Dit hoort niet bijzonder te zijn: een man die zich uitspreekt voor abortusvrijheid

De afgelopen weken stond in de Verenigde Staten ineens de vrijheid voor abortuskeuze onder druk, nadat was uitgelekt dat het Amerikaanse Hooggerechtshof plannen had gemaakt om de zaak Roe tegen Wade uit 1973 nietig te verklaren.

Daarmee zou abortus als federaal recht in de Verenigde Staten verdwijnen. Dat betekent dat staten zelf mogen bepalen welke abortusrechten vrouwen krijgen, in plaats van dat zoiets landelijk wordt afgesproken. Niet alleen in de VS, maar ook wereldwijd leidde dit tot verontwaardigde reacties. Maar wat mij daarbij opviel, is dat het vooral vrouwen waren die zich zorgen maakten over deze ontwikkeling. Zowel online als bij het protest op de Dam in Amsterdam dat weekend, waren het voornamelijk vrouwen die hun woedde uitten. Komt het omdat we abortus vaak zien als een ‘vrouwenzaak’? Het riep bij mij de vraag op waarom mannen zich minder snel uitspreken voor de keuzevrijheid van abortus.

In mijn online zoektocht naar antwoorden stuitte ik op het boek Man & Abortus van Basti Baroncini (40). Het in 2010 gepubliceerde boek werd destijds omgedoopt tot het eerste abortuszelfhulpboek voor mannen. Nu, twaalf jaar later, spreek ik Basti, die daarnaast ook podcastmaker en trouwambtenaar is, over wat er in die periode is veranderd en hoe hij nu naar de recente ontwikkelingen kijkt.

Echt steunen

Dat Basti zelf te maken kreeg met een abortus was de aanleiding om het boek toen te schrijven. “Ja, dat was meer dan twaalf jaar geleden met mijn toenmalige vriendin. Je kan je voorstellen dat dat een nare tijd was. Het was geen groot trauma ofzo, maar ik was er gewoon mee bezig.”

“Ik besloot naar de bieb te gaan om er over te lezen, maar vond eigenlijk niks waar ik wat aan had. In de boeken over abortus stonden dingen als: in je baarmoeder gebeurt dit. Toen dacht ik: dat klopt niet, want ik heb geen baarmoeder. Ik zocht naar ervaringen van andere mannen, hoe om te gaan met abortusverwerking. Dus ben ik als journalist zelf maar een boek gaan schrijven, waarin ik andere mannen over hun abortuservaring interviewde en met deskundigen sprak.”

Niet alleen maar zeggen: Schat, beslis jij maar, ik sta achter je.

Het veranderde niet zijn mening over abortus, hij staat nog steeds achter die keuze, maar Basti stak er wel een hoop van op. Door de interviews met mannen die hetzelfde hadden meegemaakt, kreeg hij het beeld dat er ook bij mannen een diepere laag achter zit. “Het is een stukje mannenemancipatie. Het belang dat ook mannen zich in dit onderwerp verdiepen. Niet alleen maar zeggen: Schat, beslis jij maar, ik sta achter je. Want dat is geen steun. Mannen moeten zich echt meer bezighouden met abortusvrijheid. Dat is niet alleen goed voor mannen, maar ook voor vrouwen (en mensen met een baarmoeder) en de overkoepelende relaties”

Hoe komt het dan dat zoiets maar weinig gebeurt? Basti: “Misschien voor een deel omdat het mannen ook oprecht ‘minder’ raakt. Het gebeurt namelijk niet in jouw lichaam. Maar ook omdat abortus traditioneel wordt gezien als een ‘zaak’ dat bij de vrouw hoort. Zwangerschap hoort nog steeds vooral bij het vrouwendomein. Terwijl nu in de eenentwintigste eeuw kinderen krijgen, opvoeden en verzorgen onderdeel is van mannenemancipatie. Die ontwikkeling loopt op het gebied van abortus achter.”

“Je hebt dus dat abortus mannen minder raakt en dat het als ‘vrouwenzaak’ wordt gezien, maar misschien is dat derde aspect ook wel dat artsen en hulpverleners, maar misschien ook als gehele samenleving, mannen er te weinig bij betrekken. Dat we laten zien dat het ook hen raakt. Als mannen zich goed zouden verdiepen door er bijvoorbeeld over te lezen, dan zouden ze ook een betere steun voor hun partner kunnen zijn.”

Blijven uitspreken

Het blijft natuurlijk een beladen onderwerp, zeg ik. Zeker nu recent in de Verenigde Staten het thema weer speelt. Maar dan corrigeert Basti mij: “Het is een onderwerp dat beladen wordt gemaakt, voornamelijk vanuit de conservatie krachten, die de tijd proberen terug te draaien. Zij zetten dit onderwerp op de agenda voor hun aanhangers. Daardoor wint de discussie aan kracht. Vrouwen moeten helaas weer strijden waar ze in de jaren zestig, zeventig al voor gestreden hebben. Daardoor zetten we een stap terug wat betreft vrouwenemancipatie. Ik was eigenlijk al bezig met de volgende stap: mannenemancipatie op het gebied van abortus. Maar misschien voelt dat nu wel niet gepast.”

Vrouwenrechten zijn per definitie ook mannenrechten

Juist daarom is het belangrijk dat ook mannen zich uitspreken voor de keuzevrijheid omtrent abortus. Basti: “Abortus is geen vrouwenrecht, het is een mensenrecht. Dat gaat dus ook mannen aan. Vrouwenrechten zijn per definitie ook mannenrechten. Niet alleen omdat je bijvoorbeeld zelf ook een zusje of een nichtje hebt. Zelfs als je dat allemaal niet hebt, blijven het mensenrechten waar jij als man ook voor moet opkomen.”

“Kijk, ik heb dit zelf meegemaakt met mijn ex-partner. Dat was geen leuke tijd, een hele verdrietige tijd zelfs, waarin je een moeilijke keuze moet maken. Dat kan pijn doen, maar we staan wel achter die keuze. In het leven gebeuren soms dingen die niet leuk zijn, maar er wel bij horen. Ik vind het helemaal prima als je als samenleving heel veel geld uitgeeft om anticonceptie te promoten. Maar abortus hoort gewoon een plek te hebben in de samenleving. Die veilige noodrem moet er altijd zijn.”

Beeld: ANP

• Deel