het eerst met make-up op naar buiten ging was het wel even slikken. Ik was vooral bang dat ik er niet vrouwelijk genoeg uit zou zien.”

Wat voor reacties kreeg je?
“Eigenlijk niks bijzonders. Mijn eigen angst hield me vooral tegen. Ik was altijd al heel expressief in mijn doen en laten en werd al aangestaard en uitgescholden. Dus dat registreer ik niet meer. Ik voelde me al heel vrouwelijk. Maar ik was bang dat ik er uit zou zien als een man met make-up. Gelukkig heb ik me daardoor niet tegen laten houden.”

Als je het over kon doen, had je dan iets veranderd?
“Nee. Ik denk wel eens terug aan toen ik acht was. Mijn moeder had me toen meegenomen naar een praatgroep voor ouders van transgenderkinderen. Destijds is haar verteld dat het waarschijnlijk een fase was. Mijn moeder heeft het advies van een dokter opgevolgd. Dus ik neem haar niets kwalijk. Als ik toen al in transitie gegaan was, dan was alles anders gelopen. Maar dan was ik nu niet de persoon die ik vandaag de dag ben. En dan was ik waarschijnlijk ook niet sterk genoeg om te zijn wie ik ben.”

Heb je tips voor mensen die nu door hetzelfde heen gaan?
“Je hebt tegenwoordig het internet, benut dat ook. Het platform Genderpraatjes, waar ik ambassadeur voor ben, is de perfecte plek om heen te gaan. Zoek mensen die in hetzelfde schuitje zitten. En het belangrijkste: blijf vooral veilig. Bescherm jezelf. Mocht je in een onveilig gezinssituatie zitten en je bent nog niet oud genoeg om uit huis te gaan - hou vol, er is genoeg tijd om jezelf te ontwikkelen.”

Jack, hij/hem, 23

Hoe oud was je toen je er voor het eerst voor uitkwam dat je trans was?
“Eigenlijk wist ik het diep van binnen altijd al, denk ik. Maar nadat ik klaar was met de mavo ben ik er voor het eerst voor uitgekomen. Ik had altijd al het gevoel dat er iets niet klopte. Maar ik kon dat gevoel niet echt een plekje geven. Uiteindelijk ben ik steeds meer op onderzoek uitgegaan. Zodra ik over transgender personen ben gaan lezen begon alles steeds meer op zijn plek te vallen.”

Hoe was het om voor het eerst naar buiten te gaan als je echte ‘ik’?
“Ik vond het niet heel erg spannend. Ik was altijd al een beetje een tomboy. En eigenlijk gingen de veranderingen vrij geleidelijk. Het is niet zo dat ik van de een op de andere dag dacht: “Vandaag ga ik mijn volledige uiterlijk omgooien.” Want dat is niet echt waar het bij mij om draaide. Ik wilde me goed voelen in mijn lichaam en dat moet geleidelijk gaan. Toen ik aan het testosteron ging en mijn lichaam zag veranderen begon ik me steeds beter te voelen.”

Wat voor reacties kreeg je?
“Ik had veel negatieve reacties verwacht. Ik vond het daarom ook best spannend om uit de kast te komen. Toch moest het gebeuren, vond ik. Dan kon ik eindelijk zijn wie ik wilde zijn. Gelukkig reageerde iedereen heel positief. Vooral mijn familie. Ze hebben me echt in alles gesteund, dat was fantastisch. Ik denk dat dat je zo veel goeds kan doen als je met jezelf in de knoop zit.”

Als je het over kon doen, had je dan iets veranderd?
“Nee, ik ben blij dat alles is gelopen zoals het liep. Ik heb alles op mijn eigen tempo kunnen uitzoeken. En ik kreeg van mijn familie en vrienden de steun die ik nodig had. Meer kan je eigenlijk niet wensen, denk ik.”

Heb je tips voor mensen die nu door hetzelfde heen gaan?
“Neem de tijd om uit te zoeken wie je bent. Er is genoeg tijd om jezelf te ontwikkelen. En wees niet bang om aan mensen te vertellen hoe je je voelt. Ik heb misschien makkelijk praten, omdat mijn omgeving heel goed met mijn coming-out is omgegaan. Maar je weet nooit hoe mensen gaan reageren, totdat je het ze eindelijk zegt. En dat voelt echt als een bevrijding.” 

Vandaag is de dag waarop je kan stemmen voor de Tweede Kamerverkiezing. Er zijn partijen met standpunten die de rechten van transgender personen in gevaar brengen. Wil jij hiervoor opkomen? Ga vandaag stemmen!  

Genderpraatjes is een jongerenlijn en chat waar je terecht kunt bij ervaringsdeskundigen voor steun en vragen over gender. Meer info vind je op genderpraatjes.nl

• Deel