In de aflevering Champignons-1 kwam een aantal Poolse arbeiders aan het woord over de situatie in het bedrijf waar ze werkten.

Tijdens de research voor deze aflevering heeft de Keuringsdienst ook contact gehad met Poolse arbeiders van een ander bedrijf. Een aantal van hen heeft hun ervaringen op papier gezet.

Dame 1

Ik heb 13 maanden lang bij het bedrijf A gewerkt en kan dus over veel nare dingen vertellen die de werknemers van dit bedrijf hadden meegemaakt. Ik beschrijf een paar van die situaties. Als een van de vrouwen om gezondheidsredenen een dag niet naar het werk kwam (na dit voorafgaand te hebben gemeld) kreeg ze een geldboete van €50,- of €100,-. Dat ging zo op een gewone werkdag, als je op zondag afwezig was kreeg je een boete van €150,-. 

De bazen constateerden dan dat het uitzieken na een feestje op de dag daarvoor de reden voor de afwezigheid was. Het is twee keer gebeurd dat het niet komen werken de voornoemde geldboetes en het ontslag en de terugkeer naar Polen tot gevolg hadden. Er werden ook geldboetes van €5,- ingevoerd voor het niet helemaal goed afwassen van een mesje. Dit ondanks de slechte sanitaire omstandigheden (geen warm water, geen sponsjes, borstels e.d.).  

Dame 2

Op een dag was ik na het werk naar mijn vriend gegaan en ik bleef bij hem slapen. De volgende dag heeft hij mij naar het werk gebracht, helemaal tot het bedrijfsgebouw.
De baas, Jan, zag mij vanuit  zijn kantoor. Ik kwam naar binnen en zoals gewoonlijk ging ik naar de kantine om me daar klaar te maken voor het werk. De bazin, Eva, kwam achter mij aan en zei dat ik me moest aankleden en naar huis moest gaan om daar mijn spullen te gaan pakken en dat ik terug naar Polen moest gaan. De baas had dit besloten. Dat deed ik dan ook, maar ‘s avonds werd ik door de bazin gebeld met de vraag of ik weer kwam werken omdat de baas al was afgekoeld.

De volgende dag zei de bazin tegen mij dat er niets aan de hand zou zijn geweest als ik niet door een vreemde vent was thuisgebracht. Dit was voor mij het moment om te besluiten een andere baan en een andere woning te gaan zoeken. Ik heb het volste recht om na mijn werk een privéleven te hebben en bij dit bedrijf was dit mij verboden.

Heer 1

Ik heb bijna een jaar bij bedrijf A gewerkt. Een keer, toen ik na drie weken (21 dagen) aaneengesloten te hebben gewerkt (zonder een vrije dag, gemiddeld 10 tot 14 uur per dag) om een vrije dag vroeg, ging de baas tegen mij schreeuwen en dreigde mij met de terugkeer naar Polen.

Dame 3

Ik ben een oud-werkneemster van het bedrijf A.

Ik was ontdaan door het gedrag van de bedrijfsleider naar mij toe, toen ik op een dag bij hen op kantoor werd geroepen. Hij begon toen iets heel hard te vertellen in een taal die ik niet kon verstaan. Waar het om ging was dat ik de dag daarvoor naar een ander dorp was gegaan om mijn twee zonen die daar woonden op te zoeken. Ik mocht niet naar hen gaan en zij mochten mij niet komen bezoeken. Ik begrijp het niet.

Heer 2

Mijn rechten als werknemer van A werden nooit gerespecteerd. Een keer, toen we een controle hadden, ging de bazin langs onze woningen rijden om ons te instrueren over wat er wel en wat niet door ons mocht worden verteld. En daarbij zei ze met een glimlach op haar gezicht dat zelfs al zouden we te veel vertellen, dan zou haar vertrouwde tolk dit toch “zoals het moet” vertalen.

Toen ik naar Nederland kwam om bij dit bedrijf te werken, had de bazin een slaapplaats voor twee weken voor mij verzorgd: in een woonkamer die algemeen toegankelijk was voor de overige 13 bewoners.

Toen ik hier begon te werken, dacht ik dat dit een normaal bedrijf was. Er was echter gebleken dat ik na het werk geen rechten had. Ik dacht dat ten minste de gezondheid van de werknemers belangrijk was, maar toen ik op een dag mijn hand had opengereten op het werk, zei de bazin alleen “sul” en “invalide” en vroeg of ik in staat zou zijn de volgende dag te werken want anders moest ik maar terug naar Polen gaan.

In het belang van de veiligheid van degenen die de verklaringen hebben afgelegd zijn namen veranderd en situaties geanonimiseerd.