Angst voor dineren: voor mensen met deipnofobie zijn de feestdagen een nachtmerrie

Breekt het zweet je uit als je met anderen aan tafel zit, zoals in een restaurant of de (school)kantine? Dan heb jij misschien wel last van deipnofobie: een angst voor dineren en dinergesprekken. Nog nooit van gehoord? Je leest hier alles over deze vervelende fobie.

Angst voor dinergesprekken
Het woord deipnofobie is afgeleid van het Griekse ‘deipno’, wat diner betekent. Het is een fobie voor dineren. Mensen met deipnofobie kunnen angst, stress of ongemak ervaren bij gezamenlijk dineren, vooral als het gepaard gaat met sociale interactie en gesprekken. En dat gebeurt natuurlijk vaak aan tafel!

Osama Tajima is psychiater en professor aan een Japanse universiteit, en heeft vanuit zijn werkveld veel ervaring met deipnofobie. Volgens Tajima kunnen mensen met deipnofobie fysieke symptomen (zoals misselijkheid en trillen) ervaren. Ook zorgt het volgens hem voor een ander probleem: situaties waarin je sociaal contact hebt, kunnen wegvallen als je ze door angst gaat vermijden. Hierdoor kan de fobie steeds meer invloed krijgen op je (dagelijks) leven

Traumatische ervaring als oorzaak
Deipnofobie valt onder de bredere categorie van sociale fobieën en sociale angststoornissen, waarbij mensen zich angstig voelen in sociale situaties. Die angst kan zich verschillend uiten: van lichte nervositeit tot intense angst en paniekaanvallen. Hoe iemand aan deipnofobie komt? Vaak is de fobie te wijten aan een traumatische gebeurtenis die iemand heeft ervaren. Voorbeelden zijn een onrustige kindertijd en mislukte sociale ervaringen. Denk daarbij aan een vreselijke (diner)date, of een zakelijke lunchafspraak die helemaal misliep voor jou. Als zo’n gebeurtenis veel impact op je heeft gehad (op een negatieve manier), kan het later bijdragen aan een sociale fobie.

Wist je dat maar liefst vijftien procent van de volwassenen een angststoornis heeft? Dat blijkt uit onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Helaas zijn er geen cijfers over hoeveel mensen wereldwijd last hebben van deipnofobie, omdat het onder de algemene groep van angststoornissen valt.

Een deipnofobie supportgroep
The Japan Times schrijft in een artikel dat er een supportgroep is, door en voor mensen die last hebben van deipnofobie. Deze groep voerde in 2019 een onderzoek uit onder 642 mensen die lijden aan deipnofobie. Wat bleek? Van die respondenten had 34,7 procent de fobie ontwikkeld dankzij een (traumatische) ervaring. Hoe die traumatische ervaring er meestal uitzag? Ze mochten aan tafel géén kruimel op of naast hun bord achterlaten, onder instructie of dwang van iemand anders (zoals een leraar of familielid). Wat?!

Dineren kun je leren
Zoals bij andere fobieën, kan deipnofobie flink invloed hebben op je dagelijks leven en je welzijn. Want altijd die gezellige etentjes met vrienden of familie skippen is natuurlijk ook niet leuk…

Wil je deipnofobie behandelen? Dan is (volgens het Japanse onderzoek) de eerste stap: kom van de gedachte af dat je op een bepaalde manier moet eten, dat je niet mag knoeien en dat je áltijd je bord leeg moet eten. De sociale angststoornis uit zich door niet voor andermans neus te willen eten, maar wordt juist erger als je die situaties vermijdt. En óók als je jezelf dwingt om dan alles tot op de laatste kruimel op te eten. Vol is vol!

Ook cognitieve gedragstherapie (CGT) zou je kunnen helpen bij deipnofobie. Dit kan soms ook in combinatie met medicatie worden gedaan, omdat de fobie onder de categorie angststoornissen valt, stelt de Amerikaanse organisatie Eating Disorder Hope. Er kunnen dan dus ook medicijnen tegen angst worden voorgeschreven.

Je angsten overwinnen
Deipnofobie kan dus, net als andere sociale angststoornissen en fobieën, erg vervelend zijn. Waar jij trillend als een rietje aan tafel zit met vrienden, is een diner voor hen een gezellige bedoeling. Maar het goede nieuws is: je kunt er van afkomen en (met hulp) je angsten overwinnen. Zodat óók jij tijdens de feestdagen met een gerust hart aan tafel kunt zitten…en eten!

• Deel