De laatste maaltijd: wat eten mensen met de doodstraf?

Van kreeft tot één olijfje en van hamburgers tot een gebakken ei. Op death row, de plek waar terdoodveroordeelden in de Verenigde Staten hun executie afwachten, komen allerlei gerechten voorbij. Wat kiezen mensen op wie de doodstraf wacht als laatste maaltijd?

Death row
Het kan dat iemand een paar dagen -of zelfs jaren- zijn executie moet afwachten. In (onder andere) de Verenigde Staten moeten mensen die tot de doodstraf zijn veroordeeld hun executie afwachten in een speciale cel. Vaak is daar in een Amerikaanse gevangenis een apart ingericht complex voor gebouwd. Dat blok bestaat uit alle ‘dodencellen’, ook wel bekend als ‘death row’.

Het galgenmaal: een laatste bordje voor executie
Op de dag voor de executie wordt de laatste maaltijd geserveerd, ook wel ‘het galgenmaal’ genoemd. In de Verenigde Staten mogen terdoodveroordeelden één laatste maaltijd kiezen die zij willen eten, voor hun executie. Helemaal vrij om te kiezen wat zij willen? Dat zijn ze niet. De maaltijd moet in sommige plekken bijvoorbeeld uit de gevangeniskeuken komen, of er is een budget. In Florida mag de maaltijd niet meer dan veertig dollar kosten.

Je bent wat je eet?
Een grimmig detail, om te achterhalen wat iemand wil eten vlak voor zijn executie. Als iemand dan überhaupt trek heeft, natuurlijk. Volgens fotograaf Henry Hargreaves zegt de voorkeur die je hebt voor eten álles over jouw persoonlijkheid. In No Seconds legde hij dit vast door foto’s te maken van de laatste maaltijd van death row-gedetineerden. Zijn favoriet? Eén iemand koos voor een enkel olijfje, mét pit.

Ook de journalist Jay Rayner is gefascineerd door de laatste culinaire keuze die iemand maakt. Zegt het iets over de persoon die je was? Kan je een leven aan herinneringen proppen in één laatste maaltijd? Die vragen onderzocht hij voor zijn boek: Last Supper: One Meal, a Lifetime in the Making. Maar welke gerechten werden dan het meest gekozen?

Calorierijk en carnivoren
Onderzoekers aan Cornell University deden een studie naar 193 laatste maaltijdverzoeken in de Verenigde staten. De conclusie? De laatste maaltijd telt vaak véél calorieën en is rijk aan vlees. De gemiddelde maaltijd bevatte zo’n 2756 calorieën.

Meer dan twee derde van de terdoodveroordeelden koos voor gefrituurd eten en toetjes. Verzoeken die vaak voorbijkomen: kip, steak, taart, ijs, frisdrank, hamburgers en frietjes. Het waren meestal gerechten met veel smaak, maar die ongezond zijn. Niet verrassend is dat er vaak troosteten (comfort food) werd gekozen. Fruit en groenten stonden niet vaak op het menu, maar méér dan een kwart van de veroordeelden koos voor een salade. Van een bananensplit tot kreeft en van gyros tot hash browns: de death row heeft in ieder geval heel wat maaltijden gezien.

Wat de pot schaft
Texas is de eerste staat die niet meer aan maaltijdverzoeken doet. Dit werd besloten nadat Lawrence Russell Brewer, die een gruwelijke moord had gepleegd, nogal een buitensporig verzoek deed voor zijn laatste maaltijd. Hij vroeg om: drie fajitas, een halve liter ijs, gefrituurde okra, een driedubbele cheeseburger met bacon, pindakaas fudge en twee chicken fried steaks. Hij at er niets van. Sindsdien eten terdoodveroordeelden in Texas gewoon wat de pot schaft.

Waar bestaat de doodstraf nog?
De doodstraf is in de meeste landen afgeschaft, maar niet overal. Landen die de doodstraf nog hanteren zijn bijvoorbeeld Saudi-Arabië, China, Noord-Korea en Irak. Onder de Westerse landen zijn dit Japan en de Verenigde Staten. Bij de doodstraf worden mensen geëxecuteerd door de overheid. De misdrijven die hiertoe hebben geleid, verschillen: van moord en drugshandel, tot overspel of homoseksualiteit.

• Deel