Achter de schermen bij ICK’s jubileumevenement

Het is een warme zonnige dag als ik de trap naar het kantoor van ICK in Space for Dance Art beklim. Het gebouw is gevestigd in een drukke straat aan de rand van de hoofdstad. Eenmaal boven word ik enthousiast ontvangen en begeleid naar de dansstudio. Het aardentinten gebouw lijkt wel een soort grot, die alle drukte, hitte en verkeersgeluiden buiten houdt. Binnen repeteren negen jonge dansers.

“Een uitvoering is nooit perfect, maar we moeten het gevoel van de eerdere voorstelling vasthouden”, legt Emio mij uit. “Op dit moment hebben we nog moeite met het vinden van de juiste fysieke logica” Hij steekt een kabel in z’n laptop en een elektronische bas gepaard met Queen’s ‘Another one bites the dust’ vult de zaal. De dansers gaan als vanzelfsprekend op hun plek staan en vormen nu een geheel. Ze springen, kruipen over de grond en laten de vloer trillen. De bewegingen zijn vloeiend en worden precies tegelijkertijd uitgevoerd. Ik vergeet haast dat het individuele dansers zijn, tot Emio’s laatste “six!” klinkt en de groep uit elkaar waaiert.

Een aantal dansers in de theaterstudio zijn nog maar een jaar bij ICK. Een uitzondering hierop is Vincent; hij sloot zich in 2005 bij het gezelschap aan. Nu is hij de rehearsal director van Pieter en Emio en begeleidt hij jonge dansers. Volgens Pieter en Emio leren de nieuwkomers niet alleen van de ervaren dansers; “De passie en het enthousiasme waar ze mee binnenkomen zorgt dat wij die gevoelens vast blijven houden”. De groep is afkomstig uit alle hoeken van de wereld. Zelf zijn Pieter en Emio Nederlands en Italiaans van origine. In de dansstudio klinkt vooral een mix van Frans en Engels; “Voilà, oui, oui… Thats it!” Naast aanwijzingen en het landen van voeten op de vloer hoor ik de dansers ademen. Met veel kracht en op een wisselend tempo ademen ze in en uit. Dit is de Double Skin/Double Mind methode ontwikkeld om dansers (en ook non professionals) via fysieke en mentale bewustwording in contact te brengen met hun innerlijke impulsen.

Zo kunnen dansers door naar elkaars ademhaling te luisteren precies weten waar ze zijn. Daarbij verbetert de techniek het uithoudingsvermogen. Hierdoor kunnen de choreografen de grens verleggen van wat er mogelijk is om het lichaam te laten vertellen.

Waarom kozen Pieter en Emio het concept van een marathon om hun jubileum te vieren? “Tijdens de voorstelling wordt er gewisseld tussen zeven verschillende locaties,” vertelt Pieter, wanneer we even later voor het interview zitten. Niet alleen de dansers zijn voortdurend in beweging – ook het publiek. Je loopt zelf mee, bepaalt je eigen route. Net als bij een festival is het programma doorlopend toegankelijk. Er is geen vast begin of einde, alles stroomt.

In de naam Rhino Dance Marathon verwijst ‘Rhino’ naar de creatie Addio alla Fine (Holland Festival, 2012). Pieter: “Als onderdeel van die voorstelling hadden we een neushoorn in een boot geplaatst. Het was het jaar waarin de witte neushoorn met uitsterven werd bedreigd. Tegelijkertijd hingen er zware bezuinigingen boven de cultuursector. Een soort ark van Noach lag voor de hand – om het werk, of de mens, te redden.”

In het werk van Pieter en Emio staan twee thema’s centraal: het lichaam en intuïtie. Maar in de tijd waarin we nu leven speelt technologie juist een steeds grotere rol. Het is dan ook voor de hand liggend dat een van de subthema’s in hun werk de strijd tussen mens en technologie is. Als ik vraag wie deze strijd zal winnen, antwoord Pieter stellig: “de mens”. Toch lijkt hij aan het begin van het interview minder optimistisch. “Je neemt het op en dan maakt ChatGTP er een mooi artikel van”, lacht hij veelzeggend.

Dertig jaar geleden vonden Pieter en Emio elkaar dus. Pieter, die een achtergrond in de theaterwereld had, zocht naar een nieuwe vorm van verhalen vertellen met allen het lichaam als leidraad. Emio, die zich tot dan toe volledig aan dans wijdde, zocht iemand die de potentie in zijn lichaam structuur kon geven. Het bleek een gouden match en samen begonnen ze met het maken van dansvoorstellingen.

Is er sindsdien veel veranderd? Na dertig jaar staat nog steeds het intuitieve lichaam centraal, maar de manier waarop Pieter en Emio hun verhaal vertellen is bijgesteld. Eerst vonden ze dat de danser puur met hun lichaam het verhaal moest kunnen vertellen. De voorstellingHell (2006) bracht daar verandering in. Het duo zag de kracht van theatraliteit om een voorstelling gelaagder en meerduidig te maken. “Dus jullie werk is minder abstract geworden?”, vat ik samen. Maar Pieter schudt zijn hoofd. “Zo moet je het niet zien. Het lichaam is op zichzelf juist heel concreet. Er leeft vaak de misvatting dat dans abstract is, maar bij ons begint alles juist bij het fysieke – bij wat zichtbaar, voelbaar en direct is”

Als het aan Pieter en Emio ligt, gaan ze zo nóg dertig jaar door met dezelfde passie als waarmee ze in 1995 begonnen. Al hebben ze al die jaren samengewerkt, het is nog steeds een duo dat uit twee verschillende personen bestaat. “Gelukkig zijn we verschillend, zo hebben we nog altijd iets om over te discussiëren. Je hebt botsing nodig om te kunnen creëren.”

Ben je benieuwd geworden naar het werk van Pieter en Emio? De Rhino Dance Marathon is op 10 en 11 juli - gratis - bij te wonen in ICK Space for Dance Art in Amsterdam. Toegang is gratis, graag wel even vooraf je plek reserveren via de website. 

Kijk je liever vanaf je eigen bank? ICK was ook te gast in het programma Mondo (VPRO).