Terug naar Brandpunt+
De ‘worsteltweeling’ Marcel en Tyrone Sterkenburg: ‘We hebben hoge verwachtingen thuis’
- Artikel
- 24 jul 2024
- 16 minuten leestijd
Eigenlijk zouden Marcel en Tyrone Sterkenburg (23) naar de Olympische Spelen gaan, maar in april kregen ze kinkhoest. Het lukte ze vervolgens allebei niet om zich te kwalificeren.“Dat was wel even een teleurstelling. Zeker omdat we thuis echt die pressure hadden.”
Tekst: Menno Sedee
Foto's: Tengbeh Kamara
“In 2024 willen wij Nederland het eerste [olympische] worstelgoud ooit bezorgen”, zeggen Marcel en Tyrone Sterkenburg in 2021 tegen het AD. Dat lijkt op dat moment inderdaad haalbaar: de tweeling heeft net goud (Marcel) en zilver (Tyrone) bemachtigd op het WK worstelen voor junioren.
Op de Spelen uitkomen is hun ultieme droom. “Ik zou m’n linkerbeen ervoor geven”, zegt Tyrone eind 2023 op de officiële website van de Olympische Spelen. Op hun eigen website prijkt dan al een jaar de tekst ‘Our Road to Paris’ bovenaan. De Volkskrant, RTL Nieuws, Op1; allemaal gaven ze het afgelopen jaar ruim aandacht aan dit opvallende duo, steevast ‘de worsteltweeling’ genoemd, dat het Grieks-Romeinse worstelen weer na decennia in de spotlights zet in Nederland.
Maar uitgerekend een maand voor het Europese kwalificatietoernooi in april krijgen Marcel en Tyrone kinkhoest. “Mijn verwachtingen zijn nu wat gedaald”, zegt Willem Sterkenburg half maart aan de telefoon. Hij geeft zijn jongere broers kracht- en conditietraining. “Ze moeten eerst herstellen. Ik gok nu op het wereldkwalificatietoernooi in mei.”
Maar in mei verliest Tyrone in de eerste ronde, Marcel in de derde ronde. De ‘weg naar Parijs’ is definitief afgesloten.
Enkele weken later zitten ze aan een tafeltje in een lege kantine van sportcentrum De Oude Veiling in Utrecht, die uitkijkt op een doorsnee sportzaal met gymmende en gillende kinderen. Overal staan trofeeën van krachtsportvereniging De Halter. In het tijdschriftenrek ligt de Men’s Health met op de cover de twee broers. Ze lieten zich worstelend fotograferen in de aarde van een manege. Ze hebben zichtbare ervaring als model.
De 23-jarige tweeling is enigszins uit elkaar te houden vanwege hun omvang: Marcel komt uit in de categorie tot 87 kilo, Tyrone tot 97 kilo. Dat is bewust: zo hoeven ze het nooit tegen elkaar op te nemen. Dat zou broedermoord zijn, zei hun vader ooit.
Ze zijn net aan komen rijden uit Amsterdam-Osdorp, waar ze een nieuw vechtsportcentrum willen beginnen. Door de misgelopen Spelen hebben ze nu vakantie, wat betekent dat ze slechts één keer per dag trainen in plaats van twee of drie keer. Aan het einde van de week wacht een trip naar Thailand, waar hun moeder vandaan komt.
Hoe gaan jullie om met verlies?
Marcel: “We kunnen er wel mee dealen. We weten wat er mis is gegaan, en willen gewoon weer beter worden.”
Tyrone: “De dag dat we terugkwamen hebben we meteen een volgend doel gesteld: het WK tot 23 jaar, in oktober.”
Marcel: “Het was natuurlijk wel even een teleurstelling. Zeker omdat we thuis echt die pressure hadden.”
We proberen familiezaken en sportzaken nu iets beter te scheiden
Wat bedoel je?
Marcel: “We hebben hoge verwachtingen thuis. Vooral van mijn vader. Dat was even zuur en moeilijk. Hij was erg teleurgesteld.”
Tyrone: “Hij heeft er honderd procent vertrouwen in dat we olympisch kampioen worden. En als dat niet lukt, weet hij honderd procent dat we ergens iets hebben laten liggen.”
Marcel: “Dan moet alles een beetje anders.”
