Alle kokosnoten komen dan wel van één en dezelfde palmboom, maar er bestaan tig soorten. Zit er in jouw pakje een oranje kokosnoot of een...

Alle kokosnoten komen van één en dezelfde boom: de kokospalm. Dat is lekker overzichtelijk, maar er bestaan wel meer dan 100 verschillende kleuren en formaten kokosnoten. Door mensen meegenomen van de warme kunstlijnen naar de kweek. Wat zit er in jouw pakje?

Tussde de roden lijnen kun je kokosnoten tegenkomen.

De oorsprong
Waar vielen de eerste kokosnoten uit de boom? De oorsprong van de kokospalm is niet officieel vastgesteld. De meeste wetenschappers zijn het er wel over eens dat ze uit India en Indonesië komen en zich vanuit daar verspreid hebben langs warme kustgebieden. Een kokosnoot valt namelijk uit de boom het water in om zich ergens anders voort te planten, ook wel kruisbestuiving. Daar bracht de mens snel verandering in. Kokos bleek een prima landbouwproduct waar nog wel wat aan te sleutelen viel.

Zelfbestuiver
De kokospalm heeft toch twee ondersoorten, ‘tall’ en ‘dwarf’. De originele palm is de tall en is in de wereld het meest vertegenwoordigd. De dwarf stamt daar vanaf en is een zelfbestuiver, met zowel mannelijk als vrouwelijke zaden. Een goed teken, want hij kan zich dus zelf voortplanten tot ’ie er bij neervalt of wordt neer gekapt. Bij de dwarf-palmen zie je ook de meeste diversiteit in kokosnootsoorten, waar mensen een duidelijke rol in hebben gehad.

Kokosnootonderzoeksbureau
Geknutselde dwarf-palmen worden ‘hybrides’ genoemd. Ze zijn ontwikkeld door een kokosnootonderzoeksbureau in India waar meerdere soorten gekweekt worden, de één met juist meer kokosvlees en de ander met meer water. Zo heb je de Andaman Ordinary, een soort met meer vlees dan gebruikelijk. In de oranje King kokosnoot die je alleen op Sri Lanka vindt, overheerst het kokoswater. Door dit gekweek nam zijn drijvend vermogen af, maar de trotse vrucht viel inmiddels zo ver van zee af, dat hij deze ook niet meer hoefde te trotseren.

Rijpen in de palmtop
Na een half jaar zijn kokosnoten drinkbaar. Het kokoswater wordt zoeter en het vlees begint zich meer te vormen als de kokosnoot langer in de palmtop hangt. De kleur verandert van jong groen, naar geel, dan oranje en uiteindelijk bruin. Tot veertien maanden blijft een kokosnoot een lekkernij. Vlak voordat de noot uit zichzelf uit de boom valt, is hij haast niet meer te drinken of te eten. Eenmaal gevallen groeit er snel een nieuwe palm uit. Tenzij de plukkers al aan het werk zijn geweest; zij exporteren de meeste noten naar het westen en zo komen ze toch nog even op zee terecht.

Auteur: Bram Beckmans