Dit zijn de arbeidsmigranten die jouw pakketjes verwerken: 'Ik hoor nergens meer thuis'

In Nederland werken meer dan 700.000 arbeidsmigranten, de meesten uit Oost-Europa. Toch horen we zelden iets over hun levens. Waarom verlieten zij hun thuis? Wat hoopten ze te vinden? In onze nieuwe serie volgen we twee Bulgaarse boezemvrienden op zoek naar de Nederlandse Droom.

Nooit droomde Atanaska (27) ervan om Bulgarije te verlaten en in haar eentje in het buitenland te werken. Maar een goede vriendin stelt voor samen te gaan. Eerst richten ze hun pijlen op Engeland, maar dat loopt spaak en dan vertrekt het tweetal naar Nederland. Ze delen een kamer en werken samen in de rozen. Als zich na een maand toch een kans in Engeland voordoet, wil haar vriendin alsnog gaan. Maar Atanaska heeft haar draai gevonden. Ze vertrouwt het uitzendbureau en doet het werk graag. Ze blijft.

Drie jaar en verschillende banen in Nederland verder zit ze op een muurtje langs de weg in Plovdiv, de grootste stad na Sofia. Voor de YouTube-serie From Bulgaria with love filmen we haar op vakantie in haar thuisstad. De tranen staan in haar ogen en ze vraagt zich hardop af waarom. De zon schijnt en ze houdt een dunne sigaret tussen haar vingers. Ze voelt zich niet goed. Mentaal vermoeid en verdrietig. Ze is blij dat ze de volgende dag weer naar Nederland gaat. Bulgarije voelt niet meer als haar thuis. Ze was blij haar familie weer te zien, maar na een paar dagen in deze stad voelt ze zich leeg. "Ik hoor hier niet meer. Dit is hoe het voelt als je nergens meer thuishoort." Ze is opgelucht dat haar vakantie voorbij is. Ze mist het leven dat ze in Nederland heeft. De routine, de rust, haar vrijheid. 

Babykleertjes
In de jaren die ze in Nederland doorbracht, trouwden veel van haar vriendinnen in Bulgarije. De vriendschappen verwaterden en zelfs haar allerbeste vriendin wil alleen nog maar samen koffiedrinken. Maar daar had ze de veertig uur durende rit met Flixbus niet voor hoeven maken, dat kan ook met videobellen. Atanaska wil erop uit en daar is niemand uit haar omgeving voor in. Haar vrienden blijven liever thuis met hun kinderen.

Ook haar moeder zou dolgraag een kleinkind willen. Zo graag, dat ze er zelfs al kleertjes voor koopt. Terwijl haar dochter single is. Als Atanaska familie bezoekt, krijgt ze gegarandeerd de vraag of ze al een man heeft. Ze voelt druk. En hoewel ze gecharmeerd is van de verschijning van veel Nederlandse mannen, matcht hun mentaliteit minder met haar wensen. Ze houdt van een traditionele man. Gentlemen. Zoals de mannen in Bulgarije vaak zijn, vertelt ze. Zo ook de jongen met wie ze gister haar eerste Tinderdate had. Hij bracht haar thuis en betaalde de rekening. Maar de vonk sloeg niet over. Ze staart met een doffe blik voor zich uit. Dan staat ze op en loopt ze richting de minimarkt een paar meter verderop. Ze wil nog drie sloffen sigaretten, haar favoriete likeur en Rakija (populaire sterke drank) voor een vriend kopen. Ze weet precies hoeveel ze maximaal mee mag hebben om bij eventuele grenscontrole in Duitsland niet in de problemen te komen. De komende twee dagen zit ze in de bus en over drie dagen wordt ze weer in het distributiecentrum van Nelson in Hoofddorp verwacht. 

Atanaska, in Plovdiv: "Ik hoor nergens meer thuis" 

Grootste fout van haar leven
Ook in Nederland voelt ze zich eenzaam. Omringd door Spaanse collega’s die ze niet verstaat. En haar kat durft ze niet mee te nemen, uit angst dat haar huisgenoten hem laten ontsnappen. De forse kat vond ze als kitten op straat. Hij zag er niet goed uit, maar ze viel als een blok voor hem. Ze grapt dat ze hard werkt in Nederland om hem een beter leven te geven. 

Had ze haar school maar afgemaakt, dan had ze nu net als de vrienden van toen een goede baan gehad. De grootste fout van haar leven, noemt ze dat. Ze was eigenwijs en wilde vooral geld verdienen en uitgaan met haar bevriende collega’s. Dat deed ze jarenlang in de bediening van een Chinees restaurant. Haar beste vriendin werkt er nog. Maar Atanaska vindt zichzelf te oud om nog als serveerster te werken. Op de avond voor haar terugkeer naar Nederland eet ze er met haar familie. Haar beste vriendin heeft dienst. Weemoedig kijkt Atanaska naar de lange spiegel tegen een pilaar in het klassieke restaurant. "Mijn beste vriendin en ik waren beiden slank toen we hier werkten. Ik droeg altijd korte rokjes en we maakten vaak foto’s voor die spiegel. Na onze shift dronken en rookten we hier voordat we gingen stappen. Mijn leven was toen heel leuk."

Haar neefjes worden opgehaald, na nog een sigaret voor het restaurant stappen Atanaska en haar moeder een taxi in. Nog één nacht slaapt ze op de bank van het appartement dat ze stapje voor stapje opknapt. Snel gaat het niet. Een kraan in de keuken is er niet, een slaapkamer evenmin. Maar na al die jaren in een te klein bed in Nederland is ze wel wat gewend. En hier slaapt haar kat tenminste bij haar.

Bekijk iedere maandag om 16:00 een nieuwe aflevering van From Bulgaria with love op het YouTube-kanaal van NPO3.

• Deel