Carly kreeg de diagnose ADHD pas als volwassene: “Al die tijd dacht ik dat er iets mis was met mij”

Bij ADHD wordt vaak gedacht aan drukke kinderen. Terwijl steeds meer volwassenen ontdekken dat ze de aandoening ook hebben. Voor Carly Renwarin (41) was het een opluchting toen ze de diagnose eindelijk kreeg op haar 37ste. "Ik ben dus niet gek.”

ADHD is een afkorting van Attention Deficit Hyperactivity Disorder (aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit). Dit kan onder meer leiden tot problemen met concentratie, moeite met organiseren, hyperactief zijn en impulsief gedrag.

Bij sommige mensen overheerst sinds de kinderleeftijd een gebrek aan concentratie en rust.

Maar het komt niet bij iedereen al tijdens de jeugd naar voren. Een bevolkingsonderzoek uit 2021 toont dat er ongeveer 404.600 volwassenen zijn met ADHD in Nederland. Het komt iets vaker voor bij mannen (3,7%) dan bij vrouwen (2,7%). In datzelfde jaar waren er naar schatting 281.100 mensen met ADHD-achtige symptomen bekend bij de huisarts.

Merk strateeg Carly Renwarin vertelt wat het krijgen van de diagnose op latere leeftijd voor haar heeft betekend.

Hi Carly, was het een verrassing toen je als 37-jarige de diagnose ADHD kreeg? 

“Mijn eerste gedachte was: ik ben dus niet gek. Het was een opluchting, maar ik voelde ook verdriet omdat er een lang traject aan vooraf ging. Het grootste deel van mijn leven ervaarde ik een worsteling zonder dat ik wist wat er aan de hand was. Toen ik naar de huisarts ging wegens mentale druk kreeg ik Oxazepam voorgeschreven. Deze medicatie zorgde ervoor dat mijn emoties werden gedempt. Het was fijn dat mijn hersens even op ‘pauze’ stonden, maar dat was geen houdbare oplossing. 

Ik had me van tevoren ingelezen over ADHD en vroeg de huisarts of ik getest kon worden. Tijdens zo'n test doe je bepaalde oefeningen met en zonder ADHD-medicatie. Ik scoorde veel beter met medicatie. Dat is hoe ‘normale’ hersenen werken, kreeg ik te horen. Het voelde als een eyeopener. De therapeut die ik toen zag vond het heel erg dat ADHD niet op de radar was gekomen. Dat komt omdat ADHD vaak wordt uitgesloten bij volwassenen, als het niet op jonge leeftijd wordt geconstateerd. Ik neem het de therapeut niet kwalijk, het komt ook deels door hoe de gezondheidszorg is ingericht.” 

Ik heb moeite met grote 
emoties verwerken

Wat is er veranderd sinds je de diagnose kreeg? 

“Na mijn diagnose begon een traject van zelfinzicht. Ik weet niet hoe andermans hersenen werken, dus ik heb altijd gedacht dat er iets mis was met mij. Toen ik hoorde dat er een oorzaak was, maakte dat een hoop los. Als ADHD’er die in een neurotypische wereld probeert te functioneren, krijg je aan de lopende band te maken met ‘gedoetjes’. Door mijn ADHD heb ik moeite met het verwerken van grote emoties en heb ik moeite met prioriteren. 

Als ik bij wijze van mijn teen stoot, voelt die emotie net zo groot als een voorbijrazende auto. Rationeel weet ik dat het niet hetzelfde is, maar gevoelsmatig kan het gelijk voelen. Op sommige momenten lukt het me niet om dat gevoel te rationaliseren. Tegelijk vind ik het ingewikkeld om een label opgeplakt te krijgen. Het is soms lastig om te differentiëren wat bij mijn persoonlijkheid hoort en bij mijn ADHD. Toch ben ik blij dat ik het grootste deel van mijn leven ben doorgekomen zonder medicatie, waardoor ik mezelf ook op die manier ken.” 

Herken je de kenmerken van ADHD als je terugblikt op de jonge Carly? 

“Terugkijkend op mijn jongere jaren, gaat er wel een belletje rinkelen bij mijn ‘typische’ ADHD-kenmerken. Leren uit de boeken paste niet bij me, ik wilde dingen doen. Ik begon de middelbare school op het gymnasium en uiteindelijk ging ik naar de havo. Het is wel jammer dat er geen plek wordt gecreëerd voor leerlingen met ADHD op zo’n niveau. In plaats van alleen maar dikke boeken lezen, kan je ook op andere manieren slim worden. 

Doordat ik moeite had met prioriteren was ik soms heel obsessief bezig met het begrijpen van bepaalde zaken. Daardoor heb ik gedurende mijn leven altijd dezelfde soort feedback gekregen: waarom vind je dat zo belangrijk? Waarom doe je zo dramatisch? Kan je alsjeblieft even stilzitten? 

Wat zo vervelend is aan zulke feedback, is dat je je structureel onbegrepen voelt. Een aantal van deze opmerkingen zijn denk ik onuitgesproken gekoppeld aan vrouwen van kleur, omdat deze ‘luidheid’ eerder wordt toegekend aan vrouwen zoals ik. Sommige dingen horen gewoon bij mijn persoonlijkheid, ze vormen de kleurrijke onderdelen van wie ik ben.” 

De wereld is te 
neurotypisch ingericht

Wat wil je graag meegeven aan andere vrouwen die zich herkennen in jouw ervaringen?

“Naar mijn idee is de wereld te neurotypisch ingericht, want ADHD heeft ook genoeg positieve kanten. Eén van de leukste dingen is dat ik alles interessant vind en erg nieuwsgierig ben. Als iemand begint te praten over een random onderwerp, bijvoorbeeld een geërfde stropdassencollectie, kan ik daar eindeloos naar luisteren en over meepraten. Ik kan met mijn ogen dicht vertrouwen op het feit dat ik overal en met iedereen een goed gesprek kan voeren. Het maakt mijn leven heel kleurrijk en daar word ik vrolijk van.

Tot slot een advies: ga naar de dokter als je vermoedens hebt en wees assertief. Stel concrete vragen aan de dokter en ga pas weg zodra je een antwoord krijgt waar je tevreden mee bent. Het is net zoals met salarisonderhandelingen: daarbij moet je nooit bescheiden zijn in vragen wat je wilt.” 

• Deel