Dilara (18) gaat voor het eerst stemmen: "Je moet als politicus maar net je dag hebben, en de mooie oneliners om je kiezers mee te overtuigen"

In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen volgen we zwevende kiezers Dilara (18), Kasper (20) en Thijs (20), die voor het eerst naar de stembus gaan op 17 maart. Vandaag het laatste deel van ‘De zwevende Gen Z is aan zet’: de knoop doorhakken. Op wie stemmen ze op 17 maart?

Welke partijen richten zich op de thema’s die we belangrijk vinden? En bestaat er wel een partij waar we ons volledig achter kunnen scharen? In drie afleveringen vertellen deze drie jongeren over hun keuzeproces en wat ze belangrijk vinden. In deze derde en laatste aflevering maken zij de grote beslissing: welke partij verdient mijn stem?

Dilara Bilgic is 18 jaar, woont in Alphen aan den Rijn, en studeert psychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Vorig jaar schreef ze op basis van haar profielwerkstuk het boek ‘De Black Box Democratie’: een analyse op het huidige politiek systeem in Nederland, en een alternatief waarin inclusie centraal staat.

“Ik heb besloten op een vrouw te stemmen. Ik heb bewust eerst mijn keuze gemaakt alvorens verkiezingsdebatten te kijken, omdat ik mijn stem niet wil laten afhangen van momentopnames. Je moet als politicus maar net je dag hebben, en de mooie oneliners om je kiezers mee te overtuigen. Daarom heb ik pas nadat ik een keuze had gemaakt de verkiezingsdebatten gekeken uit politieke interesse.”

“Ik ben blij dat ik het zo heb aangepakt, omdat ik tijdens het kijken van de debatten toch wel merkte dat ik begon te twijfelen. Uiteindelijk heb ik die twijfels weg weten te houden. Ik wil mij niet laten leiden door zulke momentopnames, maar door naar het hele plaatje te kijken. Dat is ook een van de redenen dat ik op deze vrouw ga stemmen. Zij probeert verder te kijken dan het politieke getouwtrek en het profileren. Daarnaast opereert ze met kennis van wetten, waarbij ze kijkt naar de haalbaarheid van beleid, zowel juridisch als maatschappelijk. Dat is heel belangrijk, vooral als je kijkt naar de moties die de afgelopen jaren alleen maar in toenemende aantallen zijn ingediend.”

“Politici dienen moties in en maken beleid, maar uiteindelijk moeten de ambtenaren het uitvoeren. Veranderingen en beleidswijzigingen bemoeilijken vaak de uitvoerbaarheid voor de ambtenaren. Daar ging het onder andere mis bij de toeslagenaffaire. De Belastingdienst moest zo vaak nieuw beleid uitvoeren, waardoor de ambtenaren achterstanden begonnen op te bouwen. Zij moesten meedoen met de waan van de dag, terwijl de Belastingdienst en daarmee de burgers beter gebaat zijn bij een stabiele organisatie. Het is daarom eufemistisch gezegd verstandig dat politici daar oog voor hebben. Dat is belangrijk om Nederland regeerbaar en leefbaar te houden. Regeerbaar voor de leiders en leefbaar voor de burgers.”

Kasper Kurpershoek is 20 jaar, woont in Amersfoort, en is bezig met de inschrijving van een studie aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht.

“Wil ik stemmen op een grote partij waarvan ik weet dat die in elk geval in de Tweede Kamer zit of op een kleinere partij die iets preciezer overeenkomt met mijn idealen? Op dit moment twijfel ik tussen GroenLinks en Volt. Ik neem nu nog een paar dagen de tijd om me te verdiepen in beide partijen, maar het wordt in elk geval een keuze tussen die twee.”

“Nadat ik een stemwijzer had ingevuld, was Volt op mijn radar gekomen. Ik kwam erachter dat ik me wel kan vinden in veel standpunten van deze partij. Volt is bijvoorbeeld een van de weinige partijen die wel graag met kernenergie wil werken. Voor een beter klimaat vind ik het belangrijk wanneer een partij openstaat om nieuwe technologie te onderzoeken en te omarmen waar dat kan. Maar GroenLinks spreekt me ook aan, omdat het een grote partij is die een goede kans heeft om iets te doen in het kabinet of in de oppositie, en een kleine partij als Volt heeft dat minder. Wat ik lastig vind, is om te bepalen wat de prioriteiten zijn van een grote partij als GroenLinks. Elke keer als ik hun standpunten lees, erken ik dat het belangrijk is. Toch vraag ik me soms af of dat dan het meest belangrijke is voor nu.”

“Door de toenemende polarisatie tussen links en rechts, wat me eerder opviel, heb ik besloten dat ik niet te extreem wil stemmen. Ik wil ook niet stemmen op een partij die naar mijn mening actief bijdraagt aan die polarisatie. Daardoor vielen de kleinere, extremere linkse partijen zoals de PvdD en BIJ1 al gauw af. Ik denk dat een vrij vergelijkbaar kabinet wordt gevormd als het vorige, en dat de polarisatie blijft toenemen. Of dat goed of slecht is? Weet ik niet, maar dat zullen we dan nog wel zien.”

Thijs Sigtermans is 20 jaar, woont in Breda, en studeert economie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.

“Ik heb besloten om uiteindelijk mijn stem te geven aan VVD. Het is niet zo dat ik mij volledig vertegenwoordigd voel door VVD, maar vergeleken met andere partijen bots ik daar het minste mee. Daarnaast is VVD al jaren de grootste partij in Nederland, en heeft het veel bestuurservaring. Bovendien staat deze partij niet voor een centrale overheid, waar vooral linkse partijen zich wel hard voor maken. Ik denk dat de rol van de overheid niet te groot moet zijn, omdat juist daar ook dingen fout gaan. Denk maar aan bijvoorbeeld de toeslagenaffaire.”

Er zijn partijen die ingrijpende hervormingen willen doorvoeren; onder andere het sluiten van grenzen, het ontnemen van rechten van minderheidsgroepen, en het terugdraaien van alle coronaregels, maar ook het compleet omgooien van het zorgfonds, wat tientallen miljarden kan kosten, en het verhogen van belasting voor de grootste bedrijven. Dit kost veel geld, en ook baangelegenheid. Meer belasting leidt tot meer frictie in de markt, lagere winsten en daardoor ook lagere bereidheid van bedrijven om werknemers meer salaris te betalen.”

“In deze zware tijd, psychologisch en economisch gezien, is het ontzettend belangrijk om het onszelf niet nog lastiger te maken. Dit soort standpunten zijn daarom meer om zieltjes te winnen dan dat het ons echt vooruit helpt, vind ik. Het kan best dat hervormingen op den duur beter zijn, maar dat betekent niet dat het optimaal is om nu door te voeren. Afgaand op de peilingen verwacht ik overigens dat dezelfde partijen gaan regeren. Op dit moment houden deze partijen elkaar redelijk in evenwicht, waardoor er geen uitgesproken beleidsplannen worden uitgevoerd. Ik hoop wel dat er wordt ingezet op innovatie en het behouden van banen, zodat we ook in de toekomst een welvarend land kunnen blijven.”

• Deel

Fitria Jelyta

Freelance schrijver