Kunstenaar Bart ziet dubbel

De film begint met dat je klaar bent met het ‘obsessief uniek' willen zijn. Hoe probeerde jij zo uniek te zijn?

‘Ik heb best wel wat tatoeages en dat is voor mij wel iets om je mee te willen onderscheiden. Al is het best paradoxaal want mensen onderscheiden zich juist vaak om weer bij een subgroep te horen. Voor een expositie heb ik laatst al mijn tatoeages als plak tattoos na gemaakt zodat iedereen zich daar kon onderscheiden net zoals ik.’

Het lijkt mij ook best gek om zoveel schimmen van jezelf te zien. Toen ik de documentaire zag, kon ik alleen maar denken: Wat doet het met je zelfbeeld om zoveel versies van jezelf rond te zien lopen?

‘Dat gevoel had ik vooral bij de voetbalwedstrijd waar we met alle dubbelgangers een elftal vormden. Al gaf het mij ook een fijn gevoel want je kijkt naar elkaar en het is alsof je een spiegel voor je hebt. Je herkent van alles bij elkaar, zo hadden we allemaal een slechte conditie en van die korte pootjes. Ik heb altijd een beetje een moeilijke relatie gehad met vriendengroepen en er nooit echt een gehad. De zoektocht naar mijn dubbelgangers is misschien onbewust wel een zoektocht naar zo’n vriendengroep geweest.’

Zijn jij en de dubbelgangers nu een vriendengroep?

‘Nee, nou ja, nee eigenlijk niet. Ik vond het toch een beetje ongemakkelijk om contact te onderhouden. Daar zitten ze misschien wel helemaal niet op te wachten. Het maken van de documentaire heeft zo’n tweeënhalf jaar geduurd en daarin heb ik wel veel lol gehad met de dubbelgangers. Zo ben ik met een dubbelganger bij een talkshow te gast geweest in dezelfde kleding en hebben we vooraf ons haar hetzelfde geknipt.’

Hoe begin je met zo’n zoektocht?

‘Op sociale media ben ik een campagne gestart waarin ik opzoek was naar mensen die op mij leken. Aan het begin kreeg ik vooral bekende mensen of soms zelf dieren opgestuurd die op mij leken. Het is moeilijk om een dubbelganger te vinden omdat er veel voor nodig is om op elkaar te lijken. Je moet even oud zijn, even dik en hetzelfde kapsel hebben. Ik heb van dat haar dat je heel kort laat knippen om het vervolgens een half jaar te laten uitgroeien om vervolgens weer kort te laten knippen. Je moet je dubbelganger dan precies tegenkomen wanneer je hetzelfde kapsel hebt.’

Ook wel handig zo'n dubbelganger. In de documentaire stuur je een dubbelganger naar een prijsuitreiking toen je vriendin aan het bevallen was. Wanneer heb je voor het laatst iets gedaan waar je liever een dubbelganger op af had gestuurd?

‘Soms spookt het idee door mijn hoofd om een keer ‘s avonds wanneer ik met mijn vriendin op de bank zit naar de WC te gaan en dan een dubbelganger terug te laten lopen en naast haar op de bank te laten ploffen. Al denk ik dat ze dat gelijk door heeft natuurlijk. Qua vervelende taken zou ik graag mijn belastingaangifte door een dubbelganger laten overnemen. Of ze naar een familie verjaardag laten gaan. Ooms en tantes leggen daar alleen maar van die grote existentiële vragen bij je neer. Wat ben je aan het doen? Hoe gaat het met je werk? Hoe gaat het in de liefde? Als kunststudent vond ik deze vragen al helemaal verschrikkelijk. Ik wist niet wie ik was en al helemaal niet wat ik aan het doen was.'

Bekijk hier de documentaire Bart en de zoektocht naar de dubbelganger:

Kunstenaar en filmmaker Bart Eysink Smeets is helemaal klaar met onze obsessie ‘uniek’ te moeten zijn. Om de wereld hiervan te bevrijden wil hij in Bart en de zoektocht naar de dubbelganger bewijzen dat hij niet - en daarmee niemand - uniek is.