Heb jij langdurige klachten na drugsgebruik? Geen paniek: er is hulp!

Stel je voor: je gebruikt drugs, maar krijgt een bad trip of gaat effe té hard op dat feestje. Daarna krijg je last van vage klachten die je niet kan plaatsen. Ze gaan maar niet weg en je begint je zorgen te maken. Wat nu? Geen paniek, want dan kan je terecht bij het Landelijk Medisch Spreekuur Partydrugs.

Sommige mensen ervaren na het gebruik van partydrugs langdurige problemen met hun waarneming. Bijvoorbeeld dissociatie, het idee dat je losstaat van jezelf of van de wereld (depersonalisatie-derealisatie). Misschien merk je dat je zintuigen verstoord zijn, doordat je oogruis ziet (visual snow syndrome) of opeens overgevoelig bent voor geluid. Daarnaast kun je zelfs flashbacks krijgen van je trip (Hallucinogen Persisting Perception Disorder). Ook kunnen intense angstgevoelens opduiken.

Gerard Alderliefste, verslavingsarts bij Brijder Verslavingszorg en medeoprichter van het spreekuur, legt uit: “De mensen die deze waarnemingsstoornissen ervaren, zijn vaak gewoon recreatieve gebruikers met dikke vette pech. De een is er namelijk gevoeliger voor dan de ander. En als je dit zo ervaart, ben je zeker niet de enige. In de tien jaar dat dit spreekuur bestaat, hebben we al duizenden mensen geholpen die hiermee worstelden. Volgens een onderzoek van Trimbos krijgt zo’n 2 tot 4 procent van de mensen die drugs gebruiken ooit last van deze langdurige klachten.”

Je hersenen zijn niet kapot

Volgens Gerard lopen veel mensen onnodig lang rond met deze klachten, zonder te weten wat er aan de hand is. En zij krijgen dan tijdens zo’n spreekuur voor het eerst te horen wat ze echt hebben. “Door de angstige ervaring kan het zenuwstelsel namelijk in een over-waakzame stand raken, waardoor je ineens meer onbelangrijke dingen ziet. Bij dissociatie kan je zenuwstelsel juist tijdelijk heftige informatie uitschakelen. Het probleem is dat deze klachten relatief onbekend zijn. Artsen kunnen ze daardoor moeilijk herkennen en geven soms verkeerde informatie. Sommige huisartsen denken bijvoorbeeld dat de drugs schade aan je hersenen hebben veroorzaakt, terwijl dat niet het geval is. Zulke opmerkingen kunnen mensen in paniek brengen en de klachten juist verergeren”, vertelt Gerard

“Het is niet gek dat huisartsen hier vaak geen raad mee weten. Dit soort klachten na drugsgebruik komen namelijk niet in hun leerpakket voor. Tijdens mijn eigen arts-opleiding heb ik ook nooit van deze aandoeningen gehoord. En binnen de verslavingszorg was het ook iets onbekends. Daarom vonden we het belangrijk om ons hierin te specialiseren.”

Herstel in vier stappen

Het doel van het spreekuur is dan ook simpel: mensen geruststellen, informeren en helpen herstellen. Bij elk spreekuur waar je naartoe kan wordt een specifieke stap besproken door de deskundigen:

Informatie geven

Mensen weten vaak niet wat er met hen aan de hand is. Als artsen, psychologen en psychiaters het niet duidelijk kunnen uitleggen en vaststellen, kan de onzekerheid groter worden. "Die onzekerheid en angst kunnen de klachten erger maken. Daarom geven we eerst uitleg, zodat mensen snappen wat er gebeurt. Dat helpt vaak al enorm.”

Leefstijladvies

Soms kunnen simpele veranderingen in je dagelijkse routine de klachten al verminderen. “Je moet de verschijnselen die je hebt accepteren, zolang ze er nog zijn. Want als je gaat verzetten, geeft dat stress. En dan nemen ze alleen maar toe. Houd jezelf daarnaast bezig. Een goede daginvulling, afleiding en beweging helpen heel erg. En ook belangrijk: stop met googelen! Deze handeling maakt het alleen maar erger. Het vergroot namelijk de aandacht, en het is algemeen bekend: wat aandacht krijgt, dat groeit. Ze noemen het ook wel het omgekeerde placebo-effect: het nocebo-effect. Dat betekent dus dat als je een negatieve verwachting hebt door het internet, het ook eerder uitkomt.” 

Therapieplan

Voor sommige mensen is extra hulp nodig in de vorm van therapie. “Maar het boeiende is dat dat niet altijd nodig is. Soms zijn de klachten al verholpen door het toepassen van de eerste twee stappen. Dan kunnen de symptomen vanzelf herstellen in de loop der maanden. Maar andere mensen moeten toch nog stap 3 ondergaan. Vaak omdat er bijvoorbeeld een onderliggend trauma is of de bad trip als trauma wordt ervaren. En daarbij is er onderscheid tussen reguliere therapieën en aanvullende therapieën. Wat werkt, verschilt per persoon."

Medicatie

Medicatie is meestal niet nodig, tenzij iemand extreem angstig, depressief of zelfs suïcidaal wordt. “Medicijnen kunnen symptomen onderdrukken, maar lossen het onderliggende probleem wat er vaak is niet op. Daarnaast brengt medicatie risico’s met zich mee, zoals verschillende bijwerkingen. Daarom wordt medicatie pas als allerlaatste overwogen.”

Het is niet voor eeuwig

Volgens Gerard moet vooral de kennis verspreid worden dat deze waarnemingsstoornissen bestaan. En dat er in dat geval geen sprake is van blijvende schade, zoals vaak wel wordt gedacht. “Het zou de samenleving en de cliënten enorm helpen om die kennis hierover te vergroten bij de artsen. Daarnaast is het belangrijk dat ze weten hoe ze kunnen doorverwijzen voor behandeling, of in ieder geval naar ons spreekuur. Dat mensen op de juiste manier hulp krijgen en ook sneller hulp krijgen. En als dit met alle stappen goed gebeurt, ben ik van mening dat elk mens kan herstellen met z’n eigen pieken en dalen. Het is niet dat mensen bang hoeven te zijn dat ze er nooit meer vanaf kunnen komen. Mensen kunnen zeker genezen.”

Wil je meer weten over een depersonalisatie-/derealisatiestoornis na drugsgebruik? Lees dan dit artikel over Sophies ervaring.

• Deel