Incidenten kindergenezers: "Dit is nog maar het topje van de ijsberg"

“We moeten voortaan verbieden dat alternatieve genezers zonder goede medische basiskennis jonge kinderen behandelen”, stellen kinderartsen Arine Vlieger en Jan Peter Rake nadat zij zestien meldingen kregen van ernstige misstanden bij alternatieve therapeuten die baby’s en kinderen behandelen.

1. Zestien excessen, is dat veel of weinig?

Kinderarts Rake: “Op het totale aantal van meer dan honderdduizend alternatieve kinderbehandelingen per jaar is dit een klein aantal. Toch maken wij ons zorgen. Dit is denk ik nog maar het topje van de ijsberg. Er is tot nu toe geen goed systeem van melden. Wij focussen ons daarom alleen op de excessen. Een klein aantal, maar het zijn wel hele ernstige gevallen.”

“Kijk bijvoorbeeld naar al die niet-bewezen alternatieve middeltjes die er zijn voor kinderen, pilletjes, zalfjes, drankjes. Als jij iets gebruikt en je denkt dat het jou astma geneest en daardoor niet meer je reguliere medicijnen gebruikt en je krijgt daardoor weer een ernstige astma-aanval, dan is het dus wel schadelijk. Of als een kind bij een alternatieve genezer komt en die hem op een dieet zet waar onvoldoende voedingsstoffen in zitten, ook dat is schadelijk.”

2. Maar geldt niet ‘baadt het niet dan schaadt het niet’?

Kinderarts Vlieger: “Heel veel mensen denken dat inderdaad. Maar dat is helaas niet altijd waar. We zien ook steeds vaker ouders die eerst het alternatieve circuit in gaan en daarna pas bij de reguliere arts aankloppen. Zo staat op de lijst ook een kind dat vier jaar lang bij de natuurarts onder behandeling was. Het meisje had extreem overgewicht en dat bleef al die jaren onbehandeld. Zo’n natuurarts had natuurlijk moeten zeggen ‘luister, dit is niet mijn terrein, jij hoort hier niet’. En dan zijn er ook meldingen over kinderen bij wie de kinderarts medicatie heeft voorgeschreven, maar die dan op advies van een alternatief therapeut wordt gestopt. Een 15-jarige jongen met een darmziekte moest prednison slikken. De natuurarts besloot samen met de ouders om de reguliere behandeling helemaal te staken. Die jongen heeft een hele zieke darm ontwikkeld en er moest uiteindelijk een stuk darm weg worden gehaald. Dat is heel ernstig.”

3. Hoe kan het dat zoveel mensen enthousiast zijn over alternatieve behandelingen?

Kinderarts Rake: “Kijk, veel ziekten kunnen wij in de reguliere zorg nog niet genezen: diabetes, astma, eczeem, allergieën. Wat we wel kunnen is behandelen zodat het kind minder klachten heeft. Dat vinden ouders soms lastig en dan denken ze, hey daar zit wel een pipo op de hoek die zegt dat ie het wel kan behandelen. Tja pipo’s noem ik ze. Er zijn veel mensen die het echt met hart en ziel doen en door het placebo-effect zullen zij ook echt wel mensen helpen. Maar er zijn ook mensen die levensgevaarlijke behandelingen doen of een geldmachine hebben met hun middeltjes of behandelingen. Dat vind ik oplichters, echte kwakzalvers.”

4. Moet er een verbod komen voor alle alternatieve behandelingen voor kinderen onder de 12 jaar, net als in bijvoorbeeld Zweden?

Kinderarts Vlieger: “Als ik kijk naar deze fouten dan zit het gros bij therapeuten die te weinig medische achtergrond hebben. Ik denk dat als we al die therapeuten die helemaal geen medische achtergrond hebben eruit halen, dat heel veel scheelt. Iemand die een opleiding tot cranio-sacrale therapeut heeft gedaan in acht dagen, daarvan kun je je afvragen moeten we dat wel willen voor onze jonge kinderen.”

“Ik pleit er wel voor om alternatieve behandelingen te onderzoeken en zodra er bewijs is die gewoon toe te staan. Ik doe zelf veel met hypnotherapie. Daarvan riepen de kwakzalverijverenigingen ook dat het allemaal placebo was. Met goed onderzoek hebben we laten zien dat het een hele effectieve behandelwijze is. En let wel, dertig procent van de kinderen die bij een kinderarts komt, gebruikt ook een vorm van alternatieve geneeswijzen. In veel gevallen gaat het dus ook gewoon goed.”

Kinderarts Rake: "Ik vraag me af of je álle alternatieve geneeswijzen bij kinderen zou moeten verbieden, maar in ieder geval wel de alternatieve behandelingen door niet-medici. Als je het namelijk nog door medici laat uitvoeren dan hoop je dat ze in ieder geval de opleiding en de achtergrond hebben om de ernstige aandoeningen te kunnen signaleren en die het reguliere circuit in te sturen."

5. Nog tips aan ouders die toch naar alternatieve genezers gaan?

Kinderarts Vlieger: “Ik ben zeker niet tegen alternatieve behandelingen en ik begrijp ouders die hiervoor kiezen. Wat wij als kinderartsen namelijk nog kunnen leren is dat zij de tijd nemen voor de patiënt en de ouders, dat men goed luistert wat er aan de hand is. Dat men niet alleen de klacht hoort maar naar het gehele plaatje kijkt. Dat zijn dingen die wij in het reguliere circuit niet altijd goed doen. Maar die ouders zou ik wel zeggen, wees alert. Check altijd of je therapeut een adequate vooropleiding heeft gevolgd. Ga ook altijd eerst eens langs bij je huisarts of kinderarts. En stop nooit zomaar met je medicijnen die een arts heeft voorgeschreven.”

• Deel

Hester van Yperen