Terug naar Brandpunt+
Deze uitgemergelde tijgers uit Aleppo komen naar Nederland
- Reportage
- 05 okt 2017
- 5 minuten leestijd
Twee getraumatiseerde tijgers uit de verwoeste dierentuin van het Syrische Aleppo komen volgende week naar Friesland. Brandpunt volgt de missie van de Nederlandse tijgerverzorger Juno van Zon om ze naar Nijeberkoop te brengen. “Ik was geschokt deze immens krachtige dieren zo uitgemergeld te zien en moest ze redden.”
Het is een bizar gezicht: met vrachtwagens vol wilde dieren langs talloze checkpoints in oorlogsgebied. Op weg van het door bombardementen geteisterde Aleppo naar veiliger haven in Turkije. Een rij trucks met daarop kooien met tijgers, leeuwen, hyena’s en beren. Dertien dieren worden deze zomer gered uit de verwoeste dierentuin van Aleppo. Ze zijn uitgehongerd en getraumatiseerd.
Meer dood dan levend
De Nederlandse tijgerverzorger Juno van Zon (27) wacht bij de grens van Turkije de dieren op. Hij werkt voor de stichting Vier Voeters, een internationale dierenopvangorganisatie. “De deuren van de vrachtwagen gingen open en allemaal waren we geschokt. Ik ben door mijn werk met verwaarloosde circusdieren en andere grote katachtigen best wat gewend, maar wat ik hier zag, had ik nog nooit gezien.”
Een van de twee tijgers lijkt meer dood dan levend. Door de verdoving krijgt hij onderweg een hartstilstand en komt na reanimatie weer een beetje tot leven. De twee zijn nog jong. Eén of twee jaar oud, schat Juno. Hun ouders overleden net voor de reddingsactie in de Magic World Zoo in Aleppo.
Syrische dierenverzorger sterft
In de Syrische dierentuin is het al jarenlang ellende. De eigenaar vlucht vijf jaar geleden en tientallen dieren sterven de hongerdood. Twee Syrische broers proberen te redden wat er te redden valt. Ondanks de bombardementen en gifgasaanvallen blijven zij de dieren verzorgen. Voor zover dat kan, want er is groot gebrek aan goede voeding.
Dit jaar sterft een van de broers bij een luchtaanval. De andere broer blijft zich om de dieren bekommeren. “Bewonderenswaardig”, vindt Juno. “Met gevaar voor eigen leven was het puur bedoeld om de dieren in leven te houden.”
Deze dieren hebben hier niet voor gekozen, de mensheid heeft ze in deze positie gebracht
Waarom geen spuitje?
Maar gaan deze dierenverzorgers niet te ver? Het is een vraag die Juno vaak hoort. “Mensen die zeggen, geef ze gewoon een spuitje. Maar dat is te makkelijk. Deze dieren hebben hier niet voor gekozen, de mensheid heeft ze in deze positie gebracht.”
En de stichting Four Paws heeft nog een missie. “We willen laten zien aan de wereld dat als er oorlog is er veel mensenleed is, maar ook dierenleed. De mensen hebben natuurlijk andere prioriteiten in zo’n situatie. Maar wat veel mensen niet weten is dat dieren moeten vechten om te overleven. Zo erg dat ze soms hun eigen moeder of andere dieren in hun verblijf opeten. Dus het is heel erg ingrijpend. Niet alleen voor de mensen, voor de dieren ook.”
Tussen de leeuwen uit Gaza en de beer van Mosul
Na hun aankomst vanuit Aleppo in Turkije, leggen de dieren nog een lange reis af naar een tijdelijk opvangcentrum in Jordanie, Al Ma’awa. Daar zitten ze nu. Brandpunt zoekt Juno op in deze Jordaanse opvang in de plaats Souf, middenin de hete woestijn, anderhalf uur rijden van de hoofdstad Amman.
In het Al Ma’awa centrum zitten nog meer dieren uit oorlogsgebied. “In april hebben we in Mosul een beer en een leeuw gered en in Gaza zijn twee keer reddingsacties gedaan. In totaal zitten hier negentien ‘oorlogsdieren’.”
Dit welpje kwam ook mee uit Aleppo. Maar redde het niet.
Tijgers trainen in transportkist
We volgen Juno tijdens zijn training van de tijgers. Die moeten leren hoe ze de transportkist in lopen waarmee ze komende week het vliegtuig in gaan naar Nederland. “Met een stukje vlees lok ik ze. Die transportkist is negatief voor ze, en zo maak je er iets positiefs van”, vertelt Juno. “De dieren mogen niet verdoofd de kist in, want dan moet er tijdens de vlucht telkens een arts bij zijn en dat kan niet.”
De tijgers zijn nu zes weken in Souf. Ze zijn nog mager, maar wel wat kilo’s aangekomen. In hun hokken lopen ze zenuwachtig heen en weer. “Stereotiep gedrag”, legt de verzorger uit. “Ze hebben stress.”
Henk van der Aa bij de leeuwenkooi
Waarom naar Friesland?
Juno vindt de keuze om de zieke tijgers helemaal vanuit Aleppo naar het noordelijke Friesland te halen goed te verantwoorden. Bij de opvang in Nijeberkoop zijn ze gespecialiseerd in getraumatiseerde tijgers en leeuwen. Er worden er in totaal – als de Aleppo- tijgers komende week aankomen – zeven opgevangen. “In Jordanie blijven is geen optie. “Het is daar vol en ons klimaat is ook beter voor de Aleppo-tijgers. Ze hebben namelijk Siberisch bloed.”
Maar dat is niet de voornaamste reden. Nederland is de spil in de tijgeropvang in Europa. Omdat hier gewoonweg de meeste kennis is over verwaarloosde grote katachtigen. “Er is ontzettend veel aanbod, onder meer vanwege het verbod op wilde dieren in steeds meer Europese circussen. Maar ook doordat de circussen die nog wel open zijn en fokcentra telkens weer welpjes geboren laten worden. Er is dus continu nieuwe aanwas." De tijgers uit Aleppo zijn dus een beetje een uitzondering? "Ja, maar we konden ze daar niet laten zitten. Dit zijn de krachtigste dieren op aarde. Dan kun je het toch niet aanzien dat ze in zulke onterende omstandigheden leven?”
