Florian (21) eist 121 miljoen euro van de staat: ‘Rente op studielening moet negatief’

Student Florian van Leeuwen (21) stuurde vrijdag een brief aan de minister van Onderwijs. Hij vraagt haar “vriendelijk” of ze 121 miljoen kan overmaken aan iedereen met een studieschuld. (Ex-)studenten hebben jarenlang namelijk teveel rente betaald, zo rekent Florian voor.

Zijn redenering is simpel. Jarenlang waren studie- en staatsschuld aan elkaar gekoppeld. Als de overheid meer rente ging betalen, gingen (ex)-studenten dat ook. De afgelopen drie jaar is de rente op staatsschulden echter negatief geworden, terwijl de rente op studieschulden op nul procent is blijven hangen. Die rentes moeten weer gelijkgetrokken worden en de overheid moet (ex-)studenten het geld dat ze misliepen alsnog terugbetalen: 121 miljoen euro.

De minister heeft nog niet gereageerd, maar in de Tweede Kamer heeft zijn oproep wel al gehoor gevonden. Brandpunt+ belde met de 21-jarige Amsterdamse student (UvA, Bèta-Gamma-bachelor) om te vragen wanneer het geld wordt overgemaakt.

121 miljoen eisen van de staat. Geniaal. Hoe kom je op zo’n idee?

"Ik las een twee weken terug een bericht op NOS.nl over studieschuld. Ik sloeg aan het zoeken en ik kwam erachter dat de rente op studieschuld gelinkt is aan die op 5-jaar lopende staatsobligaties. Ik had net geleerd dat die al jaren negatief waren en vroeg me af waarom dat niet zo was voor studieschuld. Een vriend van me die rechten studeert verwees me naar een website waar ik de wetteksten kon vinden en zo ontdekte ik dat er een uitzondering bestaat: de rente op studieschuld kan nooit zakken onder de nul procent." 

We worden genaaid, dacht je toen. 

"Haha, dat zijn jouw woorden, maar ja, eigenlijk wel: we worden genaaid. Het is vreemd dat de overheid verdient aan schulden, en wij niet."

Je zette je brief ook op Twitter. Hoe waren de reacties? 

"Positief! Ik heb de brief ook naar alle Kamerleden in de commissie voor onderwijs gestuurd. Frank Futselaar van de SP is de enige die tot nu toe gereageerd heeft. Hij vond dat ik een goed punt maakte. Hij wil ook negatieve rentes op studieschuld." 

Toch staat het gewoon in de wet dat dat niet kan. Hoezo is dat eigenlijk oneerlijk?

"Omdat studenten dan niet kunnen meeprofiteren van voordelige ontwikkelingen op rentegebied, maar wel moeten betalen voor de slechte ontwikkelingen. Het moet twee kanten op werken, anders moet je zo’n regel niet instellen. De overheid kan ook gewoon een vast rentepercentage vragen. Dat is wel consistent."

Wat nu? Wanneer krijgen we ons geld?

"Ik hoop dat iemand uit de Tweede Kamer mijn vraag voorlegt aan de minister [Ingrid van Engelshoven - EvdB]. Ze houdt de deur nu stevig dicht, maar hij kan denk ik wel op een kiertje. Ze kwam vorig jaar nog met een voorstel om de rente te verhogen. Dan kan ze ook een voorstel doen om de rente te verlagen."

Hoe kom je eigenlijk uit op het bedrag van 121 miljoen?

"DUO heeft in 2018 cijfers bekend gemaakt over de totale studieschuld in Nederland. Ik heb aan de hand daarvan een schatting gemaakt van de actuele situatie. Die heb ik gewoon naast de rentestanden per jaar gelegd. Ik heb ook onderscheid gemaakt tussen studenten en terugbetalers. Voor de laatste groep verandert de rente die ze betalen namelijk maar eens in de vijf jaar."

Vandaag trokken jongerenorganisaties massaal naar Den Haag om afschaffing van het leenstelsel te eisen. Hoe sta jij daarin?

"Ik vind het leenstelsel in principe redelijk, zeker in vergelijking met wat in andere landen gebruikelijk is. Mensen van mijn generatie vinden het wel vervelend omdat vijf jaar geleden iedereen nog een basisbeurs kreeg, maar ik vind het opzich niet oneerlijk dat je moet lenen. Ik vind wel: als je een leenstelsel hebt, maak het dan consistent."

Je klinkt niet als een SP-stemmer.

"Nou ik ben wel links, maar ik ga niet zeggen wat ik stem."

Heb je zelf een studieschuld?

"Nee. Ik heb een tussenjaar gehad en ik heb toen heel veel gewerkt en gespaard. Ik woonde thuis, dus mijn kosten waren ook laag."

Wat voor werk deed je precies?

"Ik speelde poker."

Wow. En hoeveel heb je daar precies mee verdiend? 

"Daar doe ik geen uitspraken over. Het enige wat ik kan zeggen is dat ik met een goed gevulde spaarrekening aan mijn studie begon, voor een student dan. Maar als mijn studie nog veel langer duurt zal ik ook moeten gaan lenen."

• Deel