Amira (26) verloor haar moeder op jonge leeftijd: “Ik heb me nooit meer veilig gevoeld”

Op jonge leeftijd je ouders verliezen is voor velen een nachtmerrie. Het overkwam danser en theatermaker Amira al Rawi (26). Haar wereld stortte in, maar opgeven zit niet in haar. Wij spreken haar over het verlies en hoe ze ermee leerde leven.

Op negenjarige leeftijd verloor Amira al Rawi (26) haar moeder. Met het verlies raakte ze ook haar gevoel van thuis en veiligheid kwijt en begon ze aan een never-ending zoektocht naar de verloren moederliefde. In haar eerste solo-dansvoorstelling ‘Nadia’, die nu te zien is, reflecteert ze op het grote verdriet van dit verlies. Ze toont de spanning en de verschillende emoties en fases van rouwverwerking. 

Hi Amira, op jonge leeftijd verloor je jouw moeder. Een zeer ingrijpende gebeurtenis, en al helemaal als kind. Hoe zag jouw leven er na dit verlies uit?

“Het was heel grauw en somber. Ik was ongelukkig en het leven was ontzettend moeilijk voor me in die tijd. Na het overlijden van mijn moeder woonde ik bij familieleden en kwam ik onder toezicht van jeugdzorg. Ik voelde me erg verloren in het jeugdzorgsysteem, dat erg gericht was op zelfredzaamheid. Er was geen ruimte voor emotioneel welzijn en identiteitsontwikkeling. In mijn nieuwe thuissituatie was daar ook geen ruimte voor; we zaten continu in een overlevingsstand en leefde in armoede. De ongeschreven regel was dat we het niet over het verlies hadden. Alles van mijn moeder was opeens weg, er hingen geen foto's meer van haar. Ik begreep niets van de dood.

Ik had geen emotioneel vangnet en miste het gevoel van liefde, vertrouwen en veiligheid. 

Het was niet alleen mijn moeder die overleed, maar ook mijn leven was drastisch veranderd. Het voelde alsof mijn kindertijd abrupt voorbij was en ik vroeg volwassen werd. Wat moest ik nu met mezelf? Thuis mocht ik niet veel praten of bewegen, waardoor ik stiller werd en in mijn hoofd leefde. Maar de opgekropte emoties die ik voelde, zoals boosheid, moest ik kwijt.” 

“Ik begreep niets van de dood”

Hoe ontwikkelde jouw passie voor dansen en theater zich in die tijd?

“Op een dag vroeg een vriendin me mee naar een dansles. Thuis waren ze daar echt op tegen. Er was geen financiële steun, maar ook geen emotionele steun. Ik zocht daarom plekken in de buurt waar ik ongestoord danspasjes kon oefenen. Daarna startte ik samen met vriendinnen een dansgroepje en traden we op. Zo belandde ik rond mijn dertiende in de dansindustrie en bouwde ik langzaam maar zeker mijn carrière op. 

Het bleef lastig, want ik paste nergens bij. Omdat ik geen dansopleiding had gehad, kende ik veel technieken niet. Zo kwam ik met hiphop dans in aanraking en begon ik met dance battles. De enige manier om te winnen, is wanneer ik dans op een vernieuwende manier die opvalt. Zo ben ik mezelf gaan trainen en ontwikkelde ik mijn eigen dansstijl.”

Op welke manier heeft jouw grote passie voor dans geholpen bij jouw proces van rouwverwerking?

“In de Nederlandse taal en in gesprekken kon ik mijn gevoel niet goed kwijt. In het Arabisch betekent mijn achternaam 'Rawi’ toevallig ‘verhalenverteller'. Dat is symbolisch voor me, want ik beschouw mezelf als een verhalenverteller in dans. Zo heb ik mijn eigen dansstijl ontwikkeld: een vervorming van straatstijlen, zoals hiphop, maar dan op mijn eigen geïmproviseerde manier. Dans is voor mij echt een uitlaatklep. Als ik dans, neemt mijn onderbewustzijn het over. Mijn gevoel gaat zweven. Ik ontdek nieuwe dingen van mezelf en ervaar verschillende emoties. Het is een conversatie met mezelf en geeft erkenning aan mijn gevoel. 

Dans heeft me geholpen om aandacht aan mezelf te geven, wat ik niet van de wereld om me heen kreeg. Ik heb mezelf heel veel moeten geven wat ik van niemand kon krijgen. Door te dansen kon ik me terugtrekken in mijn eigen bubbel, mijn fantasiewereld. Een plek waar ik wél groot mocht zijn. Daartegenover stond de wereld waar ik me heel klein moest houden en waar ik me constant moest aanpassen. Er werd me steeds duidelijk gemaakt dat ik een achterstandskind was. Door te dansen voelde ik me in touch met mezelf en mijn gevoel, wat zich heeft geuit in een rauwe dansstijl. Ik ga namelijk niet voor perfectie in mijn dans. In een wereld waarin het lelijk kan schuren, hoeft mijn dans niet altijd mooi te zijn. Daar ben ik de hiphop scene dankbaar voor.”

“Opeens kreeg ik weer nachtmerries”

In jouw dansvoorstelling ‘Nadia’, vernoemd naar jouw overleden moeder, toon je de spanning van de verschillende fases van rouwverwerking. Waarom besloot je deze voorstelling te maken? En op welke manier leeft de herinnering van jouw moeder voort in jouw voorstelling en leven?

“Nadat ik mijn moeder heb verloren, heb ik mij nooit meer veilig gevoeld. Ik wilde laten zien waar je tegenaan loopt tijdens rouw, het verhaal wat in mijn hoofd al bestond. Ik wist precies hoe het eruit moest zien, ik moest het alleen nog uitvoeren. In het begin vond ik het verschrikkelijk. Opeens kreeg ik weer nachtmerries waarin mijn moeder voorkwam. Ik dacht: wat doe ik mezelf aan? Juist doordat ik zo vaak ben afgewezen en me niet altijd welkom voelde in de theaterwereld, heb ik vastgehouden aan mijn authenticiteit en daarmee mijn eigen weg gevolgd. 

Soms denk ik wel eens: waar is dit allemaal goed voor geweest? Een vriendin zei ooit tegen me: dit maakt je sterker. Maar ik hoef het niet hoor. Ik zou al mijn successen inruilen om samen met mijn moeder te kunnen zijn.” (Amira valt stil en krijgt tranen in haar ogen)

Ze vervolgt: “Mijn moeder was activistisch, een vrouw met een sterke mening. Ze was een charmante en warme vrouw. Ze had heel veel geduld met mensen. We werden veel gediscrimineerd en gepest in de witte wijk waar we opgroeiden. Ondanks alle narigheid waar ze mee te maken kreeg, bleef ze sterk. Dat geeft me kracht. Niks heeft haar kapot gekregen, dus mij ook niet. Ze was in mijn ogen de mooiste vrouw op aarde. Ik ben me heel erg bewust van wat ik heb verloren.” 

• Deel