Terug naar Brandpunt+
Maarten Dallinga besteedde 700 uur aan het maken van een podcast over zelfdoding
- Artikel
- 06 nov 2019
- 6 minuten leestijd
Maarten Dallinga besteedde 700 uur aan het maken van Verstrikt, een podcast over zelfdoding en het voorkomen daarvan. Maarten legde er veel van zichzelf in: in 2012 was hij zelf suïcidaal. Zijn boodschap: blijf praten. Maar hoe doe je dat als het onderwerp zo zwaar is?
Verstrikt is een grondige, indrukwekkende en goed gemaakte podcast over zelfdoding in Nederland. In vijf afleveringen van ongeveer een uur - de eerste aflevering is komende zaterdag te horen - spreekt journalist Maarten Dallinga met mensen die zelfdodingspogingen hebben ondernomen, met nabestaanden, zorgverleners, onderzoekers en anderen die met het onderwerp te maken hebben. Er zitten ontroerende verhalen in, je leert van alles over de laatste wetenschappelijke stand van zaken rondom het onderwerp en begrijpt na het luisteren ook beter waar zowel nabestaanden als mensen die zelf suïcidaal zijn, doorheen gaan.
Er zitten ook schokkende verhalen van misstanden in. Zo komt Charlotte Bouwman in de podcast aan het woord. Zij heeft meerdere zelfdodingspogingen ondernomen en schrijft een boek over haar ervaringen met de GGZ. Op een gegeven moment gaat het over de enorme wachtlijsten voor de GGZ en Charlotte vertelt dan dat ze van een psychiater te horen kreeg dat stervensbegeleiding voor haar misschien wel een uitkomst was. “We kunnen de bedden goed gebruiken”, leest ze in een rapport over haarzelf.
Beluister de trailer
Verstrikt is zeer persoonlijk: Dallinga was in 2012 suïcidaal en worstelt soms nog met gedachten over de dood. De eerste aflevering opent dan ook met een gesprek tussen Maarten en zijn eigen ouders dat zowel moedig, loodzwaar als bewonderenswaardig is: hij vertelt ze dat hij serieuze gedachten over zelfdoding had, waarmee hij de boodschap van de podcast direct in de praktijk brengt.
Ikzelf heb me ook weleens langere tijd met zelfdoding beziggehouden, toen ik een boek schreef over drie zelfdodingen in mijn familie. Wat ik daar aan merkte was dat het dag in dag uit bezig zijn met dat onderwerp voor mezelf ook heel duistere gedachten opwierp. Sindsdien heb ik ambivalente gevoelens over ‘praten over zelfdoding’. Ja, het moet, je moet naar anderen luisteren, oor en oog voor ze hebben, maar waar trek je de grens? Daar dacht ik aan toen ik Verstrikt luisterde en nadacht over welke vragen ik Maarten zou stellen. Hoe bleef hij dat gesprek keer op keer aangaan? Waar trok hij de grens? En hoe maakte hij zijn podcast? Dit is wat hij vertelde:
700 uur
“Ik heb zevenhonderd uur besteed aan deze podcast ja, daar schrok ik zelf ook een beetje van. Het hielp dat ik de tijd kreeg van Omroep Gelderland, geld en uitstekende begeleiding. Daar ben ik ze dankbaar voor. Ik heb veel tijd geïnvesteerd in mensen leren kennen. Ze spreken openhartig met me. Ik heb ze dan ook eerst zonder opnameapparatuur opgezocht. Het helpt natuurlijk dat het voor mij geen onbekend terrein is, dat ik zelf ook met die problemen heb gezeten. Mensen voelden denk ik dat ik meer van het onderwerp begrijp dan de gemiddelde journalist.
