Hoe help je iemand die in een gewelddadige relatie zit?

Onverklaarbare blauwe plekken, smoesjes en veranderd gedrag. Wanneer je vermoedt dat iemand die dichtbij je staat te maken heeft met huiselijk geweld kan dat heel lastig zijn. Je wilt iemand helpen maar niet het verkeerde zeggen of doen. Wij vroegen Thomas van ‘Blijf Groep’ om advies.

Hoe herken je dat iemand in een gewelddadige relatie zit?
“Dat kan soms best lastig zijn. Mensen kunnen namelijk heel goed zijn in het verstoppen van de defecten in hun relatie voor de buitenwereld. Als je merkt dat iemand blauwe plekken of wonden heeft, kan dat een duidelijk teken zijn. Maar huiselijk geweld is lang niet altijd fysiek te zien. Soms is het te herkennen aan bepaald gedrag. Denk aan het verplichten van de ‘zoek mijn vrienden’-functie op hun partner’s telefoon. Of het verbieden van bijvoorbeeld bepaalde kleding of avondjes uit. Over het algemeen adviseer ik mensen om, als je iemand goed kent, te luisteren naar je onderbuikgevoel.” 

Wat kan je het beste doen wanneer je weet dat iemand in zo’n relatie ziet?
“Het belangrijkste is om te laten ziet dat je altijd voor de ander klaar staat. Verder kan je iemand ondersteunen bij het zoeken naar hulp. Je kunt bijvoorbeeld samen naar een hulpinstantie bellen. Als iemand niet wilt bellen kun je ook het telefoonnummer van een hulpinstantie achterlaten. Houd het altijd laagdrempelig en dring niets op.”

Wat gebeurt er als je een hulpinstantie belt?
“Ik adviseer over het algemeen om naar ‘Veilig Thuis’ te bellen: bij hen kun je 24/7 terecht. Zij zijn te bereiken op het nummer 0800-2000. Veilig Thuis zoekt voor je uit welke hulp het beste bij jouw situatie past. Zo kun je met een maatschappelijk werker bespreken wat je met een relatie wilt doen. Dit kan handig zijn wanneer iemand bijvoorbeeld niet klaar is om uit een onveilige relatie te stappen. Organisaties als Blijf Groep bieden ook hulpverleningstrajecten aan zoals weerbaarheidstrainingen die mensen helpt met het aangeven van hun grenzen. Daarnaast bieden ze onderdak aan mensen in een acute onveilige situatie.”

Wat is een goede manier om het gesprek in te gaan?
“Ga met een open en niet veroordelende houding het gesprek in. Benoem vervolgens alleen hetgeen dat je kunt bevestigen. Zeg bijvoorbeeld: ‘Ik hoorde dat je ruzie had en nu heb je een blauwe plek’ of ‘Ik hoor dat je vriend of vriendin veel controle op je uitoefent, vind je dat zelf prettig?’. Op deze manier geef je iemand de kans om zelf uit te leggen hoe de situatie in elkaar zit. Als er in een relatie veel ruzie is hoeft het namelijk niet te betekenen dat er een slachtoffer is. Probeer ook niet meteen met oplossingen te komen. Dit kan namelijk een stap te vroeg zijn, waardoor het gesprek kan doodlopen. Tot slot is het belangrijk om de ander niet voor het blok te zetten. Ga dus niet dreigen om het door te vertellen als de ander niet zelf aan de bel trekt. Hoe lastig het ook kan zijn, hulp zoeken ligt uiteindelijk in de handen van de ander.”

Wat kan ik doen als iemand niet geholpen wilt worden?
“Helaas gebeurt het vaak dat mensen in een gewelddadige relatie hun situatie ontkennen of bagatelliseren. Het enige wat je in dit geval kunt doen is laten zien dat je er voor diegene bent. Laat weten dat je altijd anoniem een hulpinstantie kunt bellen zonder ergens aan vast te zitten. Onthoud verder dat er in een relatie altijd meer speelt dan je van buiten kunt zien. Vaak hebben mensen te maken met ‘de cirkel van geweld’. Na een uitbarsting voelt de dader zich schuldig en probeert dit goed te maken met een extra dosis liefde en aandacht. Door de diepe dalen zijn deze periodes hoge pieken. En tijdens zo’n piek laat iemand vaak lastiger hulp toe.” 

Wat wil je nog meegeven?
“Ik hoor mensen vaak zeggen dat zij nooit in een gewelddadige relatie terecht zouden kunnen komen. Maar dat is onzin. Zoiets kan iedereen overkomen want liefde maakt blind.”

Dit artikel is geschreven naar aanleiding van onze Jurre’s Date aflevering met Jacquelien. Zij zat in een gewelddadige relatie en deelde met ons haar verhaal. Bekijk de aflevering hier. 

Ben jij getuige of slachtoffer van fysiek of seksueel geweld? De volgende instanties staan voor jou klaar:

Veilig Thuis (voor heel Nederland)
Bel Veilig Thuis op 0800-2000 voor advies en hulp (24/7 bereikbaar). Of chat (ma t/m vr 09:00 - 17:00)

Centrum Seksueel Geweld
Bel Centrum Seksueel Geweld: 0800 – 0188 (24/7 bereikbaar) of chat met CSG (ma t/m vr 16:00  - 06.00 / za & zo 20.00 – 06.00)

De luisterlijn
Voor een luisterend oor of gesprek, bezoek deluisterlijn.nl of bel 088 0767 000 (anoniem, 24/7 bereikbaar)

• Deel