Als student maandenlang ploeteren aan je scriptie? Niet nodig. Wie een beetje slim zoekt op internet en ontdekt een flink aanbod ghostwriters. Uit onderzoek van Rambam blijkt dat voor een paar honderd euro razendsnel een scriptie gekocht kan worden. Uit binnen- én buitenland.

Dat studenten gebruik maken van ghostwriters voor hun studiewerk, is volgens scriptiebegeleider Vicky van der Zee geen vraag. Zij schrijft zelf geen scripties voor anderen, maar krijgt met haar bedrijf in piekperiodes dagelijks meerdere aanvragen om dat te doen, vertelde ze aan Rambam. Eén student bood haar zelfs tienduizend euro om zijn scriptie te schrijven. Vicky weigerde.

Rambam besloot op zoek te gaan naar de beste deal voor een scriptie, zonder daar zelf ook maar iets voor te doen. Bereidwillige ghostwriters vinden was geen probleem. Met name op Marktplaats staan verschillende aanbieders, die je alles uit handen willen nemen. Eén van de aanbieders vertelde dat ze ruime ervaring had in het werk. ‘Ik heb meer dan honderd scripties geschreven. Erg hè?’ En het maakt niet uit welke studie je doet. ‘Docentenopleidingen krijg ik vaak, tandartsopleidingen en architect.’ Studenten wordt volgens deze aanbieder ‘absoluut niet’ gepakt voor deze vorm van fraude. De prijs voor een scriptie loopt nogal uiteen: van vierduizend euro tot 850 euro.

Het beste aanbod kreeg Rambam uit verrassende hoek: Kenia. In het Oost-Afrikaanse land is er een industrie ontstaan rondom het schrijven van het studiewerk van Westerse studenten. Hoogopgeleide Kenianen komen moeilijk aan een baan en ‘ghostwriten’ biedt daarom uitkomst. Een volledige scriptie kostte Rambam driehonderd dollar, wat in Kenia een goed belegde boterham betekent. Eén van de Keniaanse ghostwriters die Rambam sprak in Kenia vertelde ze dat ze zelfs een huis voor haar familie had laten bouwen van het geld wat ze met ghostwriting heeft verdiend. Ondanks dat het laten schrijven van je scriptie een vorm van fraude is, voelde deze ghostwriter ook geen wroeging: ‘Ik zie het niet als valsspelen. Het is niet mijn probleem.’

Nederlandse universiteiten denken daar anders over. Examencommissies die Rambam belde waren duidelijk: als dit gebeurt, dan is dat ernstige fraude en staat er een forse straf op. Het ontdekken van de fraude is echter lastig. De twee scripties die Rambam bestelde en die binnen twee weken geleverd werden, kwamen namelijk allebei door de plagiaatsoftware die op veel universiteiten in Nederland wordt gebruikt. 

Hoogleraar Willem Jongman van de Rijksuniversiteit Groningen denkt dat het mogelijk is om te slagen met een bestelde scriptie, wanneer de begeleiding niet goed is. ‘Het is de uitdaging voor onze maatschappij om te zorgen dat dit niet nodig is.’ Alex Tess Rutten, voorzitter van de Landelijke Studenten Vakbond, onderschrijft dat: ‘Er gaat al jaren minder geld naar het onderwijs en vooral op de randjes wordt bezuinigd, zoals scriptiebegeleiding. Je hebt steeds minder tijd om met je docent te sparren. De band die je kunt krijgen met de docent en met de wetenschap wordt steeds minder en er hangt voor studenten steeds meer vanaf met het leenstelsel. Als je een jaar niet haalt, kost dat je gewoon tienduizend euro extra. Ik snap wel waarom dit fenomeen opkomt.’