Donna (26) over de crisis in Congo: “Ik dacht: shit, hoezo weet ik dit helemaal niet?”
Zangeres en FunX DJ, Donna Senders (26), heeft een Nederlandse en Congolese achtergrond en leerde door de crisis in Congo meer over haar Congolese roots. Zij zet zich nu in om meer aandacht te vragen voor de situatie daar.
Hoe voelde jij je toen hij dit zei?
"Ik dacht: maar ik ben dat wel! Ik voelde altijd dat het niet klopte, maar ik wist niet hoe ik dat tot uiting moest brengen. In het gezin van mijn moeder ben ik de enige persoon van kleur. Mijn broertje en zus hebben een witte vader. Dus ik wist niet echt wat het dan wel betekende om Congolees te zijn. Want je zo voelen was blijkbaar niet genoeg.”
Waarom ontkende jouw vader jouw Congolese achtergrond?
"Ik denk dat hij zelf zo veel racisme en leed ervaarde als het gaat om Congo, dat hij mij daar oprecht voor wilde beschermen. Zo was die pijnlijke geschiedenis van het land in ieder geval ook minder mijn realiteit." Met haar vader praat Donna nooit over Congo. Maar toen er vorig jaar opnieuw kort aandacht was voor Congo in het nieuws vanwege de escalatie van het conflict tussen rebellengroepen en het regeringsleger, besloot ze zich echt te verdiepen in wat er daar gebeurde. En de daarbij horende familiegeschiedenis. Via haar nicht in Londen leerde ze meer over haar familie kennen. “Ineens kwamen er allemaal foto’s van Patrice Lumumba, iconisch onafhankelijkheidsleider en de eerste premier van Congo, op tafel. Ik kwam er toen pas achter dat ik eigenlijk uit een hele politiek geëngageerde familie kom. Mijn oudoom, Thomas Kanza, was de rechterhand van de voormalig premier van Congo, Lumumba. Hij werd door hem tot zijn minister vernoemd. Zijn zus, mijn oudtante, Sophie Kanza was de eerste vrouw die in Congo afstudeerde, de eerste Congolese vrouw in de regering en was minister van Sociale Zaken. Mijn tante, Bernadette Timamy, was ook journalist en zette zich in Congo in voor de rechten van vrouwen.
“Ik dacht: shit, hoezo weet ik dit helemaal niet?”
In die periode leest Donna zich steeds meer in over de situatie in Congo. “Ik dacht: shit, hoezo weet ik dit helemaal niet? Het was wel confronterend dat ik als Congolees-Nederlandse journalist nota bene daar zo weinig van af wist. Als ik dit al niet weet, dan weten anderen die geen directe link met Congo hebben hier helemaal niets van.”
Congo wordt beschouwd als één van de rijkste landen ter wereld wat betreft de rijkdom aan natuurlijke hulpbronnen. Als gevolg van het brute en gewelddadige koloniale regime van België, de twee burgeroorlogen die daarop volgden en het langdurige conflict om grondstoffen, behoort het land nu tot een van de armsten ter wereld. Bijna een kwart van de bevolking, meer dan 25 miljoen mensen, is afhankelijk van humanitaire hulp. De afgelopen maanden is het conflict tussen het leger van Congo en de M23 rebellen in het oosten van het land enorm geëscaleerd.
Het land wordt al decennialang leeggeroofd door het Westen, China, buurlanden en Congolese elites. De bevolking is daar de dupe van en verdient vrijwel niets aan de handel in grondstoffen. Daarnaast gaat de winning van bijvoorbeeld kobalt, een grondstof dat nodig is om de batterijen van telefoons en elektrische auto’s te maken, gepaard met uitbuiting, kinderarbeid en seksueel geweld.
“Weet dat er bloed kleeft aan dit soort apparatuur”
“Bij fast fashion weten veel mensen wel dat als je een truitje voor drie euro koopt, het waarschijnlijk niet onder de beste werkomstandigheden wordt gemaakt. Een elektrische auto of een telefoon voelt als een sophisticated product, het is natuurlijk ook erg duur, dus mensen denken al snel dat het goed zit. Maar weet wel dat er bloed kleeft aan dit soort apparatuur.” Donna koopt daarom zelf haar telefoons tweedehands. “Kijk ik ben ook niet altijd blij als ik een foto maak met mijn Iphone 7, maar ik geloof oprecht dat je impact kan hebben als je deze markt niet meer dat geld geeft.”
“Toen ik terugkwam van de eerste demonstratie heb ik drie uur lang bijna verlamd in bed gelegen”
In januari werd de eerste Free Congo March georganiseerd in Amsterdam. Donna was er bij en sprak tijdens de demonstratie namens Congolese vrouwen. “Ik dacht wel even mag ik wel over dit leed praten als ik het zelf niet heb meegemaakt? Maar ik spreek mij altijd uit over elke humane crisis waar ik iets van weet, dus ik dacht ook wel ik moet mijn stem hiervoor gebruiken.” “Toen ik terugkwam van de eerste demonstratie heb ik drie uur lang bijna verlamd in bed gelegen. Er kwam zoveel emotie en intergenerationeel trauma, trauma dat van generatie op generatie wordt doorgegeven, naar boven. Ik heb daardoor ook wel meer empathie gekregen voor mijn vader en ik begrijp nu beter waarom hij dat altijd wilde wegstoppen. Maar ik wil zelf niet degene zijn die mijn Congolese identiteit uitwist. Het is tragisch dat het op deze manier gebeurt, maar ik voel mij nu wel dichter bij Congo.”
Donna is van plan om zich te blijven inzetten voor de mensen in Congo. “De oudere generatie heeft de strijd niet opgegeven, maar het is wel zo vermoeiend dat ze het zelf geen stem meer kunnen geven. Ik ben daarom heel erg blij dat er nu een jongere generatie is die het stokje overneemt. Ik hoop alleen dat ik dit niet zo lang hoef te doen als dat zij dat deden.”
Foto header: Wassila Aarab
Lees ook
Saffa over de strijd in Sudan: “Elk gesprek voelt alsof het de laatste kan zijn”
