Terug naar Brandpunt+
Marjolein (25) was vroeger suïcidaal en werkt nu voor de zelfmoordhulplijn
TW: Elke dag plegen vijf mensen zelfmoord in Nederland. Hoe voelt het om de hele dag met mensen te praten die dit overwegen? Marjolein: “Mijn hele leven lang is het een thema dat regelmatig terugkomt. Ik weet hoe het is om suïcidaal en een naaste te zijn.”
TW: Denk je aan zelfmoord? Bel gratis 0800-0113 of chat op 113.nl. Openingstijden zijn 24/7.
Ik schrok van het cijfer: elke dag plegen vijf mensen zelfmoord in Nederland. Volgens onderzoek nam het aantal zelfdodingen onder jongeren tot 30 jaar vorig jaar toe met 15 procent, vergeleken met de jaren ervoor. Oftewel: maandelijks overlijden meer dan twintig jongeren (van kinderen tot en met twintigers) door zelfdoding.
Om meer te leren over suïcide en preventie belde ik met Marjolein (25). Ze was tot haar twintigste lang suïcidaal geweest en werkt nu bij Stichting 113 Zelfmoordpreventie. Als online therapeut heeft Marjolein sessies met vaste cliënten die worstelen met suïcidale gedachten. Ook wordt ze ingezet bij de hulplijn, waar mensen anoniem met haar kunnen bellen en chatten.
Hoi Marjolein, hoe voelt het voor jou om mensen te spreken die suïcidaal zijn?
“Daar lette ik aan het begin heel erg op, of het niet te heftig zou zijn. Maar ik vond het eigenlijk heel fijn dat ik mijn persoonlijke kennis in kon zetten. Zelf heb ik ook een vriendin verloren aan suïcide. Ik ken veel mensen die pogingen hadden gedaan. Mijn hele leven lang is het een thema dat regelmatig terugkomt. Ik weet hoe het is om suïcidaal en een naaste te zijn. Je kunt je dan op een andere manier inleven.”
Hoe was je bij 113 terecht gekomen?
“Ik studeerde kind- en jeugdpsychologie. Al sinds mijn dertiende had ik problemen met mijn mentale gezondheid, maar ik begreep niet waarom. Ik had veel vragen en was zo de psychologie ingerold. Tijdens mijn studie miste ik meer kennis over suïcide: hoe zit het precies en wat kun je ertegen doen? Ik liep stage bij 113, waar ik werkte in de therapieën en bij de hulplijn.”
Kan iedereen bij de hulplijn werken?
“Iedereen mag solliciteren. Maar ze kijken wel of je het aankan. Als ik had gesolliciteerd toen ik nog suïcidaal was, dan was dat gewoon niet handig geweest.”
Stel, iemand belt de hulplijn. Hoe voer je het gesprek?
“Ik zeg ‘113, je spreekt met Marjolein.’ Als iemand het spannend vindt, vraag ik: ‘Hey, klopt het dat je het erg spannend vindt? Hoe vind je het om zo te bellen?’ Ik wil dat diegene zich welkom voelt.”
“Ook vragen we standaard naar hun veiligheid. Waar zijn ze? Hebben ze zichzelf al iets aangedaan? 113 is anoniem, zodat de drempel laag is voor mensen die bellen. Maar hierdoor kunnen we niet zien waar iemand is en een ambulance sturen. We motiveren mensen daarom om zelf de huisartsenpost of 112 te bellen. Maar we kunnen niet checken of ze het daadwerkelijk doen, dat maakt het wel lastig.”
Is er een gesprek dat jou veel bijbleef?
“Een keer belde een vrouw die ik niet op andere gedachten kon brengen. Ze wist al hoe en wanneer ze uit het leven ging stappen, en wilde dit kwijt aan iemand die niet kon ingrijpen. Ze had hele heftige dingen meegemaakt en zat jarenlang in therapie, maar het was niet genoeg. Het enige wat ik kon doen was vragen waar ze behoefte aan had. En dat was om haar verdriet nog één laatste keer kunnen delen. Ik hoop dat ik haar in ieder geval een mooi laatste gesprek heb kunnen bieden.”
Hoe ga je om met machteloosheid?
“Op de werkvloer bespreken we altijd met elkaar hoe je dag was. Dit doen we zowel voor als na een dienst, omdat het gewoon heftig werk is. Maar dat machteloze gevoel hoort bij dit werk, denk ik. En leren accepteren dat je niet iedereen kan helpen.”
Wat is volgens jou de grootste misvatting over suïcide?
“Dat praten over suïcide mensen op ideeën brengt. Hangt natuurlijk af van waar je over praat. Maar als je je zorgen maakt om iemand, vraag eens: ’Hey, denk je weleens aan de dood? Of ben je er weleens mee bezig?’ Open het gesprek, zonder oordeel. Ik denk dat iemand zich dan gehoord en gezien voelt.”
En als je vermoedt dat iemand een gevaar voor zichzelf is? Schakel je dan externe hulp in?
“Praat eerst met de persoon zelf. Maar ik zou niet beloven dat dit niet met andere mensen wordt besproken. Als je iemands leven kan redden, is het belangrijk dat je het met anderen bespreekt. Ken je iemand die suïcidaal is, blijf dan ook altijd voor jezelf zorgen. Op 113 hebben we een handleiding voor naasten en een gratis online training.”
Zijn suïcidale gedachten iets wat altijd terug blijven komen?
“Ik denk dat dat bij iedereen anders is. Zelf kan ik nog steeds hele slechte dagen hebben, maar ik ben niet suïcidaal. Ik sta aan de kant van het leven. Soms denk ik, ‘Poeh, het zou fijn zijn als ik er nu niet was’. Maar ik weet nu dat dat voor mij betekent dat ik een extreme behoefte heb aan rust. En niet dat ik dood wil. Mijn interpretatie van die gedachte is nu anders.”
“Het is denk ik wel iets waar ik altijd kwetsbaar in zal zijn. Dat is niet slecht, maar je moet het wel van jezelf weten. We hebben geleerd om niet kwetsbaar te zijn, maar het is geen zwakte. Kwetsbaarheid delen kan juist zorgen voor erkenning en aansluiting. Zodat anderen weten dat ze het niet alleen hoeven te doen.”
Denk je aan zelfmoord? Zoek hulp. 0800-0113 of www.113.nl. Voor naasten, kijk hier wat jij kan doen.
Marjolein
Beeldcredits header: Cottonbro (via Pexels)
