Terug naar Brandpunt+
Na het lezen van dit stuk ga je nooit meer te laat naar bed
Hoor eens, nachtwezens, we moeten praten.
Terwijl ik dit artikel met de ene hand typ, wrijf ik met de andere hand indrukwekkend massieve korrels slaap uit mijn ogen. Ik ben iemand die ‘per ongeluk’ even gaat surfen voor het slapengaan en twee uur later tien venstertjes moet wegklikken – om vervolgens zelden tot meer dan zes uur slaap te komen.
Ik ben overigens wél iemand die zeker meer dan zes uur slaap per nacht nodig heeft.
Ik ben ook iemand die denkt dat slaap in te halen valt: die gemiste uren compenseer ik wel in het weekend. Maar dat heeft op de lange termijn effect op mijn lichamelijk en geestelijke staat in de ochtenden. Het maakt een soort zombie van me.
Een soort niemand, eigenlijk.
Ik ben niet de enige: tweederde van alle volwassenen in de westerse wereld halen de aangeraden acht uur slaap niet. De helft van de mensen doet het zelfs met zes uur of minder. Nieuwe onderzoeken wijzen uit dat dit nog schadelijker is dan ik altijd heb gevreesd. Spoiler alert: niet goed lichaam en geest, vrienden. Niet goed.
Een aantal bijwerkingen herkent iedereen die weleens te lang wakker ligt waarschijnlijk: je hebt minder energie, je geheugen werkt minder goed, je concentratie wordt gedecimeerd en de kans op ziektes neemt ook nog eens toe. En aan dit lijstje valt nog het nodige toe te voegen, concludeert Matthew Walker, een Britse neurowetenschapper van de University of California die gespecialiceerd is in slaap - of nu ja, in ieder geval in het onderzoeken ervan. Hij slaat alarm in een artikel in de Britse krant The Guardian: slaaptekort heeft een nadelig effect op álle delen van je lichaam. Matthew pleit ervoor het probleem van schaapjestellen vanaf nu beleidsmatig aan te pakken. In zijn nieuwe boek Why We Sleep beschrijft hij hoe een gebrek aan zzz’s de kans op Alzheimer vergroot. Dat geldt volgens Matthew overigens ook voor depressies, kanker, diabetes, onvruchtbaarheid en overgewicht.
De slaaponderzoeker is niet de enige die bezorgd is over de omvang van de problematiek. Zo zette de Wereldgezondheidsorganisatie nachtwerk op de lijst van kankerverwekkende dingen. Volwassenen ouder dan 45 jaar die minder dan zes uur per nacht slapen, hebben 200 procent meer kans op een hartaanval dan mensen die 'gewoon' zeven of acht uur pakken. En volgens Matthew Walker is chronisch slaaptekort naast voorverwerkt voedsel en overmatig zitten de derde belangrijkste oorzaak van overgewicht. Door slaaptekort komt namelijk een hormoon vrij dat eetlust opwekt, terwijl er ook een hormoon vrijkomt, waa—val je al in slaap, ja? Nevermind.
Oké, probleem geschetst, maar hoe lossen we het op? Hoe doorbreken we onze beroerde slaappatronen? Je hebt de bekende makkelijke (en misschien daarom tijdelijke) oplossingen. Matthew noemt bijvoorbeeld geen smartphones en alcohol voor het slapengaan, niet snoozen (slecht voor je hart), de temperatuur in je slaapkamer laag houden, en te allen tijde van slaappillen afblijven (ze hebben een funeste uitwerking op je geheugen). Hij adviseert daarnaast om nooit meer door te halen. Nog een belangrijke tip van Matthew: benader slaap als werk of als naar de sportschool gaan: doe het op vaste tijden, en leef die afspraak met onverbiddelijke discipline na.
Allemaal leuk en aardig, maar volgens de Britse slaapactivist nog lang niet genoeg. De strijd tegen vermoeidheid winnen we namelijk niet in ons eentje.
Matthew betoogt dat ook overheden, werkgevers en scholen zich moeten bemoeien met iedereens nachtrust. Scholen moeten later beginnen, want een gemiddeld IQ-score valt hoger uit als studenten genoeg hebben geslapen, en bedrijven moeten werknemers die genoeg slapen belonen – hun productiviteit, motivatie, creativiteit en zelfs eerlijkheid zijn vele malen hoger dan die van de minder uitgeruste medemens.
Tot het zover is: vroeg naar bed vanavond, waarde lezers.
Headerfoto: Duncan C/Flickr/CC
