Van dít eten (en drinken) krijg je gaatjes in je tanden
- Artikel
- 08 feb 2024
- 4 minuten leestijd
Tandenpoetsen doe je twee keer per dag. Zo krijg je géén gaatjes in je gebit. Of…toch wel? Bepaalde voedingsmiddelen tasten je glazuur aan en vergroten de kans op cariës, ook wel gaatjes genoemd. Koffie, zure augurken, snoep en frisdrank: wat zijn de slechtste voedingsmiddelen voor je tanden?
Hoe ontstaan gaatjes?
Last van je tanden of kiezen als je een koud drankje drinkt? Of wanneer je iets zoets eet? Dan zou het zomaar eens kunnen dat er ergens een gaatje zit. Tanden (en kiezen) waar gaatjes in zitten, kunnen namelijk gevoelig zijn. Gaatjes noemen we ook wel cariës. Maar hoe kom je eigenlijk aan die rotgaatjes?
In eten en drinken zit suiker. Dat geldt niet alleen voor zoetigheden zoals snoep en frisdrank, maar óók in bijvoorbeeld pasta en brood. In je mond -in tandplak- leven bacteriën die koolhydraten en suikers omzetten in zuren. Die zuren kunnen je tandglazuur aantasten…en dát kan voor gaatjes zorgen!
Pijn bij koude (of hete) dranken
Een beginnend gaatje doet meestal geen pijn. Je kunt ze herkennen aan witte vlekken op de tand of kies, of juist aan donkergekleurde plekjes. Maar of je gaatjes altijd met het blote oog kunt zien? Dat niet. Meestal zijn gaatjes alleen te zien door een professioneel oog. Gaatjes die er al langer zitten kun je gaan voelen, zoals bij hete of koude drankjes. Au!
Eten waar je gebit niét gek op is
Er zijn een aantal drankjes en voedingsmiddelen waar je gebit niet bepaald goed op gaat. We zetten er een aantal voor je op een rijtje:
1. Suiker en snoep
Slechte bacteriën zijn dol op suikerige snacks in je mond. Vooral bij sucrose, wat je vaak vindt in snoep, frisdrank en sappen.
2. Plakkerige, kleverige snacks
Producten die erg kleverig en taai zijn (zoals gedroogd fruit, siropen en bepaalde snoepjes) blijven makkelijk tussen je tanden en in de moeilijke hoekjes zitten. Het is voor je speeksel lastig om deze weg te spoelen, en dus heeft suiker alle tijd om je tanden aan te tasten.
3. Alcohol
Een uitgedroogde mond is een bijwerking van alcohol drinken. Na het drinken van alcohol maak je dus minder speeksel aan. Speeksel spoelt niet alleen voedselresten in je mond weg, maar bevat ook eiwitten en mineralen die je tandglazuur beschermen.
4. Koffie, thee en energydranken
Deze producten bevatten cafeïne, waardoor je mond sneller uitdroogt. Minder speeksel betekent méér kans op gaatjes.
5. Brood, chips en pasta
Voedingsmiddelen die veel zetmeel bevatten zijn ook niet goed voor je gebit. Dat zetmeel wordt door enzymen in je speeksel namelijk omgezet naar suikers, en dat vergroot de kans op gaatjes.
6. Augurken en citroenen
Zure dingen zijn niet goed voor je gebit. Citroenzuur kan tandbederf veroorzaken en zuren kunnen door tanderosie gaatjes veroorzaken. Pas dus op met zuur eten én drinken!
Tandenpoetsen voor of na het ontbijt?
Gaatjes kunnen ontstaan wanneer bacteriën in je mond suikers omzetten in zuren. Die zuren kunnen namelijk je tandglazuur aantasten. Om dat te voorkomen poets je (waarschijnlijk) twee keer per dag je tanden. Zeker in de ochtend is het fijn om met een frisse mond de deur uit te stappen. Ontbijtje eten, en poetsen maar!
Maar…is dat wel zo’n goed idee? Volgens tandartsen moeten we minstens een half uur wachten met tandenpoetsen, ná het eten. In die tijd heeft je speeksel de tijd om zich weer te vormen – en de zuren die zijn ontstaan te neutraliseren. Poets je meteen na een maaltijd, dan schrob je tanden waarvan het glazuur net is aangevallen door zuren. Zéker als je graag met zure producten ontbijt (zoals sinaasappels), is het niét een goed idee direct daarna te poetsen.
Zo krijg jij géén gaatjes
De bacteriën die suikers omzetten in zuren zitten in het laagje tandplak op je tanden en kiezen. Tandplak kun je tegengaan door grondig te poetsen met (fluoride-houdende) tandpasta. Het beste is om dat te doen met een elektrische tandenborstel. Goed poetsen én de boel tussen je tanden schoonhouden (met flosdraad of tandenstokers) verkleint de kans op tandplak…en dus op gaatjes!
Suikers in eten worden omgezet in zuren, die je tanden kunnen aantasten. Beperk daarom voedingsmiddelen met suiker en met zetmeel. Veel suiker bevordert namelijk de tandplak…en dat wil je niet!