Helpt een ui naast je bed tegen verkoudheid?

‘Tis the season om te snotteren en snuiten. Overal om je heen klinken verstopte neuzen. Niks lijkt te helpen tegen verkoudheid en neusspray kun je niet oneindig gebruiken. Kan de ouderwetse ui-naast-je-bed truc een einde maken aan jouw snotneus?

Waarom worden we verkouden?
Het griepseizoen is geopend en dat betekent maar één ding: verkoudheid ligt op de loer. Bij verkoudheid is het slijmvlies in de neus, bijhouden en keel ontstoken. Volwassenen worden gemiddeld twee tot vijf keer per jaar verkouden.

De binnenkant van je neus is bedekt met slijmvlies. Dat bestaat uit slijmklieren en bloedvaten, die normaal precies genoeg slijm aanmaken. Dat slijm beschermt je tegen vervelende virussen en bacteriën. Als je verkouden bent is het slijmvlies in je neus opgezwollen én maak je te veel snot aan, waardoor je neus verstopt raakt. Zie daar de snotterneus.

Verkoudheid wordt veroorzaakt door besmetting met een (verkoudheid)virus. Er zijn verschillende virussen die je verkouden kunnen maken. Het rhinovirus, bijvoorbeeld. Die verspreiden we via vochtdruppels in uitgeademde lucht, die anderen inademen. Dat gaat makkelijker als we dicht op elkaar zitten en de ventilatie in een ruimte slecht is, zoals op school of in de tram.

De helende kracht van uien
Maar wat hebben uien met verkoudheid te maken? Laten we beginnen bij het begin. Uien zijn allemansvrienden: ze zijn goedkoop, lang houdbaar en geven veel recepten smaak. Maar wist je dat uien óók gezond zijn? In uien zitten namelijk vitamines (zoals B2, B6, B11 en C), mineralen en het antioxidant quercetine dat mogelijk ontstekingen in bloedvaten vermindert.

In uien zitten ook veel vezels, waaronder prebiotische vezels zoals insuline en fructo-oligosachariden. Die helpen tegen verstopping en houden je ontlasting soepel. Voor je darmen (en weerstand) kunnen uien dus goed zijn. Zó goed, dat sommige mensen zelfs uienthee (ja, uienthee) drinken voor hun gezondheid. Of dat werkt blijft de vraag, maar de ontstekingsremmende stoffen in een ui zijn in ieder geval goed voor je afweersysteem. Uien zouden al door de oude Grieken tegen ziekte worden ingezet én in de Chinese geneeskunde tegen keelontsteking. En tegen de snotterneus dan?

Ui op je nachtkastje
Een ui is namelijk ook een ouderwets huis-tuin-en-keukenmiddel tegen verkoudheid. Leg een halve ui naast je bed en je verstopte neus verdwijnt: deze tip gaat al vóór het bestaan van de neusspray rond. Verschillende merken halen de ui aan als de redder in nood. Maar hoe zit dat bij verkoudheid?

Als je in een ui snijdt, maak je de cellen kapot en komt er een gas vrij. Dit gas heet syn-propaanthial-S-oxide en lijkt op traangas. Hiermee probeert de ui zichzelf te beschermen. Als dat gas zich mengt met vocht (zoals het vocht in je ogen), ontstaat er een zwavelzuurverbinding. Het gas irriteert je ogen dus, en je ogen proberen het zwavelzuur weg te spoelen door te tranen. Dat traanvocht zorgt weer voor nóg meer zwavelzuur. En zo blijf je tranen…

Maar niet alleen je ogen worden geprikkeld door de ui. Óók de slijmvliezen van je neus kunnen worden geprikkeld door het gas van de ui. Kortom: je neus gaat aan. Die vervelende prikkels moeten worden afgevoerd, en dat doen je ogen én je neus…door te lopen.

Tips die (wel) helpen tegen snotteren
Een ui zou dus best kunnen helpen bij een verstopte neus, omdat je neus er van gaat lopen. Maar: deze truc is nooit wetenschappelijk bewezen. Bovendien is de een gevoeliger voor ui-prikkels, dan de ander.

Als je een verkoudheid te pakken hebt en de symptomen wil bestrijden, kan een zoutoplossing soms verlichting geven. Ook stomen met heet water kan het makkelijker maken om te ademen. Neusdruppels met xylometazoline verminderen de zwelling van je neusslijmvliezen, waardoor je beter door je neus kunt ademen. Gebruik dat alleen niét te lang, want dan beschadig je de slijmvliezen. Antibiotica helpt in elk geval niet: dat helpt alleen tegen bacteriën. Verkoudheid is een virus en géén bacterie.  

En dat uitje naast je bed? Baat het niet, dan schaadt het niet. Uitproberen kan geen kwaad. Welterusten!

• Deel