De groenere koe van de toekomst

Een van de krachtigste broeikasgassen is methaan. In gangbare melkveebedrijven heb je het over bijna een halve kilo methaan per koe per dag. Met het oog op klimaat moet dit naar beneden. Je kunt stoppen met het drinken van melk, maar kun je ook de koe zelf groener maken?

Methaan
Koolstofdioxide (CO2) zit met hoge concentraties in onze atmosfeer. Dit veroorzaakt de opwarming van de aarde. Maar methaan (CH4) is een goede tweede. Volgens de laatste onderzoeken wordt de invloed van methaan op het broeikaseffect dan ook onderschat. Koeien stoten hier behoorlijk wat van uit en het terugdringen van dit gas zou een belangrijke stap kunnen zijn. Zeker sinds er in het klimaatakkoord is afgesproken dat de veehouderij voor 2030 de hoeveelheid broeikasgassen met circa 2,5 megaton wil reduceren. Ter vergelijking; de totale reductie van alle industrieën moet in 2030 49% lager zijn ten opzichte van 1990, waarmee we de uitstoot terugdringen naar 116 megaton per jaar.

Wat wordt er op dit moment gedaan?
Onderzoekers zijn op zoek naar een manier om de uitstoot van methaan bij koeien te verminderen. Er zijn verschillende proeven gedaan en inmiddels is het duidelijk dat voeding een grote rol kan spelen in het reduceren van methaanuitstoot. Zo kwam voedingsconcern DSM al snel met een methaanemissie reducerende voeradditief dat onderzocht werd in samenwerking met Wageningen Universiteit & Research. De eindconclusie was dat het veevoeradditief de methaanuitstoot per koe per kilogram voer zo’n 30% zou reduceren. Een hele winst want een liter methaan dat nu in de atmosfeer komt veroorzaakt evenveel opwarming als 25 liter CO2.

Ook wordt er onderzoek gedaan naar zeewier als methaanremmer. Het gaat om de zogenoemde asparagopsis taxiformis. Dit bijzondere plantje bevat hoge concentraties bromoform dat de vorming van methaan in de maag van de koe zo goed als tegengaat. Een beetje zeewier in de voeding zou volgens onderzoekers de emissie van het broeikasgas methaan drastisch terugbrengen tot ruim 80%. Waar wachten we nog op zou je denken.

Bijna, maar nog niet helemaal
Toch zitten er voor- en nadelen achter elke techniek zo ondervond de Wageningen Universiteit. Uit onderzoek blijkt namelijk dat dit zeewier weliswaar methaan afbreekt maar dat bromoform die daar vervolgens voor zorgt in de melk en urine van de koe terecht kan komen. Wouter Muizelaar, onderzoeker bij Wageningen Livestock Research zegt hierover: “Dit geeft reden om nog eens te heroverwegen of het wel zo wenselijk is om deze zeewiersoort aan koeien te voeren. Bromoform is in pure vorm schadelijk voor de gezondheid. Dat heeft eerder onderzoek al wel aangetoond. Er zijn niet voor niets maxima gesteld aan de hoeveelheid bromoform die drinkwater mag bevatten. Voor voedingswaren zijn die maxima er niet. Dat de stof nu ook in de melk terug te vinden is, is extra zorgelijk. Voedselveiligheid moet natuurlijk altijd boven elke vorm van twijfel verheven zijn.” Er ligt dan ook geen melk met bromoform in de supermarkt. De melk uit dat onderzoek is vernietigd.

Deel van de oplossing
In het voeradditief van het voedingsconcern daarentegen speelt bromoform geen rol. Er is meer dan 10 jaar onderzoek gedaan en uit alle testen bleek het een beproefde methode te zijn. Geen nadelige effecten van het gebruik van dit voeradditief kwam naar voren. Echter laat een deel van de oplossing om voor methaanreductie te zorgen nog even op zich wachten. Het bedrijf verwacht dat eind 2021 de registratie rond is bij de EFSA (European Food Safety Authority). Daarna kan het door de boeren in gebruik worden genomen.

De groene koe van de toekomst is dus onderweg en er zijn inmiddels veel initiatieven gestart, wie weet mogen we de koe ooit in de toekomst écht groen noemen.

Bronnen: Wageningen Universiteit & Research, Washington Post, Klimaatakkoord, DSM

• Deel