In Popcorntijd bespreekt André Nientied wekelijks het leukste filmnieuws en de beste kijktips. Deze week: Fruitvale Station.

In de VS komt het de laatste jaren opvallend vaak voor: blank politiegeweld tegen niet-blanke verdachten. Meer dan eens bezwijken de veelal zwarte arrestanten hierbij als gevolg van excessief geweld bij hun arrestatie. Waarop de actiegroep Black Lives Matter weer een protestmars houdt, zonder dat er iets verandert, want het blijven ‘incidenten’ volgens de politie.

Dat dit geen typisch Amerikaans verschijnsel is bewijst de Nederlandse zaak van de Arubaanse Mitch Henriquez, die overleed na een door de politie aangebrachte nekklem, al stelt een recent rapport dat dit niet de doodsoorzaak is geweest. Wel waren er na het incident dagenlang rellen in Den Haag. Een paar jaar eerder werd de 17-jarige Rishi Chandrikasing op station Holland Spoor door de politie doodgeschoten toen hij wegrende – een incident dat doet denken aan de gebeurtenissen in de film Fruitvale Station (2013).

Op nieuwjaarsdag 2009 werd in het metrostation Fruitvale Station bij San Francisco de 22-jarige Oscar Grant III door de politie werd doodgeschoten. Volgens de agent in kwestie gebeurde dat per ongeluk: hij wilde de arrestant – die al in de boeien was geslagen en op zijn knieën zat – met een taser-pistool kalmeren maar pakte zijn verkeerde pistool. Zelfs als die lezing waar is, is het een onvergeeflijke fout: de agent werd dan ook veroordeeld voor doodslag en kreeg ‘slechts’ twee jaar cel.

Dat Oscar zijn ruzie met de politie niet overleeft is geen spoiler, want de film Fruitvale Station opent met schokkerige amateurvideo’s die destijds van het drama werden geschoten:

Elk opstootje wordt tegenwoordig immers vastgelegd met mobiele telefoons. Fruitvale Station, het speelfilmdebuut van regisseur Ryan Coogler, reconstrueert vervolgens de laatste dag van Oscar Grant, gespeeld door Michael B. Jordan. Grant blijkt geen onbeschreven blad, niet alleen letterlijk, vanwege zijn enorme tattoos: hij heeft in de gevangenis gezeten en bewaart nog een flinke zak weed in zijn huis. Maar hij staat op het punt zijn leven te beteren en gooit zijn weed-voorraad in zee.

Dat oogt wellicht als een pathetisch gebaar in een film die van Oscar Grant een martelaar wil maken, maar oudjaar leent zich nu eenmaal voor het maken van goede voornemens. Hoe dan ook, de gewelddadige wijze waarop Grants goede voornemens in de kiem worden gesmoord is er niet minder schokkend om. 

Het aangrijpende Fruitvale Station betekende de doorbraak voor regisseur Ryan Coogler en hoofdrolspeler Michael B. Jordan: ze werkten twee jaar later opnieuw samen met Creed, de opvolger van Rocky Balboa.

Coogler is momenteel bezig met een film over de Black Panthers, ook een deel van de Amerikaanse geschiedenis waar een zwarte regisseur ongetwijfeld een duidelijke visie op heeft. En opnieuw is een hoofdrol weggelegd voor Michael B. Jordan.

Fruitvale Station, vrijdag 31 maart, 21.20 uur, VPRO, NPO 3

• Deel