Alles wat je moet weten over: hangxiety
- Artikel
- 09 feb 2024
- 4 minuten leestijd
Je wordt wakker met rammende koppijn, een halfvolle emmer kots en vooral veel spijt van je dronken keuzes: een kater. Maar komt daar ook nog stress en extreem piekeren bij kijken? Dan heb je waarschijnlijk te maken met hangxiety. Wat dat precies is en of je er iets tegen kan doen, leggen we je graag uit.
Hangxiety is de samenkomst van een hangover én angstige gevoelens (anxiety). Marjolein van Zutphen is werkzaam bij Psycholoog.nl en heeft zich in het verleden verdiept in het fenomeen. “Als ik het in eigen woorden moet omschrijven, zou ik zeggen dat de effecten erg lijken op die van katers, maar dan met een beangstigend gevoel. Bijvoorbeeld omdat je heel veel spijt hebt van de dingen die je de dag ervoor hebt gedaan of omdat je überhaupt gestrest bent. Vaak heb je daar niet eens een legitieme reden voor.” Hangxiety gaat dus gepaard met normale kater-symptomen als misselijkheid en hoofdpijn, maar zorgt ook voor een verhoogde bloeddruk, een verhoging van het stresshormoon en je hartslag.
Compenseren van het brein
Hangxiety komt voor bij ongeveer 20 procent van de mensen. Wanneer je al last hebt van angsten of depressie, kunnen de symptomen van hangxiety dit verergeren. En alhoewel alcohol deze angsten op het eerste oog kan verminderen omdat je je door het drinken van alcohol relaxter voelt, kan het de dag erna juist zorgen voor nóg meer angst en stress. Van Zutphen legt uit dat hangxiety dan ook puur het gevolg is van alcohol. In ons lijf komen er namelijk een aantal processen op gang wanneer we zuipen: “We worden over het algemeen vaak rustig van alcohol omdat zogeheten GABA-transmitters ervoor zorgen dat signalen naar ons zenuwstelsel worden geremd. Ook het glutamaat-hormoon wordt afgesloten, dat zorgt voor een gevoel van ontspanning en ongeremdheid.” Het resultaat hiervan is een relaxt, onbezorgd gevoel op de avond zelf. Maar is de alcohol uitgewerkt? Dan worden de GABA-transmitters verminderd en neemt het glutamaat juist toe. Dit zorgt voor een tegenovergesteld gevoel dan dat je hebt wanneer je drinkt. Je wordt juist angstig en paniekerig. Dit duurt gemiddeld zo’n twee dagen.
Opeens alert
Daarnaast legt Van Zutphen uit dat alcoholgebruik zorgt voor een verhoogd niveau van noradrenaline, oftewel: het fight or flight hormoon. Noradrenaline onderdrukt gevoelens van stress. Maar wanneer dit hormoon weer uitwerkt (de ochtend na een avond stappen), schieten je stresslevels juist weer omhoog. We hebben noradrenaline onder andere nodig om dingen te onthouden, maar tijdens het zuipen wordt de aanmaak hiervan juist geremd. Ta-da: tijdens je helse kater wordt dit hormoon overmatig aangemaakt, waardoor je je weer alerter voelt. Misschien schieten er een hoop dingen te binnen die jij de dag ervoor hebt uitgespookt. En man, daar ben je absoluut niet blij mee. Want was het echt zo nodig om je ex vijf keer te bellen voor een bootycall? En wat heb je eigenlijk allemaal voor onzin geluld tegen die gast in de kroeg?
Wat te doen tegen hangxiety?
Maar goed, wat kan je nu precies doen tegen hangxiety? Van Zupthen: “Het makkelijkste antwoord is natuurlijk: minder alcohol drinken. Maar los daarvan, moet je ook niet te streng zijn voor jezelf áls je eenmaal te maken krijgt met hangxiety. Een wandeling maken kan helpen, of ga bijvoorbeeld mediteren.” Het is vooral belangrijk dat je rustig wordt in je hoofd en meer 'headspace' creëert voor rustige gedachtes. Besef je vooral: deze gevoelens komen door de alcohol en zijn maar tijdelijk. Daarnaast is het belangrijk om genoeg water te drinken. Je lichaam droogt uit door overmatig alcoholgebruik en door goede hydratatie kan je lijf werken aan herstel. Ook kan het helpen om met iemand te praten over je angsten, het liefste met mensen die er de avond ervoor bij waren. Zij kunnen je waarschijnlijk geruststellen en vertellen dat het allemaal wel meevalt. Iedereen doet wel eens domme dingen als ‘ie zat is, toch?
Heb jij last van angsten, paniek of een gestrest gevoel en wil je hier graag met een psycholoog over praten? Bij Psychohloog.nl kan je terecht voor hulp.