'Als consument betaal je drie keer voor voedselverspilling'

In Nederland gaat jaarlijks gemiddeld 2 miljard kilo voedsel verloren. Toine Timmermans van de stichting 'Samen tegen Voedselverspilling' geeft de Keuringsdienst een update over dit probleem.

Grootste verspiller
Ongeveer 55 tot 60% van het voedsel in Nederland gaat verloren bij de boer, de teler, in de verwerking, bij de logistiek, in restaurants, en een klein percentage bij de supermarkten. Maar de grootste voedselverspiller in Nederland zijn wij, de consument. Jaarlijks gooien wij gemiddeld per persoon 41 kilo prima eten weg. Dat komt dus neer op 40 tot 45% van al het voedsel dat verloren gaat in ons land. Zonde. Want volgens Toine Timmermans betaal je als consument drie keer voor verspilling: “Eerst voor het kopen van te veel eten, dan via de afvalheffing en in feite een derde keer voor investeringen om klimaatmaatregelen te nemen. Terwijl we hetgeen dat ons geld oplevert, namelijk minder verspillen, laten liggen.”

Geen probleem
Doordat voedsel relatief goedkoop is, gooien we toch makkelijk voedsel weg. “Wij als consument accepteren dat we 20% meer betalen dan nodig is, omdat de verspilling eigenlijk in de prijs is mee verrekend. Je gooit het weg en hebt misschien twee seconden een slecht gevoel en dan ga je weer over tot de orde van de dag. Maar iets dat waarde heeft, verspil je niet zo snel. Je telefoon gooi je niet zomaar in prullenbak, als deze je niet bevalt. Daarnaast wordt afval in Nederland netjes weggewerkt. In tegenstelling tot in sommige andere landen ontstaat er bij ons geen grote hoop afval, maar kan het de verbrander in, dus je ziet er niks van.”

Brood en zuivel
Brood en zuivel belanden het vaakst in de prullenbak. Per persoon gooien we jaarlijks 9,2 kilo brood weg. Dat komt neer op 272.436 broden per dag. Van zuivel gaat jaarlijks 6,8 kilo per Nederlander de afvalbak in. Andere producten die we veel weggooien zijn groente, fruit en vlees. Samen zijn deze vijf productgroepen goed voor bijna driekwart van al het eten dat bij het afval belandt.

Samen Tegen Voedselverspilling
Om hier wat aan te doen is twee jaar geleden de stichting Samen Tegen Voedselverspilling opgericht. Hier doen organisaties, de overheid en bedrijven aan mee. Samen hebben zij een voedselverspillings akkoord opgesteld met als doel de voedselverspilling in Nederland te halveren in 2030. We vroegen Toine naar een update hoe het ervoor staat met dit doel:

'In twee jaar tijd zien wij echt dat er al wat stappen zijn gezet. De grootste daling van voedselverspilling zien we bij consumenten thuis. In 2019 verspilden Nederlanders 34,3 kilo eten per persoon; bijna 7 kilo minder dan in 2016. En een daling van 29% ten opzichte van de eerste landelijke meting in 2010. In 2020 hebben ca. 2 miljoen Nederlanders actief meegedaan aan de Verspillingsvrije week. En dit jaar zal tijdens de Verspillingsvrije week van 7-13 september, met minimaal 100 partners, waaronder vrijwel alle supermarkten en ca. 20 gemeentes, verder inzetten om Nederland nog meer #verspillingsvrij te maken. 80% van de supermarkten in Nederland zijn aangesloten bij Samen Tegen Voedselverspilling, en zijn extra acties en initiatieven gestart waardoor zij op schema liggen om de voedselverspilling binnen supermarkten te gaan halveren binnen uiterlijk 5 jaar. De broodsector en bakkerij bedrijven zijn in 2021 met diverse nieuwe initiatieven gestart om er voor te zorgen dat het niet langer nodig is dat iedere dag 600.000 broden meer worden gebakken dan worden geconsumeerd. Het Samen Tegen Voedselverspilling netwerk met inmiddels bijna 100 aangesloten organisaties, heeft daarmee de positieve lijn te pakken, om te zorgen dat in 2030 in Nederland 1 miljard kg voedsel minder wordt verspild maar wordt geconsumeerd. En daarmee helpen we ook de klimaatverandering tegen te gaan, door zo’n 3 miljoen ton CO2 emissie te voorkomen.'

Basistips
Om te weten wat je zelf kan doen hebben we hieronder de zes basistips van het Voedingscentrum neergezet:

1. Check je voorraad. Kijk in je koelkast, vriezer en voorraadkast wat als eerste op moet. Bepaal op basis hiervan wat je gaat eten.
2. Maak een planning. Wat ga je deze week eten? En wie eten er mee? Zet op een boodschappenlijstje wat je nodig hebt en noteer ook de hoeveelheden. Vind hier recepten.
3. Kook precies genoeg. Weeg bijvoorbeeld pasta voor 3 personen af. Handig hulpmiddel is het Eetmaatje.
4. Houd de houdbaarheidsdatum in de gaten en maak producten op tijd op. Een product met een THT-datum kun je ook ná de datum vaak nog eten. Kijk, ruik en proef om de kwaliteit te beoordelen.
5. Zet je koelkast op 4 ºC. Bacteriën krijgen dan nauwelijks kans en eten blijft zo langer goed. Gebruik de koelkastthermometer.
6. Bewaar eten op de juiste plek. Tomaten zijn langer houdbaar buiten de koelkast, appels juist ín de koelkast. Check voor bewaaradviezen de Ja-Nee Koelkaststicker of online Bewaarwijzer.

Bronnen: Toine Timmermans, programmamanager duurzame voedselketens aan de Wageningen Universiteit en de man achter Samen tegen Voedselverspilling.

• Deel