We spraken de regisseur van de film waar iedereen en zijn moeder over praat
Barry Jenkins (37) raakt zijn kijkers right in the feels met zijn verhaal over een zwarte Amerikaanse homoseksuele jongen uit een achterstandswijk.
De liefdevolle scène uit Moonlight waarin de zwarte hoofdrolspeler Chiron leert zwemmen van zijn surrogaatvader, drugsdealer Juan, kan nu al de boekjes als een van de mooiste visuele parels uit de recente filmgeschiedenis. Regisseur Barry Jenkins (37) raakt zijn kijkers right in the feels met zijn verhaal over een zwarte Amerikaanse homoseksuele jongen uit een achterstandswijk en dat wordt gewaardeerd: afgelopen week werd bekend dat Moonlight is genomineerd voor onder andere een Oscar voor Beste Regie. Dat is best belangrijk: Barry zou weleens de eerste zwarte filmmaker worden die een Oscar voor Beste Regie wint.
Moonlight vertelt het verhaal van hoofdrolspeler Chiron in drie stukken: als onzeker jongetje (hoofdstuk “Little”), als puberende tiener met ontluikende verwarrende gevoelens (“Chiron”) en als jongvolwassen drugsdealer (“Black”). Het script is gebaseerd op het leven van de 36-jarige scenarioschrijver Tarell Alvin McCraney en confronteert op verschillende manieren over seksualiteit en mannelijkheid.
Ik sprak Barry Jenkins over zijn verantwoordelijkheid als maker van zo’n succesvolle en belangrijke stem in een non-normatieve wereld.
Barry, je bent zelf hetero. Hoe was het om zo’n delicaat verhaal over een jong homoseksueel karakter te maken?
"Toen het script van Tarell bij mij terechtkwam, vroeg ik me inderdaad af of ik wel de juiste persoon was om dit te maken. Ik geloof dat er bepaalde narratieven zijn die pas hun maximale potentie bereiken als je je kunt identificeren met dat primaire gevoel van Chirons identiteit, en dat kon ik niet. Maar het moment dat ik een bepaalde stukje tekst las die Tarell schreef – 'Sometimes the breeze comes to the hood, makes you wanna cry. Do you cry? I cry so much sometimes I wish I could just turn into drops' – ik weet precies hoe dát voelt. Toen wist ik: ook al hebben we niet dezelfde seksualiteit, er zit eigenlijk niet zoveel afstand tussen mij en het karakter Chiron als ik van tevoren dacht."
Moonlight heeft al aardig wat prijzen gewonnen. Waarom denk je dat een redelijk kleine film over black queerness juist nu een hit is?
"Ik weet het niet. Door die hele #OscarSoWhite-controverse stappen meer mensen uit hun comfortzone, geven ze deze film een kans, en zien ze iets wat ze niet hadden verwacht. Als je de synopsis van deze film leest dan denk je precies te weten hoe het zal gaan: hoe zou een sociaal-realistische film over een zwarte gay kind die opgroeit in the hood met een crackverslaafde moeder anders aflopen? Maar Moonlight klinkt en ziet er niet zo uit. Én ik denk dat het wel heeft geholpen dat we acht jaar een zwarte president hebben gehad en een Hooggerechtshof dat het mogelijk maakte voor mensen van hetzelfde geslacht om met elkaar te trouwen. Al die dingen bij elkaar zorgde voor een maatschappij die meer openstond voor een verhaal als die van Chiron."
Maar wat gaat er nu gebeuren nu Trump verko—
"— die is zeker verkozen! Daar valt niets meer aan te doen! Als ik het kon veranderen dan deed ik het."
Wat voor een rol gaat deze film spelen in een realiteit waarin Trump de leider van de vrije wereld is geworden?
"Dit is nu juist een goed moment voor Moonlight. We hebben behoefte aan iets gewaagdere films over mensen uit de marges van de samenleving. De slogan van de nieuwe president is zoals je weet, ‘Make America Great Again’. Dat verwijst naar een Amerika uit het verleden. Maar in dat verleden zou een karakter als Chiron compleet vermeden worden omdat hij zowel homo en zwart is. Iemand als ik had niet tegenover jou kunnen zitten om dit interview te doen. Er zijn zoveel dingen aan het verleden van Amerika die helemaal niet ‘great’ zijn. Hoe deze film is ontvangen in Amerika en de rest van de wereld bewijst dat mensen niet alleen naar het verleden willen kijken, maar ook naar verhalen van gemarginaliseerde groepen."
Dus alle verhalen over mensen die niet wit en niet hetero zijn..
"..krijgen een extra belangrijke rol de komende vier jaar. Ik weet dat er niet zoveel karakters worden geschreven zoals Chiron. Juist door dat gebrek in de media krijgen deze karakters automatisch een belangrijke rol. Dat valt niet te ontkennen. Als wij dit niet op de juiste manier overbrengen in Moonlight, dan zullen filmmakers die na ons iets willen maken over iemand als Chiron steeds opnieuw te horen krijgen: zo’n film werkt niet, kijk maar naar Moonlight, dus we gaan je film niet financieren.
"Ik vind het interessant dat de pers nu schrijft over hoe divers de Oscarnominaties dit jaar zijn, maar al die journalisten kennen de filmindustrie. Elke keer als we een awardseizoen ingaan en de gezichten er allemaal hetzelfde uitzien, denk ik: dit laat een kant van de industrie zien die ik niet herken. Ik werk namelijk in een industrie waarin juist heel veel verschillende mensen werken. En dat komt steeds beter van voren."
Dus verandering komt eraan.
"Die is er al. We moeten alleen nog worden overtuigd dat verandering goed is."
De film kan een belangrijke rol gaan spelen voor niet-witte, niet-hetero kijkers. Merk je al iets van die impact?
"Op social media krijg ik berichten van jongeren die worstelen met hun identiteit en worden gepest om hun seksuele voorkeur en van jonge zwarte filmmakers. Jongeren zien door Moonlight hun eigen mogelijkheden toenemen. De jongen uit de film, dat ben ik, dat is Tarell. Dit is hoe wij zijn opgegroeid. Als je de eerste twee verhalen ziet denk je niet: deze man gaat een Golden Globe winnen. Maar mensen zien het toch gebeuren en denken: ‘Oh shit, misschien kan ik dit ook!’ Maar thank God denk ik niet bewust na over deze verantwoordelijkheid terwijl ik een film aan het maken ben. [lacht]"
Moonlight draait vanaf vandaag in de Nederlandse bioscopen.