Terug naar Brandpunt+
Dit is het meest LHBT-vriendelijke land van Europa
- Gidsland
- 08 jul 2016
- 4 minuten leestijd
En daar mogen we best een voorbeeld aan nemen.
Niet eens zo gek lang geleden was Nederland een rolmodel voor de rest van de progressieve wereld. Het eerste land dat het homohuwelijk mogelijk maakte? Check, dat waren wij. Een voor Europese begrippen ongekend grote Pride-viering, midden in de hoofdstad? Yep, ook dat was Nederland.
Inmiddels worden we, als het aankomt op tolerantie en acceptatie, aan alle kanten voorbijgestreefd. En niet eens door grote, van oudsher vernieuwende landen, maar door een piepklein eiland. ILGA-Europa, een organisatie die de mensenrechten en gelijkheid van de Europese LHBT-gemeenschappen onderzoekt per land, houdt namelijk een index bij. Daarop is Nederland afgezakt naar de elfde plaats. Op één staat een eiland met minder inwoners dan Den Haag: het oer-katholieke Malta.
Daar regent het namelijk wetgeving. Sinds 2013 mogen transgenders met hun partners trouwen; sinds 2014 beschermt de grondwet er specifiek de gelijkheid van burgers ongeacht genderidentiteit of seksuele voorkeur; in 2015 volgde een wet die ervoor zorgt dat een operatieve geslachtsverandering geen voorwaarde meer is voor een geslachtsverandering in identiteitsdocumenten. Zo wordt iedere genderidentiteit inmiddels beschermd. Intussen is de regering ook bezig met het verbieden van therapieën die claimen homoseksualiteit te ‘genezen’, en is Malta het enige Europese land waar een duidelijk, uniform lespakket middelbare scholieren bijspijkert over alle gender- en seksualiteit gerelateerde kwesties. Dat is namelijk even belangrijk als wis- of aardrijkskunde, vindt de regering. Een veel proactievere houding dan we hier gewend zijn.
En dat allemaal in een van oudsher conservatief land, waar tien jaar geleden nog 98% van de bevolking gelovig was. Sterker nog, het traditionele huwelijk was er dusdanig heilig dat er in 2011 een referendum aan te pas moest komen om scheiden te legaliseren. Hoe kan het dat een land dat pas in 2004 lid werd van de Europese unie nu zo’n voorloper is?
Op Malta zien ze Brussel niet als bedenkelijke bemoeial, maar als bron van beschaving
Welnu, stelt de voornaamste Maltase denktank, dat heeft alles met de toetreding tot die unie te maken. Op het eiland, dat pas sinds 1964 zelfstandig is, voelde iedereen zich vereerd erbij te mogen horen. Dus zette veel mensen zich in om zich de Europese waarden (voor zover daar überhaupt sprake van is) zo snel mogelijk toe te eigenen. Op Malta zien ze Brussel niet als bedenkelijke bemoeial, maar als bron van beschaving.
Wat ook helpt, is de eerste progressieve regering na 25 jaar conservatief heerschappij. Dat zegt de homoseksuele Cyrus Engerer, die eerst als lokaal politicus actief was voor de conservatieve partij maar zich bij de progressieve partij aansloot toen zij LHBT-gelijkheid in hun verkiezingsprogramma opnamen. We vroegen hem naar het succes van de gelijkheidsbeweging.
“Door het werk van een georganiseerde lobby kregen we het op de agenda en werd het een verkiezingsbelofte,” vertelt Engerer, die nu als speciale gezant van minister-president Joseph Muscat actief is binnen de EU. “Uit peilingen bleek toen dat slechts 20 procent van de bevolking voor gelijke rechten was voor stelletjes met hetzelfde geslacht. Maar Muscat had een belofte gedaan, en die wilde hij waarmaken ook. Een jaar later was 60 procent voor.” Inmiddels ligt dat percentage nog veel hoger. Nu de bewoners van Malta op dagelijkse basis met seksuele diversiteit worden geconfronteerd, blijkt eigenlijk vrijwel niemand het erg te vinden. Het was meer de angst voor het onbekende, zegt Engerer. Die werd dus met behulp van een lichtend voorbeeld en milde dwang verslagen. Joseph Muscat, die ooit nog campagne voerde tegen toetreding tot de Europese Unie, noemt dat nu het beste besluit ooit en een absoluut kantelpunt.
Zo zie je maar weer: het is heus niet allemaal kommer en kwel, dat Europa – al is er natuurlijk de nodige terechte kritiek mogelijk.
Headerfoto: Philippe Leroyer/CC/Flickr
