Terug naar Brandpunt+
Weg met de voedingsmythe: “Suikers en zoetstoffen kunnen ADHD veroorzaken”
- Voedingsmythen
- 24 jul 2017
- 4 minuten leestijd
Op deze plek prikt Martijn Katan de hardnekkigste spookverhalen over voedsel door. Met vandaag een antwoord op de vraag of suikers en zoetstoffen van onze kinderen ADHD’ ers maken.
De mythe:
“Suikers en zoetstoffen kunnen ADHD veroorzaken.”
OK, kinderen en ADHD, hoe zat dat ook alweer?
ADHD is een aandachtstoornis en kenmerkt zich door symptomen als impulsief gedrag, concentratieproblemen en rusteloosheid. Van de kinderen onder de 16 jaar lijdt zo’n drie tot vijf procent aan deze stoornis. Als je kijkt naar het medicatiegebruik dan slikt zo’n vijf procent van alle basisscholieren Ritalin (het meest gebruikte medicijn bij ADHD) en bij jongens tussen de 11 en 13 gaat dat aantal zelfs richting 1 op de 10.
Omdat er weerstand bestaat onder ouders tegen het slikken van pillen door hun kinderen is er veel belangstelling voor diëten tegen ADHD. Het gaat hierbij vooral om eten zonder suiker en additieven.
Suiker en kleurstoffen zouden ADHD veroorzaken, maar blijkt dat ook uit de onderzoeken?
De dieet-behandeling van ADHD begon veertig jaar geleden met het uitbannen van suikers, conserveermiddelen en kleurstoffen. Als een kind die niet meer kreeg, leek het rustiger te worden. Dat werd ook gezien bij een grote Nederlandse studie naar het zogenaamde RED-dieet. Dat leek verbluffend goed te helpen. Wanneer de kinderen het dieet volgden waren ze rustiger en luisterden ze beter.
Conclusie hoogleraar Martijn Katan
Hoe moet je de onderzoeken op dit terrein duiden?
“Grote vraag bij de positieve uitkomst van het onderzoek naar het RED-dieet is of dat kwam door wat er in het eten zat of door wat het kind en de ouders geloofden. Gedrag zit in de hersenen en is erg beïnvloedbaar. Vergelijk het met pijn. Als je kind een gat in de knie valt en je geeft er op een overtuigende manier een kusje op, dan wordt er in zijn hersenen een natuurlijk soort morfine gevormd en doet het echt minder pijn. Je kunt dat suggestie noemen of een placebo-effect, maar het werkt wel.
Zo’n placebo-effect zou ook gespeeld kunnen hebben bij het onderzoek naar het RED-dieet voor ADHD. De kinderen wisten wanneer ze op dieet waren, want dan kregen ze alleen maar rijstwafels, peren en groenten. Dat hielp enorm, ze werden rustiger en luisterden beter. Was dat allemaal suggestie? Dat hoeft niet, maar voorlopig bewijst dit onderzoek niet dat het RED-dieet werkt.
Maar hoe kom je er dan achter of speciale ADHD-diëten werken of volstrekte onzin zijn? Dat kan door een zogenaamd dubbelblind onderzoek uit te voeren. Het kind krijgt dan twee verschillende diëten. Het voedsel ziet er exact hetzelfde uit en smaakt ook hetzelfde. Het enige verschil is dat het ene dieet suiker bevat of kleurstof en het andere niet. Niemand mag weten wat waarin zit, want anders kunnen bijvoorbeeld ouders onbewust signalen aan het kind afgeven.
Suiker blijkt bij zulk dubbelblind onderzoek niets te doen. Niet dat suiker goed is voor kinderen, maar hyperactief worden ze er niet van. Kleurstoffen lijken bij sommige kinderen wel een beetje effect te hebben, maar niet veel. Kortom, er is onvoldoende bewijs voor de werkzaamheid van deze diëten tegen ADHD.“
Dus, is het wel of geen onzin dat suikers en kleurstoffen de boosdoener zijn?
“Suikers doen niets, maar over kleurstoffen zijn we niet helemaal zeker. Onderzoek gaat namelijk altijd over gemiddelden. En er bestaan aanwijzingen dat een klein aantal kinderen misschien wel baat heeft bij eliminatie van kleurstoffen; wat als dat nou net jouw kind is? “
Ok, dus ouders kunnen hun drukke kinderen gerust vol gooien met suiker en kleurstoffen?
“Zeker niet, kleurstoffen zitten vooral in snoep en frisdrank. Als je je kind minder snoep en frisdrank geeft, is dat goed voor hun tanden en hun gewicht. Maar verwacht niet dat je kind er rustiger van wordt, want ADHD wordt zelden of nooit veroorzaakt door suiker of kleurstoffen.”
De volgende keer behandelen we de mythe:
"Rode wijn is goed voor het hart."