Terug naar Brandpunt+
Deze groene boer doet er alles aan om zijn stikstof te verminderen
- Artikel
- 23 jun 2022
- 5 minuten leestijd
Op een groene manier boer zijn, dat is wat Joost van Strien (56) met zijn akkerbouwbedrijf in Ens doet. Op volledig biologische en plantaardige wijze verbouwt Joost pompoenen, aardappelen en nog veel meer producten.
Waar gister in Stroe tienduizenden boeren in opstand kwamen tegen de stikstofmaatregelen, probeert Joost zijn bijdrage te leveren aan een verbetering van biodiversiteit en het tegengaan van de klimaatcrisis. Maar hoe is het om een duurzame boer te zijn in een sector vol onzekerheid en woede?
Groen doen
Wie denkt dat de problemen rondom klimaat en milieu iets van de recente klimaatmarsen zijn heeft het mis. Joost: “Eind jaren tachtig, toen ik wilde beginnen, was dat al bekend. Ik vond het belangrijk daar een bijdrage aan te leveren door te kijken hoe het beter kon, hoe het duurzamer kon.”
Maar aan duurzaamheid zit een prijskaartje. Joost: “Verduurzamen is niet voor iedere boer weggelegd. Buiten het financiële plaatje kost het ook vooral tijd. Processen, zoals het bemesten van de gewassen, moeten zelfvoorzienend worden. Niet iedere boer heeft daar de tijd en kennis voor.”
Niks tof aan stikstof
Op het gebied van het bemesten doet Joost het namelijk anders dan anderen. Waar boeren normaal gesproken rundvee- of kippenmest gebruiken, heeft Joost een zelfvoorzienend middel gevonden: maaimeststof.
Maaimestwat? Joost: “Voor de groei van gewassen als spinazie en kool is veel mest nodig. Alleen zit er in dierlijke mest veel stikstof. Daardoor groeien de gewassen weliswaar snel, maar dat heeft ook nadelen. Door de overvloed aan ammoniak en nitraat (dat in stikstof zit) leggen wormen het loodje en groeien de onkruiden welig.” Dus besloot Joost de mest zelf te creëren door middel van een plant: Luzerne.
Die Luzerne-plant wordt drie tot vier keer per jaar gemaaid, waarna het wordt gehakseld en in de meststrooier gegooid wordt. Zo creëer je maaimeststof dat over de gewassen heen kan. Wat bleek? Joost: “De gewassen groeien vergelijkbaar of zelfs beter dan met dierlijke mest. Ook het bodemleven reageert positief op de maaimeststoffen: meer wormen, betere structuur en meer biodiversiteit.”
Het S-woord
Het woord stikstof is inmiddels gevallen. Waar het bedrijf van Joost zijn best doet om de uitstoot te verminderen, zijn er ook boeren die daar wat minder vrolijk van worden. Nadat de overheid besloot dat de stikstofuitstoot met 70% moest verminderen, klonk er veel boosheid en frustratie vanuit de agrarische sector. Gister kwamen 30.000 boeren bijeen in Stroe om hun afkeur over deze plannen te laten blijken.
Het laat vooral zien hoe erg die boeren in de knel zitten
Joost begrijpt de zorgen van die boeren. “Ik vind dat de politiek veel te lang heeft gewacht met maatregelen nemen. Die maatregelen hadden tien jaar geleden al kunnen, nee moeten worden genomen. Nu hebben boeren geïnvesteerd in verduurzaming en krijgen ze te horen dat die investeringen waardeloos zijn geworden en dat hun bedrijf moet stoppen. Een bittere pil.”
Maar dat betekent niet dat elke actie geoorloofd is. Joost: “Acties zoals het thuis opzoeken van een minister, dat gaat mij echt te ver. Ik vind wel dat we moeten oppassen met te snel oordelen over die acties, want het laat vooral zien hoe erg die boeren in de knel zitten.”
Besmeurde naam
Dat niet oordelen kan soms lastig zijn. Zeker na het interview van de voorman van Farmers Defence Force in de Volkskrant. Hierin dreigde hij om de voedselvoorziening in het land plat te leggen. Is Joost niet bang dat boeren hierdoor een slechte naam krijgen?
Joost: “Ik denk dat het in de media al gauw geframed wordt als: De boeren vinden dit. Of: Dit is het tegengeluid van de boeren. Maar dat is natuurlijk niet zo. Het is een aanzienlijk deel van de boeren, maar er zijn ook boeren die er anders tegenaan kijken. Die zijn echter wat minder verenigd, dus zijn ze slechter zichtbaar voor de media.”
Die slechte naam valt dus wel mee volgens Joost. “Ik denk dat als de media het verhaal genuanceerder brengt, dus ook met boeren praat die er anders over denken, het geen probleem is. Ik ben zelf aangesloten bij CaringFarmers, een organisatie met duurzame toekomstgerichte boeren. Die willen echt wel meedenken en meedoen, maar laat als media dat geluid dan ook horen.”
Hoe nu verder?
Als de stikstofstorm weer is gaan liggen, hoe ziet dan ons boerenlandschap eruit? Joost: “Ik denk dat er over twintig jaar juist meer boeren zijn, maar minder dieren. De intensieve veehouderij zal flink moeten inkrimpen, want die stoten gewoon te veel uit en nemen veel land in beslag. Als boeren moeten we efficiënter met de beschikbare grond omgaan.”
Ook de natuur zal weer belangrijker worden. Joost: “De landbouw zal natuur-inclusiever moeten worden. Zodat wij als boeren niet meer de biodiversiteit terugdringen, maar juist herstellen. Ook ligt er voor boeren, als grote CO2-uitstoter, een kans om de klimaatcrisis terug te dringen. Het worden interessante tijden, maar de boer zal niet verdwijnen.”
Beeld: Photo by Hermes Rivera on Unsplash
