Terug naar Brandpunt+
Waarom je van alleen zijn een stuk gezelliger wordt
Als Pete bekent dat hij graag alleen is, wordt-ie vaak niet geloofd. "Waarom dan, Pete? Samen is toch gezellig? Alleen zijn is ongezellig! Je bent een ongezellige lul!" Gelukkig staat de wetenschap aan zijn kant: even geen sociaal contact is hartstikke goed voor je.
Let op: het is de Week van Eenzaamheid onder Jongeren bij Brandpunt+ van 17 tot 21 mei 2021. Dat verdient aandacht, want recent onderzoek liet zien dat bijna zeventig procent van de mensen tussen de 18 en 24 jaar zich eenzamer voelde dan vóór de coronacrisis. De hele serie onder dit thema vind je hier.Ik ga even volledig naakt hier: ik ben graag alleen, soms. Even een glaasje sherry nippen met de boys of in een Hollandse zitcirkel op een verjaardag verzeild raken: dat is allemaal prima, maar mijn sociaal-contact-emmertje stroomt na een tijdje wel over. Dan wordt het tijd om me even terug te trekken in een gedimde woonkamer om op de bank wat negatieve vitamine D te vangen.
De bekentenis dat je alleen wilt zijn levert vaak priemogen van je vrienden op, gevuld met zelfprojectie en verbazing, of een ijskoude krijs uit medelijden ergens in de verte (hallo, moeder die wil dat ik niet alleen overblijf!). En als ik solo op reis ga of klaag dat ik na lang in mijn uppie wonen weer huisgenoten heb (wel heel aardige), dan word ik gezien als gek, want: huisgenoten zijn gezellig! Alleen zijn is ongezellig! Je bent een ongezellige lul!
Ik begrijp het wel: er kleeft nu eenmaal een stigma aan alleen willen zijn, want mensen zijn sociale beesten, alleen zijn is een straf voor gevangenen en iets wat je niet zou moeten willen, bla, bla, bla. Het imago van alleen zijn is bovendien slechter dan ooit, in deze tijden van altijd mobiel verbonden zijn. In een ietwat ouder onderzoek kozen proefpersonen bijvoorbeeld liever voor elektrische schokjes dan dat ze werden gedwongen zichzelf (even) te vermaken zónder ander mens, mobiel of Candy Crush.
Zoals Céline weleens blaat: Oooobaaaamaaaa self
Ook lees je overal dat te lang alleen zijn wordt gelinkt aan dementie en vervroegd overlijden onder ouderen en dat het slecht is voor ons denken en zelfs ons lijf.
Ben ik een gekke Harry omdat ik soms alleen wil zijn? Nee, hoor: te lang alleen zijn, of zelfs eenzaam, kan kwaad, maar jezelf af en toe terug trekken uit je normale sociale context is volgens verschillende wetenschappers van harte aan te raden. Uit een onderzoek onder 18.000 proefpersonen uit 134 verschillende landen bleek dat de top drie van wat mensen deden om mentaal en lichamelijk uit te rusten bestaat uit de volgende dingen: lezen, in de natuur zijn en alleen zijn (!).
Dat laatste levert wat op, zegt onder andere socioloog Jack Fong van de California State Polytechnic University. Je ziet van een afstandje (misschien logisch) beter wie je bent in die sociale setting. Het grotere plaatje waar iedereen het altijd over heeft, zeg maar. En dat heeft ontiegelijk veel mentale voordelen: je richt je volledig op hoe je je voelt, op je lichaam en je emoties, je reflecteert, zonder dat je je keuzes laat afhangen van een groep, maakt minder compromissen, stopt met het zoeken naar bevestiging – en deze dingen leveren je weer meer onafhankelijkheid en zelfverzekerdheid op, wat dan weer beter is voor je vriendschap met bijvoorbeeld de sherry nippende boys. Want misschien ontdek je in je tijd alleen wel dat je helemaal niet van sherry houdt. Heb je liever gin tonics? Vertel het ze, de volgende keer.
Zonder gezelschap zijn bevordert ook productiviteit en creativiteit. Uit onderzoek blijkt dat je met wat minder mensen om je heen en wat meer privacy veel productiever en geconcentreerder bent – en dat je brein hele andere wegen neemt richting ideeën. Nog een voordeel volgens The Atlantic: door regelmatig alleen zijn voorkom je juist dat je je eenzaam voelt – iets wat totaal tegengesteld klinkt. Maar je versterkt met alleen zijn ook het vertrouwen op jezelf te kunnen zijn.
Alleen zijn maakt creatief.
De knappe koppen zetten er wel kanttekeningen bij: alleen zijn kan crazy voordelig zijn voor je mentale gezondheid, mits het aan een paar voorwaarden voldoet. Volgens psycholoog Kenneth Rubin van de Universiteit van Maryland moet alleen zijn namelijk vrijwillig zijn, je moet in staat zijn je emoties te beheersen, je moet je te allen tijde bij een sociale groep kunnen voegen wanneer je wilt, én je moet positieve vriendschappen buiten je alleen zijn kunnen onderhouden.
Moet te doen zijn, toch? En anders levert het niet zoveel op, dat op zichzelf zijn (geen positieve vriendschappen bij de hand? Lees even dit artikel over vrienden maken op latere leeftijd).
Let wel, we zijn niet allemaal hetzelfde: dat zou turbosaai zijn voor de wereld. Hoe we alleen zijn waarderen verschilt dan ook per mens. Ik kan bijvoorbeeld prima een uur alleen langs de Amstel wandelen en van mijn me-time alle vruchten plukken (een betere huid, meer kans op prijzen in de loterij, een plekje naast de troon van God) en mijn buurjongen kan bijvoorbeeld liever terug in de baarmoeder willen kruipen zodat hij geen seconde langer alleen hoeft te zijn.
Maar gelukkig: alles bij elkaar opgeteld valt onderaan de streep te lezen dat de wetenschap dit keer wél aan de kant van deze ongezellige lul staat. Tabee, ik ga even alleen in een hoekje zitten!
Foto: Pete Wu, zonder de boys
