Dag van de Seksuele Gezondheid: “Belangrijk je gevoelens te erkennen"

Als je last hebt van spasmes of altijd in een rolstoel zit denken mensen vaak al van alles over je. Al helemaal dat je geen seksleven hebt. Maar plot twist: ook mensen met een lichamelijke beperking hebben een boeiend seksleven. In het boek “Wij doen het ook” delen velen van hen hun verhaal. Het boek verschijnt niet voor niets juíst vandaag: op de Dag van de Seksuele Gezondheid. Een dag waarop wereldwijd aandacht wordt gevraagd voor seksuele gezondheid, rechten en voorlichting. Eén van de deelnemers aan het boek is Luka van Zutphen (27). Door de spierziekte SMA zit ze in een rolstoel.

Hoe ervaarde jij seksualiteit toen je jong was?

“Op de middelbare school was het voor mij echt een taboe. Het was een onderwerp waar ik niet over praatte, dus daar sloot ik mezelf daar voor af. Wanneer het wel over seks ging deed ik niet mee aan het gesprek, omdat ik dacht dat het niet voor mij was weggelegd. Want wie zou er nou een relatie willen met iemand zoals ik? Dus blokkeerde ik voor mezelf het hele onderwerp en onderdrukte al mijn seksuele gevoelens.”

Waarom dacht je dat seksualiteit en intieme relaties niet voor je weggelegd zouden zijn?

“Op dat moment was ik nog heel onwetend. Ik wist niet wat er mogelijk zou zijn. Dat komt ook door de media, want zij laten een stereotyperend beeld zien. En mijn lichaam past niet bij het eenzijdige beeld van hoe seks er uit ziet. Ik wist niet hoe het zou kunnen. En het tweede was ook een stuk zelfacceptatie. Want ik zag het niet voor me dat iemand ooit iets met mij zou willen.”

Hoe kwam je erachter dat je wel seksuele gevoelens had?

Via mijn studie kwam ik terecht bij een actiegroep vol LHBTIQA+-activisten die zich ook lieten horen over seksualiteit voor mensen met een beperking. Ik merkte dat ik daar gevoelens voor iemand kreeg die ik niet meer kon ontkennen. Maar erover praten bleef ik heel lastig vinden, omdat ik overtuigd bleef dat seksualiteit en intieme relaties niet voor mij waren weggelegd. Het was überhaupt heel pijnlijk om erover na te denken.”

Wanneer kwam het moment dat je jezelf wel als seksueel persoon ging zien?

“Het begon voor mij bij het beseffen dat seks meer is dan wat je in de media ziet. Ik ben toen gaan kijken naar wat ik zelf kon doen. In het begin vond ik het heel moeilijk om erover te lezen, want daar schaamde ik me voor. Het was zelfs zo erg dat als ik erover nadacht dat ik buikpijn kreeg. Maar toen ik het bespreekbaar maakte met mensen zeiden zij dat mijn behoeftes heel normaal waren. Daardoor heb ik stap voor stap toch geleerd dat ik iets mag doen met deze behoeftes.”

Hoe ben je je seksualiteit toen gaan ontdekken?

“Een van de eerste stappen was dat ik een vibrator kocht die je kan besturen met een app. Maar toch wilde ik ervaren hoe het met iemand anders zou zijn. Je mist toch het stukje aanraking. Ik heb toen best snel de stap naar sekszorg gezet en dat was eigenlijk heel heftig. Uiteindelijk heb ik na meerdere afspraken bij een holistisch therapeut geleerd hoe ik het wel fijn vind. Die heeft mij geleerd beter naar mijn lichaam te kijken en luisteren. Genieten van fijne aanrakingen, zoals een knuffel, was voor mij heel moeilijk. Ik ben heel mijn leven functioneel aangeraakt door zorgverleners, fysiotherapeuten en dokters.”

Wat is er volgens jou belangrijk om het stigma en taboe over dit onderwerp te doorbreken?

“Sowieso meer representatie. Daarom vertel ik ook mijn verhaal in het boek. Zo kan je lezen dat er ook veel positieve ervaringen zijn van mensen met een lichamelijke beperking. Want toen ik hier zelf mee worstelde ben ik gaan zoeken, maar kon ik nergens terecht met mijn vragen. Het is een heel erg onbekend thema. Tijdens mijn studie gaf ik hierover een workshop aan hulpverleners. Tijdens die workshop zag ik gespannen mensen, dus gebruikte ik humor voor wat luchtigheid. Ik begon toen met: “Mijn naam is Luka en ik ben aangevallen door mijn eigen vibrator, omdat de app even niet werkte en ik zelf de vibrator niet uit kon zetten.” Dat breekt het ijs vaak wel.

Wat zou je anderen mee willen geven die zich in jouw verhaal kunnen herkennen?

“Ga het gesprek erover aan, want dat kan heel helpend zijn. Of ga naar representatie zoeken, want er zijn mensen die erover plaatsen op social media. Als je de mogelijkheid hebt, is het een mooie ervaring om contact te zoeken met mensen die dezelfde ervaringen hebben.”

Wil je in contact komen met andere jongeren met een lichamelijke beperking? Stichting Intermobiel kan je daarbij helpen.

• Deel