Interview: actrice Genelva Mourik-Lo-Kioeng-Shioe over de serie De Toeslagenaffaire "We willen de gezinnen de erkenning geven waar ze recht op hebben."
De Toeslagenaffaire
Vanaf 21 november wekelijks om 20.30 uur te zien op NPO 1 en te streamen NPO Start.
De nieuwe NPO-dramaserie De Toeslagenaffaire laat indrukwekkend en raak zien hoe het gelijknamige schandaal de levens verwoestte van gedupeerde gezinnen. We spreken met hoofdrolspeelster Genelva Lo-Kioen-Shioe over de impact van de serie, haar voorbereiding op de rol en meer.
Door: Valérie Hoffmann
In de driedelige NPO-serie De Toeslagenaffaire van Joram Lürsen (Bankier van het verzet, Dag & Nacht) krijg je via gefictionaliseerde personages een reconstructie mee van het schandaal dat vanaf 2017 de pers haalde. Je volgt onder andere het leven van Kysia (Genelva Mourik-Lo-Kioeng-Shioe), Rayan (Iliass Ojja) en hun twee jonge kinderen. Hun leven lijkt zorgeloos tot er een onheilspellende belastingbrief van de afdeling Toeslagen op de mat valt: de start van een nachtmerrie die niet lijkt te stoppen. Zo moet het jonge gezin onterecht tienduizenden euro’s terugbetalen en dat heeft desastreuze gevolgen. We spreken hoofdrolspeelster Genelva Lo-Kioeng-Shioe die voor haar rol een Gouden Kalf-nominatie ontving.
De Gouden Kalf-nominatie is meer dan terecht, wat een indrukwekkende rol! Wat wist jij eigenlijk van de toeslagenaffaire voordat je aan de serie begon?
“Ik kwam er door mijn research achter dat ik er eigenlijk nog niet veel over wist! Ik had natuurlijk via het nieuws wel het een en ander meegekregen, maar nog niet hoe bizar en intens de situatie precies was voor de betrokken personen.”
Hoe kwam je hier voor de voorbereiding op je rol achter?
“Ik heb vooral veel met mensen gepraat die de toeslagenaffaire hebben meegemaakt. Zij hadden in eerste instantie natuurlijk wel hun twijfels: zou zo’n dramaserie het verhaal niet sensationeler maken of de slachtoffers anders neerzetten? En dat begreep ik heel goed. Maar het doel van de serie is echt om het verhaal zo goed en zo menselijk mogelijk te vertellen. Toen ik dat uitlegde, reageerden de meesten heel goed en namen ze mij in vertrouwen. Ik ben heel dankbaar voor hun openheid, ondanks alle schaamte die er ook bij ze heerst.”
Wat is een verhaal dat je speciaal is bijgebleven?
“Er waren heel veel heftige verhalen en ze hebben me stuk voor stuk diep geraakt. Eentje ervan zit in de serie en gaat over een moeder die ik sprak die door de affaire nog maar heel weinig geld had. Op een gegeven moment ging haar wasmachine stuk en ze moest toen kiezen tussen eten voor haar kinderen kopen of de wasmachine laten maken. Die keuze is dan natuurlijk makkelijk gemaakt... Maar het zorgde ervoor dat haar kinderen op school werden gepest omdat ze stonken. Dit verhaal raakte me als moeder zo erg, want je wilt het allerbeste doen voor je kinderen. Het idee dat je daar dan niet de middelen voor hebt, gaat echt door merg en been.”
Hoe was het om via je personage Kysia het verhaal te vertellen van vele moeders die slachtoffer zijn geworden?
“Het maakt het natuurlijk extra spannend en ik was ook nerveus, omdat je iets speelt dat gebaseerd is op waargebeurde verhalen. Echte levens. Deze gebeurtenis heeft zoveel levens ontwricht en zoveel mensen pijn gedaan. En het is nog steeds heel actueel. Ik wilde deze rol dan ook graag spelen om de verhalen van die slachtoffers zo goed mogelijk te vertellen.”
Welke scène uit de serie blijft je het meeste bij?
“Dat is zonder twijfel de scène waarin Kysia’s kinderen worden afgepakt. Dat is natuurlijk de nachtmerrie van iedere ouder. Wat het voor mij persoonlijk nog een tikkeltje moeilijker maakte, was dat de actrice die mijn dochter speelt erg lijkt op mijn eigen dochter. De eerste scènes uit de serie die zich afspelen vóór de affaire, speelde ik met mijn eigen kinderen. En de oudere versies van de kinderen zijn dus ook gecast op basis van hun uiterlijk. Los van het feit dat de scène van zichzelf al enorm ingrijpend is, was het extra emotioneel omdat het gewoon echt voelde alsof ik mijn eigen dochter verloor. Het helpt natuurlijk wel om de scène extra goed te spelen, maar het was heel heftig.”
Dat klinkt inderdaad heel intens! Wat hoop jij dat het publiek vooral meekrijgt en bijblijft als ze naar de serie kijken?
“Ik hoop vooral dat Nederland even goed wakker wordt geschud door de serie. Ik denk dat een dramaserie er echt voor kan zorgen dat het gevoel goed op het publiek overkomt, in tegenstelling tot alle droge rapporten en publicaties waar mensen tot nu toe over hoorden. Er wordt in de serie echt een beeld gecreëerd dat zo dicht bij de werkelijkheid zit, dat je er niet meer omheen kunt. Ik hoop ook dat mensen hieruit leren dat we niet zomaar blindelings moeten vertrouwen op een grote instantie als de Belastingdienst. Die maakt natuurlijk ook gewoon fouten, maar dit mag echt nooit meer gebeuren.”
Denk je dat de serie ook iets kan betekenen voor de slachtoffers van de toeslagenaffaire?
“Nog voordat de cast en crew de serie hadden gezien, werd voor de gedupeerde gezinnen een vertoning georganiseerd. Na afloop kwamen veel van hen huilend naar ons toe dat ze zo dankbaar waren dat we het verhaal zo goed hadden verteld en dat ze zichzelf erin herkenden. Hiermee was onze missie dus eigenlijk wel geslaagd: we wilden ze met de serie vooral de erkenning geven waar ze recht op hebben. Dat was voor mij in ieder geval het allerbelangrijkste.”
De Toeslagenaffaire zie je vanaf 21 november drie weken lang om 20.30 uur op NPO 1 en op NPO Start.