De springplank van Otto-Jan Ham
In de rubriek Springplank vertellen bekende en minder bekende Nederlanders wie de bepalende persoon in hun leven of carrière is geweest. Ditmaal: wildebras, spraakwaterval en televisiemaker Otto-Jan Ham, van Studio Brussel en De Ideale Wereld. Ook wel: de bekendste Nederlander in België die we hier niet kennen.
Ja, wij Nederlanders hebben Jan Mulder, Jan-Jaap van der Wal en, vooruit, ook ex-K3’er Josje vooruit gestuurd om Vlaanderen te verkennen en (langzaamaan) terug te veroveren. Maar wat veel Hollanders niet weten: we hebben al jaren een mol in de Vlaamse media zitten, in de vorm van Eindhovense duizendpoot Otto-Jan Ham, de vaste presentator van het satirische Canvas-programma De Ideale Wereld.
Dat is misschien niet het best bekeken programma in Vlaanderen ooit, zegt hij zelf, maar het maakt altijd de nodige tongen los – perfect om een actualiteitenprogramma als De Ideale Wereld ook na de uitzending een lange adem te bezorgen. Dat mijn vaste Vlaams-Amsterdamse vriendengroep genaamd 'Feest #6' het in onze hoofdstad regelmatig over De Ideale Wereld heeft, is dan ook niet zo vreemd. Reacties van hen op dat ik Otto-Jan ga spreken variëren van "oooohhh ik hou van hem" tot "sympa kerel" tot "heb er een gemeenschappelijke vriendin mee". Klinkt als een toegankelijke Nederbelg, toch?
Tijd om deze onbekende bekende even beter te leren kennen dus. Want hoezo is deze man zo bekend in België maar niet hier, terwijl hij stiekem een Nederlander is? Dat is toch best vreemd?
“Dat is niet eens zo stiekem! Ik ben eigenlijk 100% Nederlander, maar ik woon al bijna mijn hele leven in België."
Dat vinden wij natuurlijk als Nederlanders heel interessant, dat wij je nog een beetje kunnen claimen.
“Ik ben van jullie, ik ben van jullie!”
Hoe zien Vlamingen jou eigenlijk?
“Onorthodox of wild. Ik heb dat imago ook wel gecultiveerd, hoewel het wel een groot deel is van hoe ik ben. Ik ben wat dat betreft echt een Nederlander: ik ben brutaler en onconventioneler dan mijn collega’s hier in Vlaanderen. Dat is een vloek en een zegen, hè. Sommige mensen weten niet goed wat ze met me aan moeten, maar het maakt me voor anderen weer exceptioneel – ik denk dat ik daar ook wel alleen in sta, hier in Vlaanderen.”
Je bent het beste van twee werelden dus.
“Eigenlijk wel! Ik ben een droom.”
Ik vraag het maar meteen: wat is jouw springplank?
“Er was niet één iemand die mij uit de goot heeft getrokken of ontdekt heeft. Het is het tegenovergestelde geweest: ik ben onmiddellijk na mijn studie bij Studio Brussel begonnen. Daar is het eigenlijk heel traag gegaan, ik kreeg niet onmiddellijk een eigen programma – ik vond zelf dat ik het wel verdiende [lacht].”
“Ik denk dat ik een jaar of vijf op de redactie heb gezeten voordat ik wel een eigen programma kreeg. Maar achteraf gezien is het altijd goed dat je een laatbloeier bent of dat je meer tijd krijgt om te ontdekken wat je kunt en meer ervaring opdoet. Kijk naar bijvoorbeeld Memphis Depay, die veel te jong bij Manchester United tekende, en dan blijkt dat hij daar niet klaar voor was. Ik beschouw het wel als een zegen dat je er wat meer tijd voor krijgt, daar word je mentaal sterker van.”
Het gevaar van op je bek kunnen gaan, vind ik een van de dierbaarste angsten die er bestaan
Maar dat eigen programma bij Studio Brussel kwam pas na een omweg via Nederland, vertelt Otto-Jan me. Hij was reporter voor Studio Brussel op een paar MTV-awardshows en viel hierdoor op bij de MTV-bazen. Die zochten net iemand in Nederland, die in België al een beetje bekend was; de Nederlandse MTV-hosts vonden niet genoeg aansluiting bij de Vlamingen. Otto-Jan vertrok prompt naar Amsterdam (en later Bussum), naar MTV en TMF Vlaanderen – wat hij een mislukt avontuur noemt.
Waarom mislukt?
“Omdat ze zodra ik daar aankwam de stekker uit de zender trokken: ze maakten geen lokale content meer. Ik heb daar een paar jaar voornamelijk uit mijn neus lopen vreten.”
Maar je deed het toch. Hoe was die stap van redacteur naar iets presenteren?
“Ik ben wat dat betreft even onzeker als iedereen, maar ik beschik over de nodige bluf. Als ik ergens een uitdaging in zie, ongeacht het feit of ik er capabel voor ben, dan ga ik die aan. Als bijvoorbeeld Arsenal morgen zou bellen en vraagt of ik in de spits wil staan, dan zou ik geen nee zeggen, ondanks dat ik een vrij slechte tot heel slechte voetballer ben. Als je een kans krijgt, dan kan je maar beter even voelen hoe het is om erdoor op je bek te gaan, snap je? Het gevaar van op je bek kunnen gaan, vind ik een van de dierbaarste angsten die er bestaan. Dat heb ik aan het begin van elk televisieprogramma ook wel: een heerlijk gevoel dat je scherp zet.”
“Bij terugkomst in Vlaanderen ben ik een beetje blijven aanmodderen bij Studio Brussel, maar ik voelde dat ik weer behoefte had aan nieuwe dingen. Zo ging ik in de nachten presenteren, iets wat voorheen niet op de Belgische radio werd gedaan. Mede daardoor ben ik opgepikt door het productiehuis Woestijnvis.”
Wij Nederlanders kennen Woestijnvis niet, maar dit Vlaamse productiehuis staat achter de (origineel!) Vlaamse programma’s als De Slimste Mens ter Wereld (waar Otto-Jan ook aan deelnam in 2012), Hotel Römantiek (dat Otto-Jan ook presenteert) en De Mol. En natuurlijk De Ideale Wereld, waar Otto-Jan de kans kreeg om televisie te maken. Maar daar begint het bij hem nu, na tien seizoenen in vijf jaar, ook weer te kriebelen.
Je zegt, ik heb steeds de behoefte om iets nieuws te proberen. Waar komt dat toch vandaan?
“Ik ben altijd bang om in een soort routine terecht te komen. Dat heb ik al vaak meegemaakt, dan beslis ik: ik stop ermee. Ik presenteer nu al vijf jaar lang hetzelfde, een bepalend programma met betrekkelijk succes en unaniem goede recensies, maar ik ga weer iets anders doen. Ik voel dat ik dat moet gaan doen, om mezelf weer uit te dagen.”
Veel mensen zouden dat eng vinden.
“Ik zou liegen als ik zei dat ik het niet eng vind, maar ik sta er voor honderd procent achter. Hoe ouder je wordt, hoe beter je weet waar je goed in bent.”
Otto-Jan Ham (Eindhoven, 1978) is presentator van (nog wel) De Ideale Wereld en de Vlaamse versie van Hotel Römantiek. Hij was lange tijd samensteller en dj bij Studio Brussel, en vervolgens vj bij MTV Nederland en TMF Vlaanderen. Tevens bassist van Awesome Sumi volgens zijn Wikipedia-pagina, maar daar heb ik niet naar gevraagd.