Zoals?
Marcel: “Hij wil dan gewoon alles meer, alles harder.”
Tyrone: “Harder trainen, meer werken.”
Marcel: “En dat we ons minder bezighouden met interviews, haha.”
Luisteren jullie daarnaar?
Marcel: “We proberen familiezaken en sportzaken nu beter te scheiden.”
Ja, want hij is niet jullie coach.
Marcel: “Nee, daarvoor is hij te, hoe zeg je dat, emotioneel betrokken. We proberen hem nu meer op afstand te houden.”
Tyrone: “We kwamen vorig jaar een beetje tussen onze vader en de trainer te staan. Ze hadden verschillende ideeën over hoe we moesten trainen.”
Marcel: “We konden ze nooit allebei tevreden stellen. Nu denken we: het is ónze topsportcarrière.”
Tyrone: “Het scheelt ook dat onze oudere broer weer terug is als trainer. Hij heeft goed contact met mijn vader, dus hij is een goede mediator.”
Als jullie vader zo teleurgesteld is, hoe voelt dat dan voor jullie?
Marcel: “We hebben veel broers en zussen, dus we supporten elkaar.”
Tyrone: “Als papa boos is, dan ga je met je broertje naar de stad en daar eten. Je hebt altijd iemand om op te leunen. Maar het blijft altijd rot. Het blijft altijd heel rot.”
De vader van Marcel en Tyrone is bokser geweest. Al op hun vierde nam hij Marcel en Tyrone mee naar de bokstraining, al wilde hij nooit dat ze bokser zouden worden vanwege het risico op hersenschade. Ze gingen wel op judo, zwemmen en voetbal.
Worstelen kwam op hun pad toen de worstelaar en bondstrainer Ben Stelte hen eens zag stoeien op de boksclub. Ze waren negen jaar. Hij nodigde ze meteen uit voor een training. Twee maanden later worstelden ze hun eerste wedstrijd. Op hun veertiende stonden ze al op internationale toernooien. Inmiddels zijn ze vaker in het buitenland dan thuis; in Nederland is er niemand van hun niveau om tegen te trainen, behalve tegen elkaar.
Wat is jullie talent?
Marcel: “We zijn superlenig. Dat maakt het voor de tegenstander lastig om ons op onze rug te gooien. Onze Poolse coach zei dat we van rubber zijn. Het is heel moeilijk om ons te kantelen, omdat onze heupen zo flexibel zijn. We zijn net een vis.”
Tyrone: “Ze zeggen ook dat we mentaal heel sterk zijn. We gaan echt door het vuur.”
Het speelt mee dat ze tweeling zijn. Oudere broer en trainer Willem Sterkenburg (27) worstelde ook, maar hij stopte op zijn twintigste. “Mijn team brokkelde langzaam af”, zegt hij aan de telefoon. “Daarna stond ik er alleen voor. Marcel en Tyrone hebben altijd elkaar gehad; zij hebben elkaar in het worstelen gehouden.”
Het talent van zijn broers zit hem niet zozeer in fysieke kracht, maar in hun “mentaliteit”, zegt Willem. “Ze doen altijd een stukje meer dan anderen. Daar heeft onze vader wel aan bijgedragen. Hij leerde ons: ga je voor het korte plezier, of voor het grote geluk van een lange carrière?”
Zelfs in de week dat hun opa overleed, in 2020, pushte hij Marcel en Tyrone nog mee te doen aan het NK Beach Wrestling. “Gelukkig wonnen we allebei”, zegt Tyrone. “Dat gaf ons een extra motivatie om op het WK daarna te presteren. We voelden ons toen onoverwinnelijk.”
Waar komt jullie vaders karakter vandaan, denken jullie?
Tyrone: “Hij heeft een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Hij voelt zich verantwoordelijk voor de hele familie. Zo is hij altijd al geweest. Niemand zei dat hij moest boksen, toch was hij supergedisciplineerd. Hij werkte vroeger in de viszaak van opa en oma. Dan moesten ze om vier uur ‘s ochtends vis ophalen in IJmuiden. Daarna reed hij met mijn opa terug naar Hilversum, en halverwege zei hij: zet me hier af, ik ga hardlopend naar huis. Zo kon hij dan nog een training in de ochtend doen.”
