Wc-brillen, scheermesjes of zweetanussen: waar kan je allemaal (g)een soa van krijgen?

Een soa (seksueel overdraagbare aandoening) is een infectie die je kan krijgen door seks. De meeste soa’s verspreiden zich via slijmvliezen: die zitten bijvoorbeeld in je vagina, penis, anus, mond en keel. Ze worden overgedragen via lichaamsvloeistoffen zoals sperma, voorvocht, vaginaal vocht of het vocht uit een herpesblaasje. En sommige soa’s zitten in je bloed, dus als er bloedcontact is kunnen die ook overgedragen worden.

Neuken zonder rubber

Neuken zonder condoom is de kampioen van soa-risico’s. Dit komt omdat je bij penis-in-vagina of penis-in-anus seks een directe snelweg bouwt tussen twee slijmvliezen. Je creëert een soort bruggetje waardoor bacteriën en virussen supermakkelijk van het ene naar het andere slijmvlies kunnen oversteken. Oftewel: je kan besmet worden of iemand anders besmetten.

Rimmen met risico

Pijpen, beffen of met je tong iemands kontje verkennen? Ook hiervan kan je een soa oplopen. De kans is wel iets kleiner dan bij vaginale of anale seks, maar het is nog steeds niet zonder risico. In je mond of keel kan een soa zitten die je doorgeeft naar iemands geslachtsdelen, of andersom: iemand kan de soa van hun intieme delen naar jouw keel overbrengen. 

Vocht op je vingers

Van solo-masturbatie krijg je geen soa. Ook handwerk bij iemand anders verrichten, zoals vingeren of aftrekken, is veilig. Maar er is wel een kleine kanttekening: zolang je je eigen geslachtsdeel daarna niet aanraakt zonder eerst je handen te wassen. Vooral als er lichaamsvloeistof op je handen zit (zoals sperma of vaginavocht) die vervolgens met jouw slijmvliezen in contact komen. Dan kan je het wel overbrengen.

Naakt tegen naakt

Met je geslachtsdeel tegen iemand aan schuren? Met kleren aan kan er niks gebeuren, maar zodra je beide naakt bent, wordt het een ander verhaal. Als je piemel of vagina tegen die van iemand anders aan schuurt, kan je alsnog een soa oplopen. Bijvoorbeeld als er voorvocht van de piemel of vocht van de vagina op het geslachtsdeel van de ander komt. 

Besmette tongzoen

Je kán een soa krijgen door zoenen. Meestal gaat het dan om herpes genitalis, oftewel een koortslip. Dit is vooral besmettelijk wanneer iemand actieve blaasjes of zweertjes heeft. 

Van porno naar opticien

Oeps, een cumshot in het oog van iemand met een soa, of je oogbal per ongeluk tegen een besmette vagina gedrukt? Ja, het is mogelijk om soa’s zoals chlamydia of gonorroe in je oog te krijgen. Maar wees gerust: dit is heel zeldzaam. Maar als je denkt dat je een ooginfectie hebt nadat er tijdens de seks iets in je oog is beland, is het wel slim om naar de dokter te gaan. 

Seksspeeltjes delen

Je kan geen soa krijgen als je alleen je eigen seksspeeltjes gebruikt. Maar een speeltje kan wél een soa overbrengen als je het deelt met een bedpartner op dat moment. Dit kan gebeuren als het in aanraking is geweest met de slijmvliezen van de vagina of anus van een sekspartner en kort daarna in je eigen vagina of anus wordt ingebracht. Het hangt van de soa af hoe overdraagbaar ze zijn. Gonorroe is bijvoorbeeld makkelijker over te dragen met een speeltje, en chlamydia bijna nooit. 

Bloedcontact

Je kan een soa krijgen door bloedcontact, maar alleen bij soa’s die via bloed worden overgedragen, zoals hiv, hepatitis B en hepatitis C. Dit kan gebeuren als je in contact komt met besmet bloed, bijvoorbeeld door het delen van naalden, onveilige tatoeages, piercings of als je een open wond hebt. 

Soa op de wc-bril?

De organismen die soa’s veroorzaken overleven buiten het lichaam vaak maar heel kort. Ze hebben een warme, vochtige omgeving zoals het slijmvlies nodig om te overleven en zich te verspreiden. Daarom is het eigenlijk uitgesloten dat je een soa krijgt van een wc-bril, zelfs als die vies is.

Vork als virusverspreider

Je kan vrijwel nooit een soa krijgen van het delen van bestek of glazen. De enige uitzondering hiervan is herpes, een koortslip. Het virus kan kort overleven op een glas, vork, lippenbalsem of tandenborstel. Dus als je dit erna gebruikt, is er een kans op overdracht als het virus nog niet uitgedroogd is en dus nog niet inactief is.

Handje geven

Een hand geven, knuffelen of een high five uitdelen? Helemaal veilig. Soa’s worden niet overgedragen via huidcontact als er geen slijmvliezen of lichaamsvloeistoffen in het spel zijn. 

Zweetreet

Zweet kan soms onfris ruiken, maar soa’s? Die zitten daar niet in. Soa’s verspreiden zich niet via zweet. Je kan dus prima met iemand sporten, dansen of in bed liggen zweten zonder dat je bang hoeft te zijn voor een soa. 

Geen schaamhaar soa

Je hoeft niet bang te zijn dat een gedeeld scheermesje direct een soa overbrengt. Tenzij er nog vers bloed op zit en je jezelf daarmee snijdt (wat al vrij zeldzaam is), is een scheermesje geen bron van soa-overdracht. 

Voorkomen is beter dan genezen

Hoe voorkom je dat je iets oploopt zonder dat je voor altijd de heilige maagd Maria hoeft te blijven? Simpel: Gebruik condooms en beflapjes, want die beschermen tegen de meeste soa’s bij vaginale, anale én orale seks. Laat je regelmatig testen, vooral als je van bedpartner wisselt, onveilige seks hebt gehad of gewoon zekerheid wilt. Zorg er ook voor dat je je handen en speeltjes goed wast. Vermijd seks als je symptomen hebt zoals jeuk, pijn, afscheiding, blaasjes of zweertjes. In dat geval is het verstandig om het eerst te laten checken.