Terug naar Brandpunt+
Filmmaker Stephen Morse kreeg ongeremde toegang tot Geert Wilders voor een docu
We belden met de Amerikaan die lukte wat Nederlandse journalisten maar niet gedaan krijgen.
De Amerikaanse filmmaker Stephen Robert Morse studeerde in 2010 in Amsterdam en dacht toen: die Geert Wilders, dat is toch een interessant fenomeen. Nu, zeven jaar later, kregen hij en zijn coregisseur J.H. Nicolas als toegang tot de persoonlijke kringen van Wilders zelf: Wilders die praat over zijn vrouw en zijn jeugd, lacht om zijn twee poezen en zuchtend vertelt hoe het is om al twaalf jaar met beveiliging te leven. Tamelijk uniek, aangezien Wilders amper met buitenlandse journalisten praat, laat staan met Nederlandse. De documentaire van Morse duurt 90 minuten, en kreeg de treffende titel Wilders.
Ik sprak hem in zijn hotelkamer, in de lift en in zijn taxi naar Schiphol over hoe het nu is, kletsen met de mens Geert Wilders, niet de politicus Geert Wilders.
Waarom was het belangrijk dat deze documentaire er kwam?
“Wilders is nog niet heel oud en hij zal waarschijnlijk nog lang meespelen op het politieke toneel. Hij stond op de voorkant van Time Magazine. Zijn invloed gaat verder dan alleen Nederland, ook in de rest van de wereld wordt hij steeds groter. Veel mensen bang zijn voor de mondiale ruk naar rechts. Misschien verloor Le Pen dit keer en werd Wilders dit keer ‘maar’ tweede in de afgelopen verkiezingen. Maar de volgende keer kán hij de grootste worden. Reden genoeg om een documentaire over de beste man te maken, lijkt mij.”
Wilders is niet makkelijk om te ‘regelen’ voor journalisten. In een interview zei je dat hij overstag ging na een eerste ontmoeting met jou. Wat gebeurde er tijdens die ontmoeting?
“Ik zei tegen hem dat we een eerlijke film wilden maken. We wilden hem en zijn standpunten niet aanvallen. Mijn vorige film Amanda Knox [over de Amerikaanse verdachte van de moordzaak in 2007]. liet beide kanten van het verhaal zien, en kijkers mochten er zelf hun conclusies uit trekken. Deze film over Wilders moest dat ook krijgen.”
Als ik hem morgen bel en dat zeg, weigert-ie alsnog.
“Dat ligt ook een beetje aan de Nederlandse media. Ik zag ooit een interview met hem door John Sweeney van de BBC. Die viel hem soort van aan en onderbrak hem steeds. De Nederlandse media vonden dat het beste interview ooit en vroegen zich af waarom niemand in Nederland dat ooit deed. Maar ik vond dat het slechtste interview dat ik ooit heb gezien. Ik zag vooral een journalist die zijn eigen mening wilde ventileren en niet wilde horen wat Wilders dacht. Het was zielig en verschrikkelijk. Ik vond die man een slechte journalist – dat heb ik hem ook gezegd op Twitter.”
Je zei in een interview dat je Wilders wilde portretteren als een man met goede en slechte eigenschappen. Werd je ergens door verrast? Je hebt hier tenslotte in Nederland gewoond en kende hem al een beetje via de Nederlandse media.
“Ik dacht dat hij misschien een beetje eng zou zijn, maar hij was heel erg toegankelijk. Toen ik vroeg of we met hem mochten filmen in de auto, hielp hij ons met de beveiliging.”
Wat heb je over hem geleerd?
“Wilders is anders dan Donald Trump; hij doet dit al twintig jaar. Hij is heel vaardig, gewiekst en slim. Iedereen die zegt dat Wilders dom of een idioot is, zit fout.”
Hoe merkte je dan aan hem dat hij zo slim is?
“Hij is heel zelfverzekerd, heel strategisch. Het lijkt soms alsof hij dingen zomaar zegt, maar het is allemaal gepland. Hij weet wanneer de media zitten te kijken, dat we in een soundbite cultuur leven en dat een bepaalde uitspraak van hem zal ontploffen in de media.”
Je vergeleek hem net al even met Trum --
“--Trump is een idioot. Wilders gelooft in alles wat hij zegt, maar Trump niet.”
Wilders vertelt in de documentaire dat hij vaak naar Israël ging om te feesten en te drinken. Een jongen daar nam hem stiekem over de grens mee, naar Caïro. Wilders vertelde dat de haat die deze jonge Arabische jongen spuwde over Israël hem volledig heeft veranderd.
“Ja, daar werd Wilders geconfronteerd met een haat naar Israël die hem naar eigen zeggen volledig heeft veranderd. In je jeugd zie natuurlijk de dingen die je vormen als mens. Wanneer je naar het leger gaat, of gaat reizen, bijvoorbeeld. De meeste mensen gaan niet naar Israël op die leeftijd en maken die dingen niet mee. Hij maakte terroristische aanslagen mee op jonge leeftijd. Dat heeft verstrekkende gevolgen gehad.”
Waren er moeilijke momenten tijdens het filmen?
“Het was altijd stressvol tijdens de politieke rally’s met hem. We gingen met hem mee en er was altijd zoveel beveiliging, slecht weer, ga zo maar door. Mijn coregisseur vond de Turkse protesten eng [in maart, naar aanleiding van een diplomatiek conflict tussen Turkije en Nederland vlak voor de verkiezingen]. Daar ben ik het niet mee eens, want Wilders heeft professionele beveiligers en bodyguards, dus ik was nooit echt bang. Hun taak was om hem te beschermen en ons ook een beetje.”
Tijdens het interview gister bij RTL Late Night zei je: “Wat betreft mijn politieke voorkeuren zit ik niet bepaald aan de rechterkant van het politieke spectrum.” Was het soms moeilijk om naar hem te luisteren?
“Je moet de mensen waar je het niet mee eens bent wel begrijpen. Er zijn veel meer ergere mensen om mee te werken dan hij, denk ik. Hij hielp ons bij de vragen en alles. Het was.. oké.”
Je was erbij toen hij bepaalde politieke tv-debatten annuleerde..
“..Dat was natuurlijk strategisch. Hij is een strateeg. Hij doet alleen mee als hij er wat aan heeft.”
En de film komt nu pas uit, na de verkiezingen.
“Precies. Ik heb hem misschien verteld dat het voor de verkiezingen zou uitkomen.” [lacht]
Stephen Morse met Geert Wilders
