Club Lees

Club Lees las 10 minuten 38 seconden in deze vreemde wereld

  • 5 minuten leestijd

Het eerste boek van Club Lees, 10 minuten en 38 seconden in deze vreemde wereld van Elif Shafak, zit erop! Een maand lang (20 oktober-19 november 2023) werd er meegelezen door de app gebruikers en de clubleden. Het boek werd aangevuld met annotaties van Naaz. De annotaties zorgden voor een gesprek tussen lezers in de kantlijn. Op 15 november vond de online meetup plaats, waarin de clubleden en de lezers met elkaar in gesprek gingen. We zetten de mooiste leesmomenten op een rijtje.

De dood

Dit boek begint op een ongewoon moment. Hoofdpersoon Tequila Leila is vermoord en gedumpt in een container. Volgens wetenschappers is er nog 10 minuten en 38 seconden activiteit waarneembaar in het lichaam, na het sterven. In deze tijd blikt Leila terug op haar leven. Ze vertelt over herinneringen, blikt terug op de mensen uit haar leven en ze ervaart  verschillende smaken en geuren. In de app vroeg Naaz aan de andere lezers:

Denk jij ook wel eens na over wat er na de dood is?


In de kantlijn stroomden de antwoorden binnen. Een van de andere clubleden, Hanneke, reageerde met een antwoord zo mooi, dat Naaz het in de online meetup aanhaalt als een van de mooiste reacties op haar annotaties: ‘’Het bleef me bij, hoe mooi jij naar de dood en rouw kijkt.’’

de dood 1

Andere mee-lezers reageren ook. De een zegt niet bang te zijn voor de dood, en er daarom niet over na te denken. Een ander vraagt zich af of je in de hemel komt.

In de online meetup over het boek komt de dood van Leila ook ter sprake. Zo was een deel van de lezers al vergeten dat Leila overleed in het boek, omdat het lezen ervan zo levendig was. ‘’Leila kwam echt tot leven in het verhaal’’, aldus Naaz ‘’Het was bizar om te bedenken dat ze het hele boek lang aan het sterven is.’’

Iemand vraagt in de meetup chat: Waarom werd Leila eigenlijk vermoord? Naaz legt uit: ‘’Er was een groep mensen in Istanbul die de stad ‘schoon’ wilden krijgen door ongelovigen en sekswerkers te vermoorden. Ze had eigenlijk gewoon pech.’’

de dood 00

Vriendschap

Terwijl Leila het hele boek lang sterft, zitten in haar levensverhaal de andere thema’s uit dit boek verborgen. De voornaamste daarvan is vriendschap. Met haar vijf vrienden kan Leila de wereld aan; de vrienden worden als familie voor haar. In de app geeft het de lezers rust om te zien dat Leila vriendschappen sluit tussen alle ellende door:

In de online meetup vertelt een van de lezers hoe zij een scène heel goed voor zich zag: het moment dat alle vrienden van Leila samen in haar appartement haar spullen gaan uitzoeken: ‘’Ik zag ze roken in het raam, ik zag ze voor me samen in de woonkamer. Dat was zo mooi.’’

Ik zag ze voor me samen in de woonkamer.


vriendschap 00

De rol van de vrouw

In het boek lees je hoe Leila opgroeit in een islamitisch gezin in Turkije. Gedurende haar leven wordt Leila's vader steeds religieuzer en daarmee strenger: Leila mag geen televisie meer kijken, bepaalde boeken niet lezen en niet dansen. Naast religie is er in het boek een duidelijk cultureel onderscheid tussen de man en de vrouw. Vrouwen moeten zich aan allerlei regels houden en moeten rein blijven. In de kantlijn ontstaan er gesprekken.

vriendschap 1

Ook in de meetup komt het terug. Naaz vertelt over hoe er in haar Amsterdamse buurt veel jonge meisjes een hoofddoek dragen: ‘’Ik vind het moeilijk om te zien soms, omdat ik als jong meisje mij op een gegeven moment ook moest bedekken, terwijl ik zelf helemaal niet bezig was met seksualiteit.’’ Clublid Noah vult aan: ‘’Ik had het nooit zo bekeken, de moeder van een vriendin van mij draagt een hoofddoek en zij had het zo mooi uitgelegd dat ik nooit de link met bedekking of vrouwenonderdrukking had gelegd. Toen ik jouw verhaal las en hoorde Naaz, zag ik een andere kant.’’


Dierenliefde

In het boek heeft Leila een kat genaamd Chaplin. Naaz vertelt in haar annotaties over haar eigen kat Kruikje en haar liefde voor dieren. In het boek staat Chaplin voor een metafoor, volgens een oplettende lezer:

vriendschap 1

Naast een kat speelt ook een vis een grote rol in het verhaal. Leila wordt op het einde van het boek in de rivier herenigd met een kempvis, een vis die eerder in het boek ook al voorkomt. In de meetup gaat het ook over de vis. Naaz: ‘’Ik had vroeger een kempvis. Kempvissen houden van zingen, dus ik ging altijd voor mijn vis zingen en dan kwam de vis naar de hoek van de kom toe om naar me te luisteren.’’ Hanneke antwoordt: ‘’Bizar Naaz, hoeveel overeenkomsten jij met dit boek hebt.’’ Een van de lezers ziet een metafoor terug in de vis: ‘’De kempvis heeft een staart die lijkt op een laken en Leila wordt uit een laken gerold.’’ 

Kempvis foto gemaakt door jeffry surianto

Inspirerend

Als Naaz tijdens de meetup wordt gevraagd hoe zij de maand heeft ervaren zegt ze: ‘’Het was voor mij erg bijzonder dat er hele gesprekken ontstonden onder mijn annotaties, soms met inzichten die ik zelf nog niet had. Dat was het leukste eraan." Bij de laatste annotatie in de app delen de lezers hun ervaring:

inspiratie 00

Lees de artikelen over het boek hier terug of bekijk hier de video-items van Naaz terug, uit de kantlijn van 10 minuten 38 seconden in deze vreemde wereld.