Een nieuw jaar, een nieuwe bioscoopoorlog: Baberatu (Babygirl v Nosferatu). Beide vol spanning, seks en psychoseksuele analyses van de donkere kanten van de mens. Hoeveel kans maakt Robert Eggers’ dracula-remake om de strijd te winnen?

Door: Loeke de Waal

Ellen (Depp), een eenzaam jong meisje, smeekt om gezelschap en liefde, maar krijgt een beest: Count Orlok a.k.a. Nosferatu (Skarsgård). Een vampier uit Transsylvanië die een paranormale verbinding met haar maakt en geobsedeerd raakt. Als volwassene, getrouwd met Thomas Hutter (Hoult), blijkt ze nog altijd niet van hem verlost. Thomas wordt door zijn baas naar graaf Orlok gestuurd om hem een landgoed te verkopen. Daar wordt hij gevangengenomen in een plot om bij haar te komen en haar, eindelijk, te consumeren.

Moderne motivaties

Nosferatu is een remake van de gelijknamige stille Duitse film uit 1922, een klassieker waar menig filmmaker hun tanden wel in had willen zetten. Maar uiteindelijk aan Robert Eggers de eer, die het zoals zijn eerdere films (The Witch, The Lighthouse) bijna historisch benaderde. Met een mix van folklore en mythologie. Daarmee wordt zijn Nosferatu gemixt met de film uit 1922, Bram Stoker’s originele roman Dracula en de verfilming daarvan uit 1932.

En hoewel Eggers geen commentaar levert op het nu en zijn voeten ferm in het historische Duitsland van 1838 houdt, kun je niet om de tijdloosheid van sommige thema’s heen. Neem het kapitalistische offer dat Thomas brengt. Hij is bereid zijn familie en eigen leven (letterlijk) op te geven om datzelfde gezin beter te kunnen onderhouden. Het is uiteindelijk de commissie die hij kan verdienen die hem tegen beter weten in een contract laat ondertekenen dat doordrenkt is van red flags.

En dan de consentkwestie. Want volgens datzelfde contract moet Ellen vrijwillig voor de graaf kiezen. En Nosferatu is ervan overtuigd haar daar te krijgen door drie dagen lang te dreigen al haar geliefden te doden en dat ook te doen. Vrije wil, my ass.

Geloof vrouwen; red levens

Maar in Nosferatu zijn vrouwen sowieso gek. Ondergeschikt aan de man, gevaarlijk als ze openlijk seksueel zijn en ‘hysterisch’ als ze hun angsten uiten. Ellen waarschuwt iedereen die het maar wil horen voor de gevaren van deze Orlok voordat haar man vertrekt, maar niemand wil haar geloven. Als ze in haar slaap door hem ‘bezocht’ wordt en in bed crepeert, wordt ze aan het bed gebonden en volgegooid met drugs, omdat dat allemaal wel erg ongemakkelijk is. Ook als hun stad ondertussen overgenomen wordt door de pest (door een plaag van ruim 5000 acteur-ratten, ew!).

Tot de Schnapps drinkende professor Albin Eberhart von Franz (Dafoe) erbij gehaald wordt. Het Van Helsing-achtige personage dat in occultisme geloofd en ogenschijnlijke complottheorieën niet direct links laat liggen. Hij moet Ellen uiteindelijk helpen tot de laatste seconde de mannen het gevoel te geven de leiding te hebben, ook al weet zij al die tijd al dondersgoed - en beter dan de rest - wat haar te doen staat.

Juist haar onderdrukken, blijkt dus gevaarlijk. En daarmee zet Eggers in Nosferatu de schaduw in het licht. Het kwaad dat schuilgaat onder een heel dun laagje sjieke handschoentjes, korsetten en etiquetteregels. Het kwaad dat van binnenuit kan komen en gevaarlijk de vrijheid krijgt als het onderdrukt wordt. In plaats van het te voeden.

Prachtig, maar problematisch?

De meest seksuele scènes voelen het meest uitbuitend. Wanneer Ellen ‘verdorven’ gevoelens probeert op te wekken met haar man of lijkt te genieten van haar marteling bijvoorbeeld. Ja, je zou kunnen zeggen dat dit in hetzelfde straatje past als het eindelijk omarmen van de dingen waar je je voor schaamt en je seksualiteit toch schaamteloos exploreren. De blik op haar als kijker is echter meer van buitenaf, een toeschouwersblik, male gaze-y. Deze scènes roepen eerder een voyeuristisch gevoel op dan een poging een vrouw te tonen die eindelijk haar eigen kracht en autonomie ontdekt.

Nosferatu is wel prachtig gefilmd. Elk frame een schilderijtje om in te lijsten - als je van gothic en bloed houdt. De doorkijkjes: perspectiefverbredend, de lichtinval: perfect, de wisseling tussen kleur en zwart-wit: spannend. En zelfs het walgelijk en bijna door het scherm heen stinkende einde had iets magisch.

Uiteindelijk is Babygirl de interessantere film over de angst voor (seksuele) verlangens in meisjes en vrouwen, Nosferatu kijk je dan voor de herinnering aan hoe daar doorgaans op gereageerd wordt en natuurlijk de plaatjes. Wát een bioscombi: bring on Baberatu!

• Nosferatu (2024)
• Cijfer: 7
• Horror
• Duur: 2u, 12min
• Regie: Robert Eggers
• Cast: Lily-Rose Depp, Nicolas Hoult, Bill Skarsgård, Aaron Taylor-Johnson, Willem Dafoe en meer.

• Deel