Het plan om van dit onderwerp een podcast te maken ontstond toen ik stuitte op een verhaal uit de gemeente Oldebroek. Daar pleegden in het dorp Wezep in 2014 en 2015 vier jongeren suïcide. Toen ik startte met mijn research belde ik met psychologen en hulpverleners en ging ik allerlei boeken en artikelen lezen. Ik kwam erachter dat het verhaal over meer moest gaan dan alleen over Wezep, óók over mijzelf.
Ik ging na wat voor informatie en aandacht ik zelf heb gemist toen ik me zo voelde, waar ik toen behoefte aan had. Ik wilde het ook maken om aandacht te vragen voor de vraag hoe het is om suïcidaal te zijn. Hopelijk zullen mensen na het luisteren ervan eerder contact met anderen leggen. Ik hoop dat mensen het na het luisteren makkelijker vinden om het gesprek aan te gaan.”
Denk je aan zelfmoord? Praat erover. Bel 0900-0113 of chat via 113.nl, beide kanalen zijn 24 uur per dag bereikbaar en beschikbaar
Praat met anderen
“Als ik kijk naar mijn ouders, die in de jaren ‘50 geboren zijn, dan zie ik mensen die niet echt hebben geleerd om over gevoelens te praten. Toen zij jong waren, was de insteek: we moeten door, we moeten verder, opbouwen, vooruit kijken. Het was kort na de oorlog. Zij hebben nooit echt geleerd over hun emoties te praten. Mensen van onze generatie praten denk ik over het algemeen wat makkelijker, maar ik merk dat suïcidaliteit nog steeds een onderwerp is waar veel mensen langs scheren en wat veel mensen niet durven beetpakken.
Voor een van de afleveringen van de podcast volgde ik één dag een cursus over hoe je het gesprek over depressie en zelfdoding kunt aangaan. Paul van Hoek, die de cursus gaf, vertelde dat je als het ware de drol op tafel moet leggen, haha. Dan kan je eromheen lopen, er een beetje aan ruiken, zien wat het probleem is.
Je moet de vraag hoe het met iemand anders gaat durven stellen zonder dat er een enorme zwaarte omheen hangt. Als we dat zouden kunnen doen, kunnen we zelfdoding misschien vaker voorkomen en zou er ook minder eenzaamheid zijn. Mensen zijn sociale dieren. Als je het in je eentje moet oplossen, vereenzaam je. Je hebt zo’n outdoor-winkel, Bever, en die hebben als slogan: ‘niemand is een binnenmens’. Ik sluit me daarbij aan. Je moet naar buiten, met je verhaal, soms ook letterlijk. Ikzelf wandel heel veel deze dagen.
Maar het is niet makkelijk. Als ik in gezelschap over mijn depressie begin, heb ik soms het gevoel de sfeer helemaal te verpesten. Ik geef ook toe dat ik best vaak heb zitten janken tijdens het maken van deze podcast. In de trein terug van interviews zat ik daar dan zo in m’n eentje. Ik heb mezelf gigantisch blootgegeven.”
Tips
“Of ik concrete tips heb voor mensen om over zelfdoding te praten? Ja, de hele podcast draait erom, dus luister die podcast. Maar concreet kan ik zeggen dat het belangrijk is dat je de tijd neemt om met iemand in gesprek te gaan. Als iemand zich niet goed voelt, moet je dat niet meteen relativeren, dat je zegt ‘ah joh, morgen weer een nieuwe dag’. Dat kan heel veel afstand scheppen. Probeer een beetje mee te gaan in iemands gevoel, verplaats je in iemands denken. Dan voelen mensen zich sneller echt gehoord. O, en laten we vooral stoppen met de vraag ‘alles goed?’ Dat is zo inhoudsloos. Vraag nou eens echt hoe het met iemand gaat.”
Verstrikt is te vinden in podcastapps als Apple Podcasts, Spotify, Stitcher en Pocket Casts, en te beluisteren via de website van Omroep Gelderland. Iedere zaterdag verschijnt een nieuwe aflevering, de laatste op 7 december. Het bewerkte portret van Maarten is geschoten door Tim Witte.
