Lhbtqia+'ers, vergeet die andere letters niet: ‘Intersekse mensen bestaan!’
Hoewel er de afgelopen jaren meer letters zijn bijgekomen om de lhbtqia+-gemeenschap inclusiever te maken, valt er daarbinnen (en daarbuiten) nog wel wat werk te verrichten. "Mensen in onze gemeenschap zijn soms heel streng naar elkaar"
In de nieuwe online serie X-Y-SEX spreekt presentator Robbert Rodenburg prominente lhbtqia+’ers, die op een creatieve manier (denk aan: een liedje, een toneelscène of stand-upcomedy) voorlichting geven over de letter die hen vertegenwoordigt.
Wij spraken drie deelnemers van deze serie en vroegen hen of ze zich thuis voelen in de gemeenschap, en wat er moet veranderen om hun lettergenoten en andere minderheden te normaliseren.
Victor Luis van Es (31 jaar, cabaretier) over de letter B
“Ik denk dat deze letter tegenwoordig meer een plek heeft binnen de Pride dan vroeger. Ik moet wel zeggen dat ik niet heel vaak naar de Pride ga en niet echt betrokken ben bij de organisatie, dus over hoeveel ruimte er écht is voor biseksuelen kan ik niet heel stellig zijn. Ik weet wel dat het een paar jaar geleden nog de Gay Pride heette en ze dit hebben veranderd in Pride om inclusiever te zijn; die ontwikkeling is gelukkig al enige tijd gaande.”
Identiteit
“In X-Y-SEX praat ik over hoe ik het heb ervaren om uit de kast te komen als biseksueel, hoe je daarmee schippert als je op mannen en vrouwen valt en of je bijvoorbeeld een langetermijnrelatie kunt aangaan. Ook vertel ik hoe dat je identiteit en zelfbeeld vormt; die kan namelijk best wel eens verschillen wanneer ik een aantal maanden echt verliefd ben op een meisje en daarna op een jongen. Vooral omdat mensen in je omgeving anders op je reageren.”
Handvatten
“Vroeger waren er allemaal aannames en vooroordelen over biseksualiteit, men dacht bijvoorbeeld dat het niet echt bestond. Je hoorde aan beide kanten: ja, mensen roepen af en toe dat ze bi zijn, omdat ze in de war zijn en niet weten wie ze zijn. Ik vond het moeilijk om daarmee om te gaan, want ik had als puber niet veel handvatten en het beeld was voor mij heel zwart-wit: je bent gay of je bent lesbisch. Punt. Nu ik er open over praat, hoop ik dat een jonger persoon, iemand van 14 of 15, er zo niet zo lang mee hoeft te worstelen zoals ik dat heb gedaan.”
Eline van Gils (30 jaar, actrice) over de letter Q
“Ik was me er niet altijd van bewust wat de letter Q precies in dat rijtje deed. Ik weet niet of dat ook voor anderen geldt, maar sinds kort heb ik wel het idee dat queer een bekender fenomeen is binnen de Pride. Ik voel me hoe dan ook zeer thuis in de lhbtqia+-gemeenschap. Ik ben buiten de Randstad opgegroeid, daar was niet echt sprake van een gemeenschap. Maar sinds ik in Amsterdam woon, intussen zo’n 11 jaar, voel ik me veel meer op mijn plek dan in een heteronormatieve gemeenschap.”
Coming-out
“Voor X-Y-SEX heb ik een korte scène geschreven, waarin Robbert en ik praten over coming-outs binnen de queer gemeenschap, en hoe problematisch en verdrietig dat vaak is in films. In een perfecte wereld zouden mensen niet uit de kast hoeven komen, maar omdat we daar nog niet zijn, wil ik er in ieder geval een positieve draai aan geven. Ook voor de partij die de coming-out aanhoort; als iemand ergens mee worstelt, is het niet voor niets. Dus als je het wegwuift, dan denkt degene die uit de kast komt: ‘Blijkbaar is het onbelangrijk.’ Ik wil laten zien hoe mensen positief kunnen reageren door bijvoorbeeld te zeggen: ‘Oh, wat fijn dat je het hebt uitgevonden.’ Die kant moet echt belicht worden, anders wordt het wel heel eng om uit de kast te komen.”
Minderheden
“Ik denk dat er heel veel subculturen zijn in deze gemeenschap, wat ertoe leidt dat mensen soms heel streng naar elkaar kunnen zijn, elkaar veroordelen of in het ergste geval zelfs racistisch zijn. Je hebt binnen deze minderheid ook minderheden en als die vaker gezien worden, zullen mensen er anders naar kijken. Wat helpt is meer content maken, series, films en verhalen, zodat deze community en iedereen die daarbij hoort genormaliseerd wordt. Het is belangrijk om je ergens in te herkennen en een voorbeeld te hebben.”
Marleen Hendrickx (30 jaar, theatermaker) over de letter I
"Binnen de intersekse gemeenschap zijn de meningen verdeeld over of de letter I een plek heeft binnen de Pride. Ik denk het wel, maar sommigen zeggen dat de andere letters meer over seksuele geaardheid en seksuele oriëntatie gaan, en het bij ons eerder iets lichamelijks is, iets waarmee we zijn geboren. Tegelijkertijd hebben we allemaal te maken met stigma’s en discriminatie. Ik denk dat het sterker is om dat met een groep te bestrijden, dan wanneer we het alleen als intersekse gemeenschap zouden doen."
Bewondering
"In eerste instantie identificeerde ik me niet zo met de lhbtqia+-gemeenschap, omdat ik vooral zo normaal mogelijk wilde zijn. Nu ik een voorstelling heb gemaakt over mijn intersekse zijn, en ook in andere toneelstukken heb gespeeld die over deze gemeenschap gaan, voel ik me steeds meer verbonden. Wel kijk ik nog met een zekere bewondering naar mensen die zich heel vrij in hun gender durven te bewegen en tijdens de Pride uitpakken. Dat komt doordat ik altijd bezig was met hoe ik als vrouw overkom, zodat niemand iets aan me zou merken. Nu begin ik ook langzaam die vrijheid te voelen, maar ik ben nog niet waar anderen zijn."
Geheimhouding
"Er werd tegen me gezegd dat ik niet over mijn intersekse zijn mocht praten. Ik wil laten zien dat het juist wel kan, dat ik er gelukkiger door ben geworden en er dus een alternatief is voor die geheimhouding. Ik denk ook dat het voor de samenleving nodig is dat intersekse mensen zich uitspreken; zolang dit niet gebeurt, blijft het een onbekend onderwerp. Het is gewoon tijd dat we mensen gaan vertellen dat intersekse mensen bestaan en dat de man-vrouw tweedeling op biologisch vlak niet klopt, aangezien 1,1 procent van alle mensen niet volledig man of vrouw is."