Waarom lijkt het alsof je echt valt bij het in slaap vallen?

Net als je in slaap dommelt, schiet je wakker met het gevoel dat je meters naar beneden stort. Dat is schrikken! Waarom denk je soms dat je valt, als je (bijna) in slaap valt?

Slaapstuip

Je doet je ogen dicht, sukkelt weg en net nadat je in slaap bent gevallen schiet je opeens rechtop in bed. Schrik jij wel eens wakker met het gevoel dat je meters valt, een gapende diepte in?

Dan heb je last van slaapstuipen. Bij een slaapstuip, ook bekend als een hypnagoge schok, spannen je spieren zich plotseling en heftig aan tijdens de overgang van waken naar slapen. En dát kan voor jou voelen alsof je valt. 

Inslapen 

Onze slaapcyclus bestaat uit verschillende slaapfases: inslapen, lichte slaap, diepe slaap en droomslaap (REM-slaap). Een hypnagoge schok gebeurt vooral tijdens het inslapen, of tijdens de REM-slaap.

Je hersenen zijn in deze slaapfases vaak nog actief, terwijl je hart langzamer klopt, je rustiger ademt en je spieren zich ontspannen. Kortom: een deel van je lichaam is al bezig met slapen, terwijl een ander deel denkt dat je nog wakker bent.

En juist dan kun je dus last krijgen van een slaapstuip. Je schrikt wakker, omdat je spieren zich plotseling heftig aanspannen. Help! 

Waarom voelt het alsof je valt?

Dat je wakker schrikt van zo’n plotselinge spierbeweging in je slaap, dat is natuurlijk niet gek. Maar waarom voelt dit dan als vallen?

Daar zijn wetenschappers nog niet over uit. Een theorie is dat dit een foutje is van onze hersenen. Als je spieren zich ontspannen terwijl je hersenen nog actief zijn, kán het ‘wakkere’ hersengebied denken dat je valt (door de ontspannen spieren). Als reflex spannen al je spieren dan aan, om een ‘val’ te voorkomen. En zie daar: een schok waardoor je wakker wordt.

Een andere theorie is dat een slaapstuip wordt veroorzaakt door factoren van buitenaf. Denk aan stress, angst of cafeïne. 

Is het gevaarlijk? 

Wakker schieten als je net in slaap dommelt, met het gevoel dat je in een gat valt; dat is natuurlijk vervelend. Maar kan een slaapstuip eigenlijk kwaad?

Gelukkig niet. Volgens experts hoef je je geen zorgen te maken, en zijn slaapstuipen ongevaarlijk. Het voelt misschien alsof je valt, maar…je landt gewoon in je bed. 

• Deel