Vanaf jullie zesde moesten jullie al elke zondag met hem hardlopen. Waarom?
Tyrone: “Hij vindt hardlopen lekker.”
Marcel: “Het is een soort meditatie voor hem.”
Tyrone: “Wij vonden het verschrikkelijk.”
Marcel: “Iedereen haatte het.”
Het is heel moeilijk om ons te kantelen. We zijn net een vis.
Waarom gingen jullie dan toch mee?
Marcel: “Omdat hij het zei, haha.”
Tyrone: “Er was niet echt een andere optie. Hij zei: je moet je er doorheen bijten, dan wordt het vanzelf lekker.”
Marcel: “We hebben geleerd ervan te houden.”
Vanaf wanneer ongeveer?
Marcel: “Toen ik tien was of zo, toen vond ik hardlopen echt leuk, in de ochtend of in de nacht.”
In de nacht?
Marcel: “Ja, als ik niet kon slapen. In de nacht is er niemand. Er lijkt dan meer zuurstof te zijn. Je loopt dan net zo hard als dat je zou fietsen, lijkt het wel.”
Ging jullie vader ooit te ver?
Marcel: “Als kind heb je gewoon geen zin om dingen te doen. Dan wil je alleen maar binnen zitten, snoep eten en op de gameboy. Dus achteraf ben ik echt blessed met wat mijn vader heeft gedaan. Alleen die teleurstelling bij wedstrijden is heftig. Je zit er zelf al mee, en dan komt je vader er ook nog overheen.”
De vader en moeder van Marcel en Tyrone ontmoetten elkaar in Thailand, toen hun vader daar moest boksen. Ze kregen vijf kinderen. Ze woonden, net als hun oom en zijn twee kinderen, boven de viszaak in Hilversum. Vader had daar een verdieping bovenop gebouwd om bij zijn ouders te kunnen blijven wonen.
Marcel: “We komen uit een hele hechte familie, met veel broers en zussen. Dat was altijd heel gezellig thuis. Mijn moeder was echt van de liefde, mijn vader van de discipline.”
Is jullie vader niet van de liefde?
Marcel: “Jawel, tough love. Daden zeggen voor hem veel meer dan woorden. Hij heeft ons altijd financieel ondersteund, zodat we nooit één dag hoefden te werken. Hij bracht ons altijd naar de training. Elke dag.”
En als jullie moeder ‘van de liefde’ is, hoe bedoel je dat dan?
Marcel: “Eten maken! Gewoon echt moederlijk.”
Tyrone: “Maar onze vader wilde ook altijd dat we een goed persoon zouden worden. Niet alleen een sporter.”
Wat bedoelde hij daarmee?
Marcel: “Een beetje stoïcijns persoon, denk ik. Een stoïcijn is iemand die zijn duties doet. Die hard werkt, echt gedisciplineerd leeft.”
Is hij ook een stoïcijn?
Marcel: “Honderd procent. Hij is het levende voorbeeld daarvan.”
Tyrone: “Hij is nog nooit een minuut te laat gekomen voor iets. Hij leeft bij zijn principes. Dat is een goed voorbeeld voor ons geweest.”
Marcel: “Tyrone leest nu een boek van de Romeinse keizer Marcus Aurelius, Meditations, over het stoïcisme. Dat komt mooi overeen met het boeddhisme, daarom trekt het ons zo aan denk ik.”
De meest bescheiden personen zijn worstelaars
Het boeddhisme hebben jullie meegekregen van jullie moeder. Wat is de overeenkomst met het stoïcisme?
Tyrone: “Beide hechten weinig waarde aan materialistische dingen, en leren je dat je in het hier en nu moet leven, je geen zorgen moet maken over externe dingen waar je geen invloed op hebt. Ik denk dat we daar veel aan gehad hebben. Worstelen is niet zoals voetbal. Je rijdt niet in dure auto’s en draagt geen dure horloges. Het boeddhisme heeft ons geleerd te kijken naar wat je zelf waard bent.”
En ik las dat jullie eens twee weken monnik zijn geweest.
Marcel: “In de Thaise cultuur is het gebruikelijk dat je dat als man een keer doet. Dat is echt de trots van iedere moeder. Zij had een tempel uitgekozen waar je ook heen mocht als je niet je hele leven monnik wilde worden. Ze trad op als vertaler, maar we mochten haar niet aanraken. Als monnik mag je geen vrouwen aanraken. We moesten al ons haar afscheren, zelfs onze wenkbrauwen, omdat je als monnik geen waarde mag hechten aan triviale dingen als schoonheid.”
Wat hebben jullie geleerd van die twee weken?
Tyrone: “Zelfcontrole, denk ik. Vroeger zat ik tijdens een training veel meer aan de pijn te denken. Ik heb geleerd dat je die pijn kan vergeten, dat je uit je lichaam gaat.”
Heeft worstelen jullie ook als mens gevormd?
Marcel: “Jazeker. 100 procent. Er is bijna geen geld te verdienen in het worstelen, dus je doet het echt voor de glorie.”
Tyrone: “Worstelen maakt je bescheiden, omdat het zo zwaar is. Je kunt je nooit voor de makkelijke weg kiezen, want de rekening wordt altijd betaald. Dat zegt onze vader altijd.”
Marcel: “De meest bescheiden personen zijn worstelaars.”
Wat hebben jullie allemaal moeten opgeven voor de olympische droom?
Marcel: “We hebben even een pauze genomen van onze opleiding commerciële economie op de Johan Cruijff Academie. We hadden allebei een vriendinnetje, die hebben we ook moeten opofferen.”
Tyrone: “Op een gegeven moment heb je de keuze: of je gaat meer trainen, eerder slapen, goed eten, of je gaat met je vriendin bellen. En als je dan bedenkt hoeveel de mensen in ons team, onze coach, onze vader, opgeofferd hebben voor je…”
Marcel: “We hadden het vaker gezien: als iemand op de club een vriendin kreeg, dan zag je ze niet meer bij de training.”
Tyrone: “Er is een gezegde: een man die zijn ambities opoffert voor een vrouw, zal alletwee verliezen. Daar leef ik wel echt bij.”
Marcel: “Misschien ziet zij het over vijf jaar helemaal niet meer zitten. En dan zit je dadelijk met niks.”
Je kan het ook omdraaien: als je kiest voor topsport, en dat blijkt over vijf jaar niet te lukken, zit je ook met niks.
Marcel: “Maar wat is makkelijker te vervangen? Een vriendin of een topsportcarrière?”
Geloven jullie niet in de ware?
Marcel: “Ja, daar geloof ik wel in. Maar ze zeggen ook: instead of chasing butterflies, better your garden. Als ik zo goed mogelijk probeer te zijn in m’n sport en studie, dan komt ze vanzelf binnenlopen.”
Wat is makkelijker te vervangen? Een vriendin of een topsportcarrière?
En hoe zit dat met vrienden?
Marcel: “Die zien we heel sporadisch. We zijn vaak in het buitenland, en als we terug zijn, hebben we bijna geen tijd. Maar we hebben hele begripvolle vrienden, ze hebben ook topsport gedaan.”
Tyrone: “We hebben vier vrienden. Twee kennen we nog van de middelbare school, een komt uit Polen en een uit Denemarken, die we hebben ontmoet op trainingskamp.”
Marcel: “De rest zijn kennissen.”
Tyrone: “Mike Tyson zei vroeger: the friend of everyone is an enemy to themselves. We zijn niet echt van het hele populaire, met iedereen uitgaan.”
Marcel: “Ik hou ook niet van uitgaan. Al die dronken mensen, al dat vechten. Ik blijf liever thuis, ga naar de film, of ik ga tekenen. Ik wil nu ook beginnen met schilderen.”
Klopt het dat jullie Jordan Peterson volgen?
Marcel: “Vroeger meer dan nu. Hij is iets veranderd.”
Wat staken jullie van hem op?
Tyrone: “Hij vindt dat een man gevaarlijk moet zijn, en dat moet controleren.”
Marcel: “Be a monster and learn how to control it.”
Tyrone: “It’s better to be a warrior in a garden, than a gardener in a war. Daar heb ik wel veel over nagedacht.”
Wat betekent dat volgens jou?
Tyrone: “Het gaat niet om lief zijn, maar over je verantwoordelijkheid nemen. Je bent de baas over je eigen leven. Veel mensen willen de staat de schuld geven over alles wat verkeerd gaat in hun leven.”
En hoe is Jordan Peterson nu veranderd?
Tyrone: “Hij is superberoemd geworden. Hij draagt nu superdure pakken, heeft het over zo veel mogelijk geld verdienen. Hij begint een beetje het leven te leiden wat Andrew Tate had: veel dure auto’s en Rolexen. Ik geloof niet dat dat een man definieert.”
Hij heeft ook nogal rigide ideeën over mannen en vrouwen, toch? Hoe kijken jullie daarnaar?
Tyrone: “Ik selecteer de uitspraken van Peterson die ik voor mezelf vind passen. Ook Andrew Tate zegt soms dingen waar ik het mee eens ben, maar dat betekent niet dat ik het met alles eens ben.”
Marcel: “Ik laat mensen gewoon in hun waarde, ik vind dat iedereen moet doen wat goed voelt. Zowel mannen als vrouwen kunnen de kost verdienen, dat moet trouwens ook, anders kan je de huur niet betalen.”
Tyrone: “Onze vader is een traditionele man, maar thuis is het omgekeerd. Nadat ze de viszaak hadden verkocht, toen wij acht waren ongeveer, hoefde hij niet meer te werken en heeft hij voor ons gezorgd. Hij wilde niet dat we naar de kinderopvang gingen.”
Marcel: “En onze moeder werkte altijd. Ze heeft nu een massagesalon. Thuis heeft zij het voor het zeggen. Onze vader heeft veel respect voor haar.”
Hoe gaat het nu met de worstelsport in Nederland eigenlijk?
Marcel: “Heel goed. Er zit de laatste jaren veel groei in, op topsportvlak maar ook in de breedtesport. Ze zijn weer begonnen met een Nederlandse competitie. Moet je nagaan, dat het zo klein was, dat er niet eens een Nederlandse competitie was.”
Tyrone: “Er was een competitie tot we veertien jaar waren of zo. Daarna gingen we naar het buitenland, omdat de competitie niet meer op ons niveau was. Nu heeft de worstelbond een hele ambitieuze voorzitter. Nu zijn er meer vrijwilligers en scheidsrechters. En wedstrijden worden gelivestreamd.”
En wat is jullie aandeel geweest?
Marcel: “Wij hebben de sport in een beter daglicht gezet. We hebben worstelen bekender gemaakt.”
Gaan jullie de Olympische Spelen van 2028 anders aanpakken?
Tyrone: “We hopen echt een dreamteam op te stellen, met onze broer en we hopen onze oude Poolse trainer terug te halen.”
Marcel: “Die is een jaar geleden weggegaan. Hij is nu de coach van Noorwegen. Dus we hadden eigenlijk geen coach voor de kwalificaties.”
Tyrone: “Onze nieuwe coach, een Turk, heeft een fulltime baan naast het coachen. Hij kan daarom bijna nooit mee naar het buitenland.”
Marcel: “De Poolse trainer heeft in Noorwegen een dik salaris. In Nederland moest hij zich ziek melden van zijn werk om mee te gaan naar een EK of WK. Dat is natuurlijk wel een probleem.”
Moet de bond dan met een bedrag over de brug komen?
Marcel: “De bond, of wijzelf. Hopelijk gaat die gym in Osdorp lukken. Het moet het grootste vechtsportcentrum van Nederland worden.”
Tyrone: “Met een fitness en een sporthotel, zodat we trainingskampen in Nederland kunnen organiseren. Dan kunnen andere landen ook een keer naar ons toe komen, en hoeven we niet zoveel te reizen.”
En wat als jullie vlak voor de Spelen weer kinkhoest krijgen?
Tyrone: “Sommige mensen zullen zeggen: als je kinkhoest krijgt, zit het tegen, daar kan je niks aan doen. Maar onze vader zegt: dan is je weerstand is te laag geweest, dat moet je voorkomen.”
Marcel: “Volgens onze vader ligt een blessure ook in je eigen hand, want dat is toch een stukje concentratieverlies. Als je gefocust bent, krijg je geen blessures.”
Dus ‘pech’ bestaat dan niet?
Marcel: “Dat bestaat niet.”
In het Brandpunt+portret vragen we spraakmakende publieke figuren het hemd van het lijf over hun dromen, passie, missie én waar die eigenlijk vandaan